عوارض بیماری پارکینسون و اختلال بلع
پارکینسون یک بیماری عصبی است که عملکردهای بسیاری را تحت تأثیر قرار می دهد و عوارض جانبی زیادی دارد. تغییرات رخ داده می توانند تأثیر چشمگیری در جنبه های جسمی و روحی زندگی فرد داشته باشند.
لرزش، حرکات آهسته و عدم انعطاف پذیری از علائم بارز بیماری پارکینسون (PD) است. مشکل در هماهنگی، علائم غیر حرکتی و سایر عوارض نیز شایع هستند.
با این وجود روش هایی برای مدیریت اکثر این عوارض وجود دارد و انجام آن ها می تواند کیفیت بهتر زندگی فرد مبتلا به PD را تضمین کند.
اختلال بلع پارکینسون
نکاتی درباره اختلال بلع در بیماران پارکینسون:
- اختلال بلع می تواند در هر مرحله از پارکینسون (PD) رخ دهد.
- ارزیابی و درمان اختلالات بلع، توسط پاتولوژیست کلامی زبانی انجام می شود.
- اختلالات بلع، قابل درمان هستند.
- دلیل اصلی مرگ در پارکینسون، ذات الریه ناشی از ورود مواد به مسیر تنفسی حاصل تز اختلالات بلع است.
اختلال بلع می تواند در هر مرحله از پارکینسون رخ دهد. علائم و نشانه ها از متوسط تا شدید متفاوت هستند و شامل موارد زیر هستند:
اختلال در بلع غذاها یا مایعات به خصوص، سرفه یا صاف کردن گلو در حین خوردن/آشامیدن یا پس از آن و احساس گیر کردن غذا.
با پیشرفت بیماری، بلع می تواند به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و غذا/مایع می تواند وارد ریه ها شود و باعث ذات الریه ناشی از ورود مواد به مسیر تنفسی شود.
این ذات الریه، علت اصلی مرگ در PD است.
مدیریت اختلال بلع در بیماران پارکینسون
اختلالات بلع توسط تیم پزشکی شامل پاتولوژیست کلامی زبانی و پزشک مدیریت می شود.
معمولا ارزیابی شامل مرور، معاینه فیزیکی سر و گردن، امتحان غذاها/مایعات و در صورت لزوم یک معاینه دستگاهی، خواه با یک تست اشعه ایکس متحرک به نام ویدئوفلوروسکوپی (مطالعه بلع باریم اصلاح شده نیز نامیده می شود) یا با مشاهده گلو به کمک یک اسکوپ (اندوسکوپی) است.
درمان، مختص ماهیت مشکل بلع است اما می تواند شامل استراتژی هایی برای کمک به پایین رفتن بی خطر غذا یا مایعات، تغییرات رژیم غذایی، تمرین یا ترکیبی از این ها باشد.
در برخی موارد، جایگزین هایی برای تغذیه دهانی، مانند لوله تغذیه، پیشنهاد می شود. اگرچه، تنها ابتلا به مشکل بلع، به این معنی نیست که نیاز به لوله تغذیه است.
از آنجا که بیماری پارکینسون، پیش رونده است، قابلیت های بلع می تواند طی زمان تغییر پیدا کند و این امر، نیاز به مداخله زودهنگام و انجام جلسات ملاقات مکرر را پر رنگ تر می کند.
گاهی اوقات، علائم اختلال بلع می تواند ناچیز باشد، بنابراین هوشیار بودن مهم است. اگر فکر می کنید اختلال بلع دارید، از پزشک خود بخواهید برای ارزیابی بلع، شما را به یک پاتولوژیست کلامی زبانی ارجاع دهد.
درباره عوارض بیماری پارکینسون و اقدامات مرتبط با آن در ادامه اطلاعات بیشتری کسب کنید.
1. تغییر صحبت کردن در نتیجه عوارض پارکینسون
صحبت کردن با گذشت زمان دشوار می شود.
گفتار فرد با تاثیر PD بر روی عضلات آهسته تر و درک آن سخت تر می شود و تغییر در توانایی تفکر با گذشت زمان می تواند برقراری ارتباط را دشوارتر کند.
این مشکل شرکت در فعالیت های اجتماعی را نیز سخت می کند.
طبق مطالعه BMJ Open منتشر شده در سال 2017 گفتار درمانی برای برقراری ارتباط موثر در افراد مهم بوده و می تواند به بهبود یا حفظ کیفیت زندگی فرد کمک کند.
2. مشکل جویدن و اختلال بلع با پارکینسون
مشکلات جویدن و اختلال بلع به ویژه در مراحل آخر بیماری ظاهر می شوند.
این مشکلات به دلیل تغییر عملکرد دستگاه عصبی خودگردان یا عضلات موجود در گلو که به عضلات حلق معروف هستند اتفاق می افتند.
این تغییرات خطر گیر کردن غذا در گلو و خفگی را افزایش داده و می توانند مرگبار باشند. استنشاق تصادفی خرده های غذا به داخل ریه ها می تواند منجر به ذات الریه شود.
همچنین شاید فرد بزاق بیش از حد تولید کند و یا نتواند آن را به راحتی ببلعد که باعث تراوش آب دهان شده و می تواند برای فرد خجالت آور باشد.
برخی داروها می توانند باعث بهبود علائم شوند. گاهی متخصص گفتاردرمانی می تواند به فرد برای تمرین دادن دوباره ماهیچه های گلو و بلعیدن مؤثر کمک کند.
بیشتر بخوانید: توانبخشی اختلال بلع
3. افسردگی و اضطراب، یکی از عوارض بیماری پارکینسون
افسردگی می تواند به همراه بیماری پارکینسون ظاهر شود و علائم را بدتر کند.
طبق گفته محققان حدود 40 تا 50 درصد مبتلایان به بیماری PD دچار افسردگی نیز می باشند. آن ها همچنین افزوده اند که مقابله با این جنبه از شرایط برای افراد و عزیزانشان سخت تر از علائم جسمی است.
سایر علائم عصبی روانی شامل موارد زیر است:
- اختلال خلقی
- اضطراب
- مشکلات خواب
- روان پریشی
- تغییر در رفتار و نحوه تفکر
علائم افسردگی قابل درمان بوده و بهبودی نیز امکان پذیر است.
پیگیری کمک پزشکی با شروع علائم افسردگی می تواند برای فرد کیفیت زندگی و عملکرد بهتر به همراه داشته باشد و احتمالاً علائم را کاهش دهد.
4. اختلال عملکرد جنسی نیز از عوارض پارکینسون است
اختلال عملکرد جنسی می تواند از عوارض پارکینسون باشد. پارکینسون کاهش افت میل و تحریک جنسی را به همراه دارد و می تواند ارگاسم یا نعوظ را دشوار کند.
طبق اعلام انجمن بیماری های پارکینسون آمریکا، کاهش علاقه جنسی و عملکرد فیزیکی احتمالاً به دلیل پایین آمدن سطح دوپامین اتفاق می افتد.
موارد زیر از جمله تأثیرات این اتفاق است:
- کاهش حرکات فیزیکی
- کاهش گردش خون که بر توانایی نعوظ تأثیر می گذارد
- عدم رسیدن به اوج جنسی
خشکی واژن نیز می تواند یکی از مشکلات باشد.
افسردگی و اضطراب می تواند سطح انرژی فرد و علاقه به کارهایی که قبلاً از آن لذت می بردند مانند رابطه جنسی را کاهش دهد و خستگی می تواند از عوامل آن باشد.
افسردگی و تغییر خلق و خو همچنین می تواند باعث تغییر در رفتار و نگرش شود و شریک زندگی احساس کند فردی که دوست دارد مانند گذشته نیست.
به یاد داشته باشید که این فرد همان شریک سابق است و صحبت کردن درباره احساسات برای هر دو طرف مهم است. مشاور می تواند به افراد در یافتن راه هایی برای لذت بردن از یک رابطه جدید کمک کند.
داروهایی که سطح دوپامین را در افراد مبتلا به پارکینسون افزایش می دهند در موارد نادر می توانند باعث افزایش غیرمعمول میل جنسی شوند. این امر نیز می تواند برای برخی افراد مشکل ایجاد کند.
در حال حاضر برای بسیاری از علائمی که فعالیت جنسی را مختل می کنند درمان وجود دارد. داروها باعث بهبود روحیه فرد می شوند و برای مثال استفاده از مواد چرب کننده می تواند به خشکی واژن کمک کند.
5. اختلال خواب نیز ازعوارض پارکینسون است
افراد مبتلا به PD نسبت به افراد هم سن خود که این بیماری را ندارند به احتمال زیاد دچار مشکل خواب هستند.
طبق گفته های کلینیک و مرکز تحقیقات بیماری پارکینسون دانشگاه کالیفرنیا، برخی افراد در خوابیدن مشکل دارند و برخی دیگر راحت می خوابند اما بعد بیدار می شوند و دوباره نمی توانند بخوابند.
سایر مشکلات خواب شامل موارد زیر است:
- آپنه خواب
- خواب آلودگی در طول روز
- دیدن خواب و کابوس
- صحبت کردن در خواب
- بی قراری یا تکان دادن سریع پاها
- مشکلات چرخش در تخت خواب
- بیدار شدن از خواب برای استفاده از سرویس بهداشتی
دلایل احتمالی این مشکلات عبارتند از:
- تأثیر داروها
- ناراحتی جسمی
- تغییر در ساعت داخلی بدن
ایجاد الگوی بهداشتی مناسب خواب می تواند به شما کمک کند.
این نکات شامل موارد زیر می باشند:
- هر روز خوابیدن و بیدار شدن در یک ساعت مشخص
- دریافت نور طبیعی زیاد در طول روز
- اجتناب از مصرف قهوه و سایر محرکات به خصوص قبل از خواب
- در صورت امکان استفاده از اتاق خواب تنها برای خوابیدن و انجام سایر فعالیت ها از جمله تماشای تلویزیون یا استفاده از تلفن همراه و سایر وسایل در اتاق دیگر
- اجتناب از خواب روزانه یا هر روز خوابیدن در یک زمان مشخص
6. مشکلات ادراری در نتیجه عوارض پارکینسون
این احتمال وجود دارد که برخی افراد نشتی ادرار داشته باشند در حالی که برخی دیگر در ادرار کردن مشکل دارند. این مشکل گاهی به دلیل داروهایی است که افراد مصرف می کنند.
پزشک می تواند به یافتن راه حل کمک کند. پدهای بهداشتی نیز در داروخانه ها موجود است.
7. یبوست
آمار نشان می دهد که دو سوم افراد مبتلا به پارکینسون دچار یبوست می شوند.
دلایل این مشکل عبارتند از:
- ضعف عضلانی
- کاهش احتمالی مصرف مایعات
- عوارض جانبی داروها
- تأثیر بیماری پارکینسون بر سیستم عصبی خودکارکه شامل دستگاه گوارش است
یبوست به نوبه خود منجر به اضطراب و ناراحتی های اضافی می شود و می تواند تجربه PD را بدتر کرده و کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهد.
راه حل های ممکن برای این مشکل شامل موارد زیر است:
- مصرف دارو مانند ملین ها
- مداخلات رژیمی از جمله پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها
- افزایش فیبر و مایعات
- فیزیوتراپی
لازم است افراد قبل از مصرف هرگونه دارو برای یبوست با پزشک خود صحبت کنند چرا که برخی داروها و درمان های جایگزین می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند.
8. زوال عقل
یکی از عوارض بیماری پارکینسون زوال اعقل است. تغییردر پروتئین های مغز مانند اجسام لویی می تواند در افراد مبتلا به پارکینسون منجر به زوال عقل شود.
انجمن آلزایمر تخمین می زند بین 50 تا 80 درصد افراد مبتلا به پارکینسون در نهایت دچار زوال عقل می شوند. این اتفاق به طور متوسط حدود 10 سال پس از زمان ظهور علائم رخ می دهد.
علائم شایع این مشکل عبارتند از:
- مشکل در به خاطر سپردن، تمرکز کردن و قضاوت کردن
- گفتار نامشخص
- توهم و هذیان
- افسردگی، تحریک پذیری و اضطراب
- مشکلات خواب و خواب آلودگی در طول روز
داروها می توانند به کاهش سرعت زوال عقل کمک کنند اما علائم معمولاً با گذشت زمان شدیدتر می شوند.
بیشتر بخوانید: لوله تغذیه در بیماری زوال عقل پیشرفته
9. درد
درد از علائم و عوارض شایع بیماری پارکینسون است. بر طبق آمار و ارقام بیش از 60 درصد افراد مبتلا به این بیماری درد دارند. در لیست علائم ناراحت کننده، درد پس از لرزش و گرفتگی در جایگاه سوم قرار دارد.
طبق گزارش مردم بین 40 تا 90 درصد درد PD اسکلتی عضلانی است و اکثر آن ها احساس سوزش، گرفتگی یا درد دارند.
راه های پیشنهادی برای کاهش درد شامل موارد زیر است:
- داروهای بدون نسخه و تجویزی
- ماساژ، موسیقی درمانی ، حرکات تایجی و سایر درمان های مکمل
- تحریک نخاع
افراد باید از پزشک بخواهند روش های ایمن اثبات شده و احتمالاً مؤثر برای کاهش درد را به آن ها معرفی کند.
10. فشار خون
دستگاه عصبی خودگردان جریان و فشار خون را کنترل می کند. این عمل بخشی از سیستم عصبی است که افراد بر خلاف کنترل یک دست یا پا نمی توانند آن را کنترل کنند.
PD بر روی این سیستم تأثیر می گذارد و در طول روز منجر به تغییر فشار خون می شود.
یکی از این مشکلات هیپوتانسیون ارتوستاتیک یا افت فشار خون است که فرد با ایستادن دچار سرگیجه یا ضعف شده و همچنین می تواند منجر به افتادن و غش کردن شود.
فشار خون پایین در بیماری پارکینسون بسیار شایع است اما برخی افراد دیگر گاهی فشار خون بسیار بالا را تجربه می کنند. این نوسانات می تواند منجر به مشکلات قلبی شود.
پزشک احتمالاً برای تثبیت فشار خون و جلوگیری از تغییرات چشمگیر دارو تجویز می کند. استفاده از جوراب های کمپرس نیز می توانند مفید باشد.
11. حس بویایی
بیش از 95 درصد مبتلایان به پارکینسون حس بویایی خود را تا حدودی به دلیل تأثیر پارکینسون بر سیستم عصبی از دست می دهند.
این مشکل از علائم اولیه بیماری است و می تواند سال ها پیش از بروز سایر علائم ایجاد شود. این مشکل از نظر پزشکان علامتی برای پیش بینی احتمالی PD است.
از بین رفتن حس بویایی یکی از پنج علائم شایع این بیماری است.
بیماری پارکینسون می تواند منجر به طیف گسترده ای از علائم و عوارض مرتبط شود. فرد علاوه براین مشکلات احتمالاً به دلیل مصرف داروها عوارض جانبی را نیز تجربه می کند.
مهم است با پزشک در تماس باشید تا درباره هرگونه علائم، عوارض و تغییراتی که بوجود می آید با او صحبت کنید.
یکی از عوارض ناراحت کننده بیماری پارکینسون اختلال بلع است که ما در کلینیک دکتر خسروی خدمات درمان قطعی اختلال بلع را ارائه می دهیم.
برای دریافت مشاوره حضوری و غیر حضوری با پزشک متخصص درمان اختلالات بلع، دکتر فرشاد خسروی با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
