انواع گریدهای کبد چرب
کبد چرب چیست
در بیماری کبد چرب، میزان بسیار بالایی از چربی (تری گلیسیرید) در درون سلول های کبد تجمع می یابند.
این حجم بالای چربی در درون هپاتوسیت ها، آنها را متورم کرده و اغلب کل کبد آنقدر بزرگ می شود که به راحتی در لمس مشخص است.
کبد چرب می تواند آغازگر بیماری های دیگر هم باشد. استئاتوز به معنای تجمع واکوئل چربی درون سلول های کبد (هپاتوسیت ها) است.
الکل و اضافه وزن دو علت اصلی بروز کبد چرب در دنیا هستند. بیماری کبد الکلی و بیماری کبد چرب الکلی خود دو بیماری جداگانه به شمار می آیند.
چاقی، به علاوه سایر بیماری های غیر الکلی، بیماری کبد الکلی را ایجاد می کنند. وقتی این سلول های چربی التهاب بافت کبد را به وجود می آورند، هپاتیت استئوتوتیک نام داشته و اهمیت بسیار دارد.
هر دو نوع بیماری الکلی ذکر شده، به علاوه سایر بیماری ها، تغییرات بیوشیمیایی مهمی در بدن ایجاد می کنند و هپاتیت استئاتوز به وجود می آورند.
وقتی علت این بیماری علل دیگری غیر از الکل باشد، اصطلاح هپاتیت استئاتوز غیر الکلی یا NASH برای آن به کار می رود.
وقتی کبد چرب ایجاد می شود، در یک دوره زمانی سبب بروز اسکار و فیبروز کبد خواهد شد.
این بیماری سیروز کبدی نام دارد و بسیار جدی است چرا که عوارض مهلکی در صورت عدم درمان ایجاد می کند.
انواع کبد چرب
- بیماری کبد چرب الکلی که آسیب وارده به سلول های کبد به علت مصرف بیش از حد الکل است
- بیماری کبد چرب غیر الکلی که به علت سایر فاکتورهایی است که در بالا ذکر شد و در فردی ایجاد می شود که الکل مصرف نمی کند
انواع گرید های کبد چرب
بر پایه تغییرات قابل مشاهده در سونوگرافی، کبد چرب به سه گرید دسته بندی می شود:
- گرید ۱ : که شکل خفیف کبد چرب بوده و چربی در خارج از کبد جمع می شود و روی عملکرد آن تاثیر نمی گذارد.
- گرید ۲ : نوع تقریباً شدید بیماری بوده و نیازمند مداخلات درمانی جهت پیشگیری از بدتر شدن آن است.
- گرید ۳ : شدید ترین شکل بیماری کبد چرب است که علائم ظاهر شده و به درمان فعال نیاز است.
علائم کبد چرب
اغلب افراد دارای کبد چرب هیچ علامت مشخصی در سطوح اولیه نشان نمی دهند. با پیشرفت بیماری و درگیری بخش اعظمی از کبد، علائم آغاز می شوند.
- کاهش اشتها
- درد شکم
- احساس گیجی
- خستگی
- ضعف
- اِدم (ورم پاها و شکم)
- احساس سیری
بیشتر بخوانید : تنبلی کبد و روش‌های درمان آن را بشناسید
علائم کبد چرب گرید ۱
گرید 1 کبد چرب خفیف ترین شکل این بیماری است. با این حال پزشکان توصیه به قطع مصرف الکل و حفظ رژیم غذایی سالم و عاری از غذاهای چرب و انجام ورزش روزانه می کنند.
با اینکه در این مقطع قابل شناسایی نیست اما برخی افراد ممکن است با چکاپ های روتین و سونوگرافی متوجه وجود آن بشوند.
در این مقطع تجمع اندکی از چربی در کبد وجود داشته و به آسانی با مداخلات اندکی در سبک زندگی قابل رفع است.
علائم کبد چرب گرید ۲ یا بیماری کبد چرب الکلی
در این گرید افراد علائم شاخصی نشان نمی دهند مگر اینکه کبد به شدت آسیب ببیند. در این صورت فرد مورد نظر موارد زیر را تجربه می کند:
- خون در مدفوع
- خون در استفراغ
- ورم قوزک پا
- گیجی
- رنگ پریدگی پوست و زردی چشم ها
علائم کبد چرب گرید ۳ یا سیروز کبدی
- کبودی و خونریزی
- اشتهای کم
- درد پایدار شکم
- اِدم (ورم پاها و قوزک پا)
- خارش پوست
- کاهش وزن بدون دلیل
- رنگ پریدگی پوست
- تغییر رنگ چشم ها
- تهوع
علل بروز انواع گرید های کبد چرب
علل بروز کبد چرب گرید ۱
این شکل از بیماری به علت مصرف زیاد الکل ایجاد می شود. الکل یکی از شایع ترین علل بروز کبد چرب بوده که سبب پیشرفت سریع تر بیماری شده و سطح بالایی از خطر وجود دارد.
علل دیگر عبارتند از:
- هیپر لیپیدمی
- اضافه وزن
- دیابت نوع ۲
- عوارض ناخواسته برخی داروها
- عدم تغذیه صحیح
- روزه های طولانی مدت
- کاهش وزن سریع
- وراثت
معمولا کبد چرب گرید یک خوش خیم است و اگر هرچه سریع تر تشخیص داده شود کاملا درمان می شود.
در صورتی که غربالگری ها و چکاپ ها به خوبی انجام نشوند بیماری به شکل ها و انواع دیگری تبدیل خواهد شد یعنی کبد چرب گرید ۲ و ۳، هپاتیت چرب، سیروز، سرطان کبد.
علل بروز کبد چرب گرید ۲
احتمال بروز کبد چرب غیر الکلی در افراد با عواملی مثل ژنتیک، بیماری های خاص یا عادات غذایی افزایش می یابد.
بیماری هایی که خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی را افزایش می دهند عبارتند از:
- چاقی یا اضافه وزن
- دیابت نوع دو یا مقاوم به انسولین
- افزایش تری گلیسیرید یا کلسترول (LDL بالا یا HDL پایین) دو نمونه از سطح غیر طبیعی چربی خون در بدن هستند.
- ژنتیک و وراثت
- طبق نظر محققان، برخی عوامل و متغیرات ژنتیکی خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش می دهند.
ژن های ایجاد کننده کبد چرب غیر الکلی مدام توسط دانشمندان مورد تحقیق قرار می گیرند.
- نوع غذای مصرفی و وضعیت سیستم گوارش
- خطر بروز کبد چرب غیر الکلی با مصرف غذاهای غنی از فروکتوز افزایش می یابد
- محققان ارتباط بین کبد چرب غیر الکلی و باکتری های روده ای در سیستم گوارش که موثر در هضم هستند را مورد بررسی قرار داده اند
- تحقیقات نشان داده اند باکتری های روده در افراد دارای کبد چرب غیر الکلی و افراد سالم متفاوت است
در بیماری کبد چرب الکلی، کبد الکل را بعد از مصرف پردازش می کند. با این وجود تعداد اندک سلول های کبد در هر بار تصفیه نابود می شوند.
در نتیجه کبد به مرور دیگر قادر نیست الکل را به جزء های کوچک تر تقسیم کند. در این صورت کبد شروع به تجمع چربی می کند.
این تجمع چربی منجر به کبد چرب گرید ۲ خواهد شد. طی چند هفته نوشیدن سنگین الکل، کبد چرب گرید ۲ ایجاد می شود.
حتی اگر فرد الکل را در مقادیر اندک برای مدت طولانی مصرف کند بیماری کبد چرب گرید ۲ را تجربه خواهد کرد.
علل بروز و علائم کبد چرب گرید ۳
کبد چرب گرید ۳ (الکلی و غیر الکلی) مثل سایر گرید ها علل مرتبط با سبک زندگی دارد. مصرف بالای الکل اولین عامل خطرساز برای بیماری کبد چرب الکلی است.
تجمع چربی در کبد در غیر الکلی ها به علل زیر اتفاق می افتد:
- عدم انجام فعالیت های فیزیکی
- اضافه وزن
- هپاتیت ویروسی (C و B)
- دیابت
- کلسترول بالا
کبد چرب گرید ۳ معمولاً همان علائم گرید دو را دارد. تنها تفاوت این است که بیشتر و قوی تر ظاهر می شود. در اینجا چند مثال داریم:
- ضعف
- سردرد مکرر
- درد شکم
- خستگی
- ورم شکم
در شرایط بدتر بیماری، در فرد موارد زیر هم تشخیص داده می شود:
- هموراژی
- گیجی
- ورم پاها
- پوست و چشم زرد
- مشکل در خواب
وقتی علائم اولیه ایجاد شوند فرد باید هرچه سریع تر درمان های پزشکی را آغاز کند.
درمان انواع گرید های کبد چرب
درمان کبد چرب گرید ۱
کبد چرب در کل هیچ درمانی ندارد. افراد با کبد چرب گرید یک ابتدا باید علت بروز بیماری را بدانند و نوع سبک زندگی خود را تغییر دهند.
افراد با کبد چرب گرید یک باید موارد زیر را رعایت کنند:
- حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز و سه روز در هفته باعث حفظ وزن و کاهش میزان چربی در کبد می شود.
- افزایش مصرف سبزیجات، میوه ها و ویتامین ها مخصوصاً ویتامین A و E. سبزیجات به قوی سازی عملکرد کبد، تسکین کبد و پیشگیری از تجمع چربی اضافه در این عضو کمک می کند.
- محدود سازی مصرف گوشت، چرا که سرشار از کلسترول است و باعث تجمع چربی و بار اضافه روی کبد می شود. می توانید در عوض از مرغ یا ماهی استفاده کنید.
- محدودیت مصرف غذا های سرخ کرده و فرآوری شده و افزایش مصرف روغن های گیاهی
- افرادی که کبد چرب گرید یک دارند باید از مصرف الکل اجتناب کرده و چکاپ های مداوم انجام دهند.
درمان کبد چرب گرید ۲
کبد چرب گرید ۲ با یک داروی خاص درمان نمی شود. در عوض، پزشکان برای کمک به بیماران جهت کنترل عوامل زمینه ای بروز بیماری اقدام می کنند.
دارو درمانی
در حال حاضر هیچ داروی مجوزداری برای درمان کبد چرب غیر الکلی وجود ندارد.
کنترل وزن
- برای بیماری کبد چرب غیر الکلی که شامل کبد چرب غیر الکلی و هپاتیت غیر الکلی می شود پزشک کاهش وزن را توصیه می کند.
- کاهش چربی، التهاب و اسکار کبد همگی از مزایای کاهش وزن هستند.
- از غذاهای سالم استفاده کنید و غذاها را در حجم مناسب به کار ببرید. فعالیت های ورزشی جهت کاهش وزن توصیه می شود.
- تغذیه صحیح یا کاهش وزن به پیشگیری از بیماری کبد یا بدتر شدن آن کمک می کند.
- اصلاح عادات غذایی داشته باشید چون غذاهای چرب سرشار از کالری بالا بوده و باعث افزایش وزن می شوند.
- به جای استفاده از چربی های بد مثل سرخ کردنی ها یا غذاهای فرآوری شده، چربی های سالم تر مثل آجیل و ماهی بخورید.
دانستن نحوه سالم نگه داشتن کبد و نوع غذاهای سالم انتخابی برای مراقبت از کبد بسیار مهم است.
پیوند کبد
پیوند کبد در صورتی لازم می شود که سیروز شدید ایجاد شده و کبد دیگر به درستی عمل نمی کند. در این صورت کبد اهدایی پیوند زده خواهد شد.
درمان کبد چرب گرید ۳
هیچ درمان خاصی برای کبد چرب وجود نداشته و همه چیز بستگی به بیمار و علائم او دارد.
بنابراین تغییر سبک زندگی توصیه خواهد شد. بهتر است فرد به متخصص تغذیه مراجعه کرده و رژیم غذایی سالم و متناسبی داشته باشد.
در این صورت چربی موجود در کبد بهتر از بین می رود. ورزش منظم هم در مبارزه با چربی کبد بسیار موثر است.
مثلاً ویتامین E در صورتی توصیه می شود که هدف، حذف چربی از کبد باشد. فراموش نکنید که خود درمانی بسیار پرخطر است پس حتماً بعد از تشخیص، برای درمان با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : 12 ماده غذایی مناسب برای کبد سالم
سخن پایانی (انواع گریدهای کبد چرب)
کبد سخت کوش ترین عضو بدن انسان است که نقش مهمی ایفا می کند از جمله تنظیم گوارش، سوخت و ساز چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین ها، حذف مواد مضر و شیمیایی از بدن.
وقتی چربی موجود در کبد بیش از ۵ درصد از وزن کبد را تشکیل دهد فرد دچار بیماری کبد چرب می شود.
در بیماری اصلی و مهم کبد چرب، بیماری کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی هستند.
بیماری کبد چرب الکلی با مصرف بالای الکل ایجاد می شود. کبد چرب غیر الکلی بیماری رایج تری بوده که با چاقی، دیابت نوع ۲، مقاومت به انسولین و بسیاری از سایر بیماری ها مرتبط است.
اغلب بیماری کبد چرب غیر الکلی هیچ علامتی ندارد. به مرور زمان علائمی مثل خستگی، کاهش وزن، کاهش اشتها، درد در مرکز یا بالای سمت راست شکم، تهوع و زردی بروز پیدا می کنند.
وقتی فرد مبتلا به کبد چرب با التهاب کبد و آسیب سلولی کبد باشد به آن استئاتوهپاتیت می گویند.
این بیماری منجر به سیروز کبدی شده که بسیار خطرناک است. رژیم کتوژنیک در واقع مصرف غذاهایی است که برای سلامت کبد موثر هستند.
باید از مصرف شکر، الکل، غذاهای فرآوری شده، چربی های ترانس، گوشت پرورشی و لبنیات، ماهی پرورشی و غذاهای اصلاح ژنتیکی شده بپرهیزید.
تا جای ممکن غذاهای ارگانیک مصرف کنید تا از مواد شیمیایی مثل آفت کش ها و حشره کش ها دور بمانید.
سایر استراتژی های طبیعی برای سلامت کبد عبارتند از روزه گاه و بیگاه، نوشیدن آب تصفیه شده، افزودن مواد غذایی دوست دار کبد به رژیم غذایی.
کاهش استرس، بهبود خواب، حمام نمک اپسوم، کنترل خشم به شیوه سالم هم برای سلامت کبد مفید هستند.
بهبود وضعیت سلامت گوارش، اندازه نگه داشتن سطح اسید معده و مایع صفراوی همگی برای حفظ سلامت کبد مهم به شمار می آیند. برای تشخیص و درمان انواع گرید های کبد چرب می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
