گرفتگی صدا و اسپاسمودیک دیسفونیا
اسپاسمودیک دیسفونیا چیست
اسپاسمودیک دیسفونیا (Spasmodic dysphonia) یا همان گرفتگی صدا، شامل اسپاسم شدید در حنجره و تارهای صوتی می باشد که همین امر منجربه اختلال در صداسازی می شود و فرد به سختی می تواند آواسازی کند.
اصطلاحات گرفتگی صدا و دیسفونیا اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند. اگرچه، گرفتگی صدا (Horseness) علامت تغییر کیفیت صدا است و دیسفونیا نوعی تشخیص به شمار می آید.
دیسفونیا با تغییر کیفیت صدا، زیر و بمی صدا، بلندی صدا یا تلاش برای بیرون فرستادن صدا در ارتباطات اجتماعی و کاری تعریف شود. در مقابل، گرفتگی صدا خشن شدن صدا است. تقریبا یک سوم از افراد در مقطعی از زندگی خود اختلال در صدا و گرفتگی صدا را تجربه کرده اند.
دیسفونیا در برخی گروه های خاص بیشتر دیده می شود مثل معلم ها و افراد مسن تر. اما همه افراد و سنین در هر دو جنس ممکن است درگیر این مشکل شوند.
تاثیر دیسفونی بر کیفیت زندگی
دیسفونیا علاوه بر تاثیر روی سلامت و کیفیت زندگی، منجر به مراجعات مکرر به پزشک می شود. در نتیجه بار اقتصادی زیادی روی دوش خانواده قرار می گیرد.
زنان بیشتر از مردان به دیسفونیا مبتلا می شوند (نسبت زن به مرد ۳ به ۲ است). شیوع دیسفونیا (گرفتگی صدا) در افرادی که استفاده زیادی از صدای خود می کنند بیشتر است مثلاً ۳۱ درصد از بازاریاب های تلفنی، ۴۴ درصد از مربیان ایروبیک و ۵۸ درصد از معلم ها درگیر این مشکل می شوند.
دیسفونیا پیامدهای بسیاری برای سلامت عمومی دارد و این بیماران از انزوای اجتماعی، افسردگی، کاهش کیفیت زندگی رنج می برند.
مثلاً بیماران درگیر دیسفونیا به علت نارسایی شدید اختلالات عصبی (بیماری پارکینسون، دیسفونیا، لرزش صوتی، فلج تارهای صوتی)، سطح بالایی از ناتوانی صوتی و کاهش کیفیت زندگی را گزارش کرده اند.
این گزارشات از ناتوانی بیمار در اختلالات صوت قابل مقایسه با ناتوانی در بیماران احتقان قلب، آنژین ناپایدار و بیماری مزمن انسدادی ریه است.
انواع مختلفی از دیسفونیا
چند نوع دیسفونیا وجود دارد که عبارتند از:
- اسپاسمودیک دیسفونیا اداکتور (نزدیک شونده) : از رایج ترین شکل های دیسفونیا است که در آن ماهیچه های نزدیک کننده تارهای صوتی در حین گفتار به صورت غیر ارادی و بیش از حد منقبض می شوند. این امر سبب فشردگی و خفگی صدا، همراه با شروع و توقف ناگهانی صدا و در نتیجه الگوی گفتار شکسته می شود.
- اسپاسمودیک دیسفونیا ابداکتور (دور شونده) : در این شکل از دیسفونیا، ماهیچه‌های جدا کننده تارهای صوتی به شکل غیر ارادی منقبض می شوند و همین امر آنها را از هم جدا می کند. در نتیجه صدایی زمزمه کننده همراه با صدای نفس ایجاد خواهد شد.
- اسپاسمودیک دیسفونیا اداکتور تنفسی (Breathing) : این نوع از دیسفونیا مشکلی نادر است و بر عضلات نزدیک کننده تارهای صوتی تاثیر می گذارد. در این صورت، عضلات به جای انقباض حین گفتار، این کار را در حین تنفس انجام می دهند. این اسپاسم ها سبب ایجاد تنفسی صدا دار و پر دردسر می شوند. همچنین، به علت مشکل در تنفس، فرد احتمالاً دچار مشکل بلع هم بشود.
- دیسفونیا میکس (ترکیبی از موارد بالا) : برخی افراد علائمی دارند که به بیش از یک نوع دیسفونیا شباهت دارد. برخی دیگر ممکن است لرزش صدا یا لرزشی داشته باشند که نقاط مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد.
علل بروز گرفتگی صدا
عفونت ها
- لارنژیت حاد (شایع) اغلب با عفونت دستگاه تنفسی فوقانی که معمولا ویروسی است (ممکن است عفونت ثانویه همراه با استافیلوکوک یا استرپتو کوک ایجاد شود)
- سایر عفونت ها، قارچ یا سل
بیماری های خوش خیم لارنژیال
- استفاده بیش از حد از صدا (شایع)
- ضایعه های خوش خیم تارهای صوتی مثل ندول ها (گره تارهای صوتی)، پلیپ و پاپیلوما
بیشتر بخوانید : ضایعات خوش خیم و عارضه التهابی حنجره
سرطان های خوش خیم
- سرطان لارنژیال – سیگار از فاکتورهای خطرساز مهم است
- سایر تومورهای سر و سینه مثل سرطان ریه، لمفوما، سرطان تیروئید
مشکل نورولوژیکی
- فلج عصب لارنژیال که علل مختلفی دارد مثل سرطان ریه، سایر تومورها، آئوریسم آئورت قفسه سینه
- سکته و سایر ضایعه های کانونی مغز
- بیماری پارکینسون – تغییر صدا که مشخصه اصلی است
- بیماری موتور نورون
- لرزش اسنشیال (اساسی)
- میاستنیاگراویس
علل سیستماتیک گرفتگی صدا
- کم کاری غده تیروئید، آکرومگالی
- آرتیت روماتوئید که روی مفاصل کریکوآریتنوئید تاثیر می گذارد
- بیماری گرانولوماتوز مثل سارکوئیدوز، سل، سفلیس، گرانولوماتوز به همراه پلی آنژیت
- اختلالات خود ایمنی که روی حنجره تاثیر می گذارند
علت گرفتگی صدا در کودکان
- مادرزادی مثل تار حنجره، لارنگو مالاسی، کیست مادرزادی
- ندول های تارهای صوتی، استفاده بیش از حد از صدا، رفلاکس معده به مری، پاپیلوماها (مثل بزرگسالان)
- در موارد نادر، سرطان خوش خیم
عوامل کمک کننده به گرفتگی صدا
- خشکی مخاط حنجره در اثر رطوبت کم، انسداد بینی، مصرف سیگار و آلودگی هوا یا به علت داروهایی همچون آنتی هیستامین ها، استروئیدهای استنشاقی و آنتی کولینرژیک
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- استفاده بیش از حد از صدا
- رفلاکس معده به مری (رفلاکس لارنژیت یا حنجره فارنکس)
- بروز اسکار مثلاً بعد از لوله گذاری طولانی مدت
- کاهش انعطاف پذیری تار صوتی به علت پیری (پیری طبیعی صدا)
نحوه تشخیص اسپاسمودیک دیسفونیا
تشخیص این بیماری گاهی اوقات مشکل است چون افراد اغلب علائمی مثل سایر اختلالات صوتی دارند.
تشخیص اسپاسمودیک دیسفونیا معمولاً بعد از معاینه دقیقه پزشک گوش، حلق و بینی، آسیب شناس گفتار و زبان، متخصص اختلالات گفتاری، زبان و صدا، متخصص حنجره، متخصص مغز و اعصاب، متخصص اختلالات سیستم عصبی انجام می شود.
متخصص گوش، حلق و بینی تارهای صوتی را برای تشخیص سایر علل احتمالی اختلال صدا بررسی می کند.
به همین علت از نازولارنگوسکوپی فیبراپتیک استفاده می شود که در آن لوله ای نورانی و کوچک از بینی عبور کرده و بعد از رسیدن به پشت گلو، ساختار و حرکات تارهای صوتی را حین گفتار و سایر فعالیت ها ارزیابی می کند.
آسیب شناس گفتاری علائم را بررسی می کند تا ببیند مشخصه اسپاسمودیک دیسفونیا یا سایر اختلالات صوتی را دارند یا خیر.
متخصص مغز و اعصاب هم بیمار را از نظر علائم دیگری مثل اختلالات حرکتی عضلانی معاینه خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : تزریق سم بوتولینوم برای دیستونی حنجره
درمان اسپاسمودیک دیسفونیا
ارزیابی نیازمند روشی تیمی است. ارائه برنامه درمانی توسط گفتار درمانگر یا متخصص گوش و حلق و بینی به تنهایی خیلی موثر نخواهد بود.
رایج ترین درمان در حال حاضر، تزریق بوتاکس به تارهای صوتی و یا قطع عصب راجعه همراه با صوت درمانی است.
درمان متمرکز، قبل و بعد از تزریق بوتاکس، طی ۳ تا ۴ بار در سال انجام می شود. تمرکز بر کمک به بیمار جهت کنترل تنفس و مدیریت قرار دادن زبان به شیوه صحیح به منظور صحبتی موثرتر است.
جراحی شامل قطع عصب و عصب دهی مجدد (SLAD/R) است که در آن عصب حنجره برداشته شده و عضلات مربوطه، به عصبی که با اسپاسمودیک دیسفونیا مرتبط نیست وصل می شود.
اکثر بیماران ۶ تا ۱۲ ماه بعد از جراحی بهبودی قابل توجهی مشاهده می کنند و دیگر به درمان هایی مثل بوتاکس نیاز نخواهند داشت.
تقریباً ۸۰ درصد از بیماران از نتایج راضی هستند اما صدای عده ای به شکل همیشگی تغییر می کند.
درمان دارویی ممکن است برای بیماران مبتلا به لرزش اسنشیال یا افرادی که به دیستونی ژنرالیزه هم مبتلا هستند مفید باشد.
بیماران مبتلا به اسپاسمودیک دیسفونیا گاهی مضطرب یا افسرده هستند و ممکن است روان درمانی هم احتیاج باشد.
توصیه به بیماران مبتلا به گرفتگی صدا با مشاغل خاص
با اینکه هیچ آمار مشخصی وجود ندارد، اما طبق مشاهدات، به نظر می رسد بسیاری از افراد با مشکل اسپاسمودیک دیسفونیا، مشاغلی با درگیری صدا دارند.
این افراد عبارتند از گویندگان رادیو، معلم ها، خوانندگان، اعضای کلیسا یا بازاریاب های تلفنی. بیماری های مرتبط با صدا، این افراد را بیشتر از سایرین درگیر می کند.
وظیفه پزشک کمک به این افراد برای مدیریت علائم و یافتن راه هایی جهت کاهش کشش صدا در محل کار است. همچنین طبق آخرین مقالات چاپ شده در سال 2024 میلادی ماندگارترین روش درمان بعد جراحی، تلفیق صوت درمانی زیر نظر گفتاردرمانگر و تزریق بوتاکس می باشد. لینک یک مقاله از سایت پاب مد در این حوزه در زیر قرار داده می شود.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33166970/
گاهی اوقات درمان های استاندارد اسپاسمودیک دیسفونیا برای فرد در شغل کنونی کافی است اما اگر نبود، سایر روش ها اعمال می شوند:
- از کارفرما دوره استراحت بخواهید. برخی افراد به درمان پاسخ خوبی می دهند و بعد از چند ماه استراحت با مشکلات کمتری نسبت به قبل به کار برمی گردند.
- از کارفرما بخواهید مسئولیت های کاری را تنظیم و اصلاح کند تا کمتر نیاز به انجام وظایف نیازمند به صدا باشد.
- از کارفرما بخواهید در صورت لزوم دستگاه تقویت صدا تهیه کند.
- درخواست انتقال به شغل دیگر در همان شرکت را بدهید تا به استفاده کمتری از صدا احتیاج باشد.
- شرکت در جلسات صوت درمانی زیر نظر گفتاردرمانگر حاذق در این حوزه به شما کمک بسیاری خواهد کرد. حتما در جلسات شرکت کنید و تمرینات آموزش دیده را در منزل تکرار کنید.
دیسفونیا اغلب خوش خیم است اما گاهی نشانه ای از یک بیماری جدی تر یا پیشرونده بوده که به تشخیص و مدیریت به موقع احتیاج دارد. برای تشخیص و درمان اسپاسمودیک دیسفونیا (گرفتگی صدا) می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
