سوزش معده | سوزش سردل | علائم و درمان
سوزش سردل چیست
سوزش سردل که به نام های پیروز، بیماری رفلاکس اسید معده، ازوفاژیت و سوزش معده نیز شناخته می شود، احساس سوزشی دردناک در زیر یا پشت استخوان سینه است و بیشتر اوقات از مری نشأت می گیرد.
درد معمولا از معده شروع شده و به قفسه سینه گسترش می یابد و گاهی به گردن یا گلو نیز سرایت می کند.
علل سوزش سردل
تقریبا تمام افراد گاهی دچار سوزش سردل می شوند. اگر معمولا این مشکل را تجربه می کنید احتمالا به بیماری رفلاکس اسید معده مبتلا هستید.
به طور معمول وقتی غذا یا مایعات وارد معده می شوند، یک نوار عضلانی در انتهای مری به نام اسفنکتر تحتانی، مری را می بندد.
اگر این نوار به اندازه کافی محکم بسته نشود، غذا یا اسید معده به مری بازمی گردد. محتویات معده مری را تحریک کرده و باعث سوزش سردل و علائم دیگر می شوند.
سوزش سردل نشانه چیست
در صورت داشتن فتق هیاتال احتمال سوزش سردل بیشتر است. فتق هیاتال وضعیتی است که قسمت بالایی معده به داخل حفره قفسه سینه حرکت می کند.
این بیماری منجر به تضعیف اسفنکتر تحتانی مری شده و بازگشت اسید از معده به مری آسان تر می شود.
بارداری و مصرف بسیاری از داروها نیز باعث سوزش سردل شده یا آن را بدتر می کنند. داروهایی که باعث سوزش سردل می شوند عبارتند از:
- آنتی کولینرژیک (مورد استفاده برای دریا زدگی)
- بتا بلوکرها برای فشار خون بالا یا بیماری قلبی
- مسدود کننده های کانال کلسیم برای فشار خون بالا
- داروهای شبه دوپامین برای بیماری پارکینسون
- پروژستین برای خونریزی غیر طبیعی قاعدگی یا کنترل بارداری
- آرام بخش برای اضطراب یا مشکلات خواب (بی خوابی)
- تئوفیلین (برای آسم یا سایر بیماری های ریوی)
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
اگر فکر می کنید یکی از داروهایی که مصرف می کنید باعث سوزش سر دل شده است با پزشک صحبت کنید. هرگز بدون صحبت با پزشک دارو را تغییر ندهید یا مصرف آن را قطع نکنید.
درمان سوزش سردل
در اکثر موارد می توان سوزش سر دل را در خانه با مصرف داروهای بدون نسخه و تغییر عادات سبک زندگی که باعث ایجاد مشکل می شوند درمان کرد.
سوزش سر دل گاه به گاه طبیعی بوده و به طور معمول جدی نیست. با این حال، در صورت تجربه سوزش معده مکرر و شدید با پزشک تماس بگیرید.
این مشکل می تواند نشانه یک بیماری مزمن مانند رفلاکس اسید معده باشد و منجر به بیماری های جدی تری مانند ازوفاژیت، مری بارت و حتی سرطان شود.
گاهی اوقات پزشک برای بررسی بیماری های زمینه ای آندوسکوپی انجام می دهد. آندوسکوپی معاینه دستگاه گوارش با استفاده یک ابزار انعطاف پذیر و دارای چراغ است.
داروهای بدون نسخه برای سوزش سر دل معمولا شامل آنتی اسیدها و مسدود کننده های اسید هستند.
بیشتر بخوانید : علائم اورژانسی رفلاکس اسید معده
آنتی اسیدها چگونه سوزش سر دل را درمان می کنند؟
آنتی اسیدها میزان اسید معده را کاهش داده و سوزش سر دل را تسکین می دهند. این داروها همچنین برای تسکین ناراحتی معده، سوء هاضمه و سایر دردهای معده استفاده می شوند.
برخی از آنتی اسیدها حاوی سیمتیکون هستند که باعث کاهش گاز می شوند. آنتی اسیدهایی که می توانید بدون نسخه دریافت کنید عبارتند از:
- Tums
- Rolaids
- Maalox
- Gaviscon
همیشه مطمئن شوید که دستورالعمل های روی بسته بندی را دنبال می کنید یا درباره روش صحیح مصرف آنتی اسیدها با پزشک صحبت کنید.
اگر از قرص ها استفاده می کنید، برای تسکین سریع تر سوزش معده آن ها را قبل از قورت دادن خوب بجوید.
آیا آنتی اسیدها عوارض جانبی به همراه دارند؟
برخی از آنتی اسیدها حاوی بی کربنات منیزیم یا سدیم هستند که مانند یک ملین عمل می کند. اگر علائم آپاندیسیت یا التهاب روده دارید از آنتی اسیدها استفاده نکنید. عوارض جانبی آنتی اسیدها شامل موارد زیر است:
- یبوست
- اسهال
- مدفوع سفید یا کم رنگ
- گرفتگی معده
مصرف بیش از حد آنتی اسیدها گاهی عوارض جانبی جدی به همراه خواهد داشت.
بیشتر بخوانید : التهاب معده مزمن یا گاستریت مزمن
پیشگیری از سوزش سردل
معمولا می توان با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی از سوزش سر دل جلوگیری و وضعیت را مدیریت کرد. این تغییرات عبارتند از:
- با شکم پر به رختخواب نروید : حداقل سه تا چهار ساعت قبل از دراز کشیدن غذا بخورید. این کار به معده زمان خالی شدن می دهد و احتمال سوزش سردل در طول شب کاهش می یابد.
- پرهیز از پرخوری : کم کردن اندازه وعده های غذایی به کاهش خطر سوزش سر دل کمک می کند. همچنین سعی کنید به جای سه وعده غذایی بزرگ، چهار یا پنج وعده غذایی کوچک بخورید.
- کاهش سرعت غذا خوردن : آهسته غذا خوردن به جلوگیری از سوزش سر دل کمک می کند. چنگال خود را بین هر لقمه کنار بگذارید و از خوردن خیلی سریع خودداری کنید.
- پوشیدن لباس های گشاد : کمربندها و لباس های تنگ گاهی باعث سوزش سر دل می شوند. با تغییر لباس ها می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
- اجتناب از مصرف برخی غذاها : غذاهای خاصی وجود دارد که در بسیاری از افراد باعث سوزش سردل می شود. اجتناب از این غذاها به جلوگیری از بروز مشکل کمک می کند. سعی کنید گزارشی از این غذاها تهیه کنید تا بتوانید در آینده مراقب آن ها باشید. پزشک همچنین به شما توصیه می کند از مصرف الکل خودداری کنید.
- حفظ وزن سالم : کاهش وزن به تسکین سوزش سردل کمک می کند.
- سیگار نکشید : نیکوتین اسفنکتر تحتانی مری (دریچه ای که معده و مری را جدا می کند) را ضعیف می کند. برای حفظ سلامت عمومی و همچنین استحکام این دریچه توصیه می شود سیگار نکشید.
- خوابیدن به پهلوی چپ : این کار گاهی به هضم و از بین رفتن اسید معده و مری کمک می کند.
- تخت را به گونه ای بالا بیاورید که سر و سینه بالاتر از پاها باشد : بلوک یا کتاب های 6 اینچی را زیر پایه های تخت در قسمت سر تخت قرار دهید. از بالش های زیاد استفاده نکنید. این کار باعث می شود فشار بیشتری بر معده وارد کنید و سوزش سردل تشدید می شود.
- تنظیم برنامه ورزشی : حداقل دو ساعت بعد از غذا برای ورزش کردن صبر کنید. اگر زودتر ورزش کنید، باعث سوزش سردل می شود. همچنین باید قبل و حین ورزش آب فراوان بنوشید. آب به هضم غذا کمک کرده و از کم آبی بدن جلوگیری می کند.
مراقبت در خانه
لازم است سوزش سر دل را درمان کنید زیرا رفلاکس به پوشش مری آسیب می رساند و در طول زمان باعث بروز مشکلات جدی می شود. تغییر عادات در پیشگیری از سوزش سردل و سایر علائم رفلاکس اسید نقش دارد.
نکات زیر به جلوگیری از سوزش سر دل و سایر علائم مرتبط با رفلاکس اسید معده کمک می کنند. اگر پس از انجام این مراحل همچنان از سوزش سردل رنج می برید، با پزشک صحبت کنید.
در مرحله اول، از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که باعث رفلاکس می شوند خودداری کنید. این غذاها عبارتند از:
- الکل
- کافئین
- نوشیدنی های گازدار
- شکلات
- مرکبات و آب میوه ها
- نعناع و سکنجبین
- غذاهای تند یا چرب و فست فودها
- لبنیات پرچرب
- گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی
سپس سعی کنید عادات غذایی خود را تغییر دهید:
- از خم شدن یا ورزش کردن درست بعد از غذا خوردن خودداری کنید.
- 3 تا 4 ساعت بعد از خواب از خوردن غذا خودداری کنید. دراز کشیدن با شکم پر باعث می شود محتویات معده با شدت بیشتری به اسفنکتر تحتانی مری فشار بیاورند و این اتفاق منجر به رفلاکس می شود.
- وعده های غذایی کوچک تر بخورید.
در صورت لزوم تغییرات دیگری در سبک زندگی ایجاد کنید:
- از پوشیدن لباس های تنگ یا کمربندهایی که دور کمر بسته می شوند خودداری کنید. این لباس ها معده را منقبض کرده و غذا را بازمی گردانند.
- اگر چاق هستید وزن خود را کم کنید. چاقی باعث افزایش فشار در معده شده و این فشار محتویات معده را به داخل مری بازمی گرداند.
- در برخی موارد، علائم رفلاکس اسید معده پس از کاهش وزن 10 تا 15 پوندی (4.5 تا 6.75 کیلوگرم) در فرد دارای اضافه وزن از بین می رود.
- هنگام خواب سر خود را حدود 6 اینچ (15 سانتی متر) بالا بیاورید. خوابیدن با سر بالاتر از معده به جلوگیری از برگشت غذای هضم شده به مری کمک می کند.
- کتاب، آجر یا بلوکی را زیر پایه های بالایی تخت قرار دهید. همچنین می توانید از یک بالش گوه ای شکل زیر تشک استفاده کنید.
- خوابیدن روی بالش های اضافی برای تسکین سوزش معده کارساز نیست، چراکه احتمال دارد در طول شب از روی بالش ها سر بخورید.
- سیگار کشیدن یا مصرف تنباکو را ترک کنید. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار یا محصولات تنباکو اسفنکتر تحتانی مری را ضعیف می کنند.
- استرس را کاهش دهید. برای کمک به حفظ آرامش، یوگا، تای چی یا مدیتیشن را امتحان کنید.
اگر مشکل هنوز به طور کامل تسکین نیافته است، داروهای بدون نسخه زیر را امتحان کنید:
- آنتی اسیدها مانند Maalox، Mylanta یا Tums به خنثی کردن اسید معده کمک می کنند.
- مسدودکننده های H2 مانند Pepcid AC، Tagamet HB و Axid AR تولید اسید معده را کاهش می دهند.
- مهارکننده های پمپ پروتون مانند Prilosec ، Prevacid 24 HR و Nexium 24 HR تقریبا تولید اسید معده را به طور کامل خنثی می کنند.
درمان های خانگی سوزش سردل
در صورتی که به پزشک دسترسی ندارید مصرف داروهای خانگی زیر می توانند به کاهش سوزش معده شما کمک کنند.
- سرکه سیب
- خوردن عسل (یک قاشق عسل و یا مخلوط کردن یک قاشق عسل با یک استکان آب جوش)
- مصرف زنجبیل به صورت خام، دمنوش یا با عسل
- شیر سرد
- گیاه بابونه
- مصرف سیب رنده شده و یا تکه های سیب بدون پوست
چه زمانی با پزشک متخصص تماس بگیریم
در شرایط زیر به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید:
- موادی خونی یا شبیه تفاله قهوه را استفراغ می کنید.
- مدفوع سیاه (مانند قیر) یا قهوه ای است.
- احساس سوزش و فشردگی در قفسه سینه دارید. گاهی افرادی که فکر می کنند معده درد دارند دچار حمله قلبی شده اند.
در شرایط زیر با پزشک تماس بگیرید:
- اغلب دل درد دارید یا درد بعد از چند هفته خودمراقبتی از بین نمی رود.
- به طور غیر ارادی وزن کم می کنید.
- در بلع مشکل دارید (احساس می کنید غذا هنگام پایین رفتن گیر می کند).
- سرفه یا خس خس گلو دارید که از بین نمی رود.
- علائم با مصرف آنتی اسیدها، مسدود کننده های H2 یا سایر درمان ها بدتر می شود.
- فکر می کنید یکی از داروها باعث سوزش سر دل شده است. داروی خود را به تنهایی تغییر ندهید یا مصرف آن ها را قطع نکنید.
هنگام مراجعه به پزشک چه انتظاراتی باید داشت؟
تشخیص سوزش سر دل از روی علائم در بیشتر موارد آسان است. اما گاهی سوزش سر دل با مشکل دیگری به نام سوء هاضمه اشتباه گرفته می شود.
اگر تشخیص نامشخص باشد، برای انجام آزمایشات بیشتر نزد متخصص گوارش فرستاده می شوید.
پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و سؤالاتی درباره سوزش سردل خواهد پرسید. این سؤالات عبارتند از:
- علائم از چه زمانی شروع شد است؟
- هر دوره درد چقدر طول می کشد؟
- آیا این اولین بار است که سوزش سردل دارید؟
- معمولا در هر وعده غذایی چه چیزی می خورید؟ آیا قبل از اینکه احساس سوزش سر دل کنید، غذای تند یا چرب خورده اید؟
- آیا قهوه، نوشیدنی های دیگر حاوی کافئین یا الکل زیاد می نوشید؟ آیا سیگار می کشید؟
- آیا لباسی می پوشید که در قسمت سینه یا شکم تنگ است؟
- آیا در قفسه سینه، فک، بازو یا نواحی دیگر درد دارید؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا خون یا مواد سیاه استفراغ کرده اید؟
- آیا در مدفوع خون وجود دارد؟
- آیا مدفوع سیاه و قیری است؟
- آیا علاوه بر سوزش سردل علائم دیگری دارید؟
پزشک یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را نیز تجویز خواهد کرد:
- ارزیابی حرکتی مری برای اندازه گیری فشار اسفنکتر تحتانی مری
- ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (آندوسکوپی فوقانی) برای مشاهده پوشش داخلی مری و معده
- بررسی دستگاه گوارش فوقانی (معمولا برای مشکلات بلع)
اگر علائم با مراقبت های خانگی بهتر نشد، احتمالا لازم است برای کاهش اسید داروهایی که قوی تر از داروهای بدون نسخه هستند مصرف کنید. همچنین هر نشانه ای از خونریزی نیاز به آزمایش و درمان بیشتر دارد. می توانید برای درمان سوزش معده به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
