کبد چرب الکلی و تفاوت آن با کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب چیست
کبد چرب بیماری بسیار شایعی است که معمولا توسط سونوگرافی تشخیص داده می شود. با این حال، تا زمانی که درباره علت آن مطمئن نباشیم نمی توانیم آن را نادیده بگیریم.
به رسوب چربی (لیپید) در سلول های کبد یا هپاتوسیت ها کبد چرب می گوییم. نام دیگر این بیماری استئاتوز کبدی است.
اندکی چربی در کبد طبیعی است اما مقادیر بیش از حد آن به مرور سبب بروز مشکلات و بیماری ها می شود.
کبد، بزرگ ترین اندام داخلی بدن به شمار می آید و یکی از حیاتی ترین اندام ها است. این عضو وظایف مختلفی به غیر از هضم بر عهده دارد.
حقیقت این است که این نوع بیماری کبدی اغلب هیچ علائم واضح و مشخصی ندارد. بیشتر افراد تا زمانی که آزمایش سیتی اسکن یا سونوگرافی ندهند متوجه چرب شدن کبد خود نمی شوند.
دو نوع اصلی کبد چرب وجود دارد: بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و بیماری کبد چرب الکلی.
کبد چرب سبب خستگی و اندکی دل درد می شود اما در سایر موارد، علائم دیگری ندارد.
علائم کبد چرب شامل احساس پُری در قسمت میانی یا بالای سمت راست شکم، تهوع، کاهش وزن و اشتها می شود.
گاهی اوقات کبد چرب خطرناک بوده و شدید ترین نوع کبد چرب، استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH) است.
در حقیقت NASH سبب می شود کبد متورم شده و آسیب ببیند. استئاتو هپاتیت غیرالکلی یکی از اصلی ترین علل سیروز در بزرگسالان به شمار می آید و ۲۵ درصد از بزرگسالان مبتلا به NASH احتمالاً از قبل سیروز داشته اند.
بیماری کبد چرب غیر الکلی با افزایش احتمال خطر ابتلا به سرطان کبد در ارتباط است. به همین علت است که با رژیم غذایی مناسب کبد چرب و برخی درمان های خانگی، وضعیت کبد بهتر خواهد شد.
کبد چرب الکلی چیست
بیماری کبد چرب الکلی به علت مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود. الکل به سلول های کبد آسیب می زند و در نهایت چربی تجمع می یابد.
علاوه بر آن اسکار و التهاب هم به وجود می آید. کبد یکی از پیچیده ترین اندام ها در بدن است که بیش از ۵۰۰ وظیفه دارد از جمله:
- تصفیه سموم خون
- ذخیره انرژی
- تولید هورمون ها و پروتئین
- تنظیم کلسترول و قند خون
آسیب کبدی بر روی کل بدن تاثیر می گذارد. به محض آغاز آسیب کبدی، به زمان زیادی تا بروز علائم احتیاج است.
علت این امر، قدرت بالای کبد در ترمیم و بازسازی خود است. در بسیاری از موارد، به محض شناسایی آسیب کبدی دیگر برگشت ناپذیر خواهد بود.
بیماری کبد چرب و کبد چرب الکلی می توانند مرگبار هم باشند.
علت بیماری کبد چرب الکلی
بیماری کبد چرب الکلی به علت مصرف بالای الکل ایجاد می شود. کبد حجم بالایی از الکل مصرفی را تجربه می کند و پروسه تجزیه الکل، سبب تولید مواد مضر خواهد شد.
این مواد به سلول های کبد آسیب می زنند و التهاب و کاهش قدرت دفاعی بدن را در پی دارند.
هرچه بیشتر الکل مصرف کنید به کبد آسیب بیشتری وارد می شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به بیماری های کبدی هستند
بیماری کبد چرب در افراد با مشکلات زیر بسیار رایج است:
- دیابت نوع ۲ و پیش دیابت
- اضافه وزن
- افراد میانسال یا پیرتر
- سفید پوستان
- درصد بالای چربی خون مثل کلسترول و تری گلیسیرید
- فشار خون بالا
- مصرف داروهایی مثل کورتیکواستروئید ها و برخی داروهای سرطان
- برخی اختلالات خاص متابولیک مثل سندرم متابولیک
- برخی عفونت های خاص مثل هپاتیت سی
- قرارگیری در معرض سموم
بیشتر بخوانید : بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب
بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی با تجمع بیش از حد چربی در کبد توصیف می شود. این مشکل، نوعی بیماری متابولیک است و علی رغم برخی ژن های مرتبط با بروز کبد چرب غیر الکلی، سبک زندگی از عوامل اصلی بروز آن است.
اضافه وزن و دیابت نوع ۲ که از بیماری های مربوط به سبک زندگی هستند با افزایش خطر بروز کبد چرب غیر الکلی ارتباط دارند.
حدود ۲۵ درصد از کل جمعیت دنیا به سمت بیماری کبد چرب غیر الکلی پیش می روند و اغلب در کشورهای غربی، خاورمیانه و آمریکای جنوبی قرار دارند.
با وجود اضافه وزن و دیابت نوع ۲، این عدد به ۹۰ و ۶۰ درصد هم می رسد. به همین علت رایج ترین علت برای پیوند کبد (هپاتیت C اولین علت است) مشخص شد.
یک نکته مهم درباره بیماری کبد چرب غیر الکلی این است که با وجود این بیماری از وجود آن در بدن خود بی خبر هستید.
بسیاری از افراد با مشکل کبد چرب غیر الکلی هیچ علائمی ندارند. در این صورت، فرد حساسیت به انسولین، افزایش خطر بیماری قلبی عروقی و افزایش سطح چربی کبد خواهد داشت.
بیماری کبد چرب غیر الکلی می تواند به استئاتوهپاتیت غیر الکلی پیشرفت کند و در نتیجه تبدیل به سیروز و در بدترین موارد، سرطان کبد شود.
خود بیماری کبد چرب غیر الکلی به موارد زیر دسته بندی می شود:
کبد چرب غیر الکلی
- علائم التهاب کبد وجود ندارد.
- با نامگذاری جدید، این اختلال عملکرد متابولیک با کبد استئاتوتیک مرتبط است.
استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH)
- علائم التهاب کبدی وجود دارد.
- با نامگذاری جدید، این اختلال عملکرد متابولیک با کبد استئاتوتیک مرتبط است.
تفاوت کبد چرب الکلی و غیر الکلی
در بیماری کبد چرب غیر الکلی، تجمع چربی در کبد رخ می دهد که علت آن مصرف الکل نیست.
این تجمع چربی و آسیب به کبد، مشابه آن چیزی است که در مورد بیماری کبد چرب الکلی رخ می دهد یعنی ارتباط مستقیم با مقادیر بالای الکل دارد.
مصرف افراطی الکل یعنی برای زنان بیش از یک شیشه و برای مردان دو شیشه در روز.
بیماری های کبد چرب الکلی و غیر الکلی از جنبه های مختلفی بایکدیگر تفاوت دارند. اما تفاوت اصلی بین کبد چرب الکلی و غیر الکلی چیست؟
مصرف الکل
- بیماری کبد چرب الکلی : ارتباط مستقیم با مصرف بلند مدت الکل دارد.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : به علت مصرف الکل ایجاد نمی شود اما عامل بروز آن بیشتر فاکتورهای متابولیک است.
علل بروز
- بیماری کبد چرب الکلی : به علت مصرف بالای الکل ایجاد می شود.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : به علت مصرف الکل ایجاد نشده اما فاکتورهای خطرساز بسیاری مثل اضافه وزن، دیابت و سندرم متابولیک عامل بروز آن هستند.
فاکتورهای خطرساز
- بیماری کبد چرب الکلی : بیشتر مرتبط با الگوی مصرف الکل است.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : با اضافه وزن، مقاومت به انسولین، کلسترول بالا و فاکتورهای ژنتیک ارتباط دارد.
پیشرفت بیماری
- بیماری کبد چرب الکلی : این بیماری به مشکلات شدید کبدی مثل هپاتیت الکلی و سیروز گسترش پیدا می کند.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : این بیماری می تواند به استئاتوهپاتیت غیر الکلی و فیبروز، سیروز و سرطان کبد پیشرفت کند.
گزینه های درمانی
- بیماری کبد چرب الکلی : مصرف الکل باید کاملاً قطع شود.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : تمرکز درمان بر تغییر سبک زندگی، کاهش وزن، رژیم غذایی مناسب، ورزش، درمان بیماری های زمینه ای متابولیک است.
علائم بالینی
- بیماری کبد چرب الکلی : شروع سریع تر اختلال عملکرد کبد به علت مسمومیت با مصرف الکل
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : اغلب در سطوح اولیه بدون علامت است و بعدها التهاب کبد و اختلال عملکرد ایجاد می شود.
بیشتر بخوانید : علائم مشکلات کبدی روی پوست
شیوع
- بیماری کبد چرب الکلی : بیشتر در افراد با مصرف سنگین الکل دیده می شود.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : به علت افزایش میزان چاقی و اضافه وزن و سندرم متابولیک، بسیار رایج شده است.
ویژگی های بافت شناسی
- بیماری کبد چرب الکلی : ممکن است در بیوپسی کبد، اجسام هیالین الکلی یا مالوری نشان داده شود.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : ممکن است التهاب و فرسودگی در بیوپسی نمایش داده شود که به فیبروز پیشرفت خواهد کرد.
پیش آگهی
- بیماری کبد چرب الکلی : به سرعت به آسیب شدید کبدی تبدیل می شود اگر مصرف الکل قطع نشود.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : پیشرفت بیماری متنوع است و در برخی موارد خوش خیم بوده و برخی دیگر به بیماری های شدید کبدی پیشرفت می کند.
کنترل بیماری
- بیماری کبد چرب الکلی : نیازمند حذف کامل الکل جهت پیشگیری از عود مجدد است.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : کنترل از طریق اصلاح سبک زندگی و درمان بیماری های متابولیک زمینه ای ایجاد می شود.
سخن پایانی (تفاوت کبد چرب الکلی و غیرالکلی)
- کبدی که ۵ تا ۱۵ درصد از کل وزن آن را چربی تشکیل دهد کبد چرب نام دارد. در این صورت بیماری کبد چرب تشخیص داده می شود.
- کبد چرب می تواند منجر به هیچ علامت آشکاری نشود یا اینکه یک چند علامت ایجاد کند از جمله درد شکم، ورم شکم، زردی، تهوع، از دست دادن اشتها، خستگی، ضعف و خارش
- بیماری کبد چرب غیر الکلی، در افرادی که مصرف الکل ندارند ایجاد می شود در حالی که بیماری کبد چرب الکلی به علت مصرف بالای الکل است
- در افرادی که الکل افراطی مصرف نمی کنند، سایر علل بروز کبد چرب عبارت خواهند بود از اضافه وزن، مقاومت به انسولین، قند خون بالا، چربی بالا مخصوصاً تری گلیسیرید در خون
- یک رژیم غذایی سالم برای کبد چرب باید شامل مصرف غلات کامل مثل سبزیجات با برگ سبز تیره، ماهی غنی از امگا3، روغن زیتون، غذاهای سرشار از ویتامین e مثل دانه های آفتابگردان، بادام زمینی و چای سبز باشد.
- مکمل هایی مثل پروبیوتیک ها، رزوراترول، کورکومین، ویتامین e، ویتامین c، ویتامین D، سبب بهبود وضعیت کبد چرب می شوند.
- همچنین انجام ورزش به شکل منظم به حفظ سلامت و کاهش تجمع چربی در کبد کمک می کند.
- قبل از تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل ها بعد از تشخیص بیماری کبد چرب با پزشک خود مشورت کنید.
برای تشخیص انواع آسیب های کبدی و درمان آن می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
