اختلال در بلع آب دهان

اختلال در بلع آب دهان می تواند در اثر بروز اتفاقات مختلفی رخ دهد.

بسیاری از افراد هنگام بلع آب یا مایعات مختلف، پایین رفتن آن از مسیر اشتباه را تجربه کرده اند. این مشکل گاهی با آب دهان نیز اتفاق می افتد که یکی از دلایل آن می تواند اختلال در بلع باشد.

خفگی با بزاق دهان ترسناک است و می تواند برای افرادی که مشکلات بهداشتی خاص دارند خطرناک باشد. افراد سالم در صورت خفگی معمولاً می توانند بزاق را از طریق سرفه کردن خارج کنند.

غدد بزاقی برای روان کردن دهان و گلو بزاق تولید می کنند که شروعی برای روند تجزیه غذا و بلع آسان تر است.

افراد معمولاً در طول روز به صورت ناخودآگاه بزاق دهان را می بلعند و گاهی فرد به طور تصادفی بزاق را استنشاق می کند و آن را وارد مسیر تنفسی می کند. گاهی بزاق در گلو جمع می شود و تنفس را دشوار می کند.

با این حال برخی شرایط عصبی، عضلانی و تنفسی می توانند رفلکس سرفه را دشوار کنند و بر توانایی بلع تأثیر بگذارند.

در برخی موارد لازم است فرد برای کمک به پاک کردن بزاق و سایر ترشحات گلو اقداماتی پیشگیرانه انجام دهد.

چندین عامل مشترک می توانند باعث خفگی با بزاق دهان شوند. دیسفاژی یا مشکل بلع دلیل اصلی خفگی افراد با بزاق دهان است. این مشکل چندین عامل پزشکی دارد.

در این مقاله درباره دلایل اصلی خفگی با بزاق دهان و برخی روش های پیشگیری بحث خواهیم کرد.

محل نای

بسیاری از افراد شرایط ناراحت کننده خفگی موقت با بزاق دهان را تجربه کرده و احساسی شبیه پایین رفتن بزاق از مسیر اشتباه داشته اند.

نای دقیقاً کنار مری یا همان لوله ای قرار دارد که مواد غذایی در آن حرکت می کنند. یک زبانه غضروفی کوچک به نام اپیگلوت به طور معمول مانع از استنشاق غذا، بزاق و آب می شود.

با این حال  گاهی اپیگلوت به طور کامل مسیر نای را نبسته و این امر می تواند منجر به ورود بزاق، آب یا غذا به مسیر هوایی شود.

افراد سالم معمولاً قادر به سرفه کردن بزاق هستند، اگرچه اشخاصی با شرایط عضلانی یا عصبی احتمالاً نمی توانند این کار را انجام دهند.

احتمال خفگی با بزاق دهان در صورت همزمانی بلع با صحبت کردن بیشتر است. دلیل این اتفاق این است که صحبت کردن به هوا نیاز دارد و اپیگلوت زمان صحبت کردن شخص نمی تواند نای را بطور کامل ببندد.

دیسفاژی یا اختلال بلع

برخی شرایط پزشکی منجر به خفگی افراد با بزاق دهان می شوند و شایع ترین دلیل آن اختلال بلع یا مشکل در بلع است.

اختلال در بلع، عمل بلع آب دهان و پاک کردن بزاق و سایر مواد ترشح شده در راه هوایی را مشکل می کند.

دیسفاژی عمل بلع را دشوار می کند. بلعیدن برای برخی افراد دردناک است و برخی دیگر با هماهنگی عضلات زیاد مرتبط با بلع مشکل دارند.

دیسفاژی یا اختلال بلع یک تشخیص نیست بلکه یک علامت است و به طور معمول شرایط دیگری منجر به اختلال بلع می شوند.

پزشکان دو نوع اصلی اختلال بلع را شناسایی کرده اند:

اختلال بلع دهانی حلقی

این نوع منجر به مشکلات بلع و تأثیر بر گلو و بخش فوقانی مری می شود. مشکلات عصبی و عضلانی معمولاً باعث این نوع دیسفاژی می شوند.

به عنوان مثال آسیب به اعصاب جمجمه مغز می تواند بر توانایی ارتباط سیگنال های بلع به گلو تأثیر بگذارد.

اختلال بلع مری

دیسفاژی مری منجر به مشکلات قسمت تحتانی مری می شود. مشکلات ساختاری با آسیب رساندن به مری می توانند باعث بروز این نوع دیسفاژی شوند.

به عنوان مثال بلعیدن طبیعی برای فردی که در قسمت پشت گلو بافت اسکار دارد قابل انجام نیست.

عفونت ها نیز می توانند مری را ضعیف کرده و بلعیدن را مشکل تر کنند. افراد مبتلا به این نوع دیسفاژی احتمالاً احساس می کنند چیزی در گلویشان گیر کرده است.

برخی شرایط که می توانند باعث ایجاد اختلال بلع شوند عبارتند از:

• شرایط عصبی مانند بیماری پارکینسون و زوال عقل
• اختلالات عضلانی
• شکاف کام

پزشک گاهی نمی تواند برای اختلال بلع علت خاصی را تشخیص دهد و این بیماری در چنین شرایطی دیسفاژی ایدیوپاتیک نامیده می شود.

مسائل سلامت ریه

مشکلات سلامت ریه می توانند باعث اختلال بلع و دشوار تر شدن بلع شوند.

برخی مشکلات سلامت ریه نیز باعث تولید بزاق و مخاط بیشتر بدن می شوند و این در حالی است که سرفه کردن یا بلعیدن را برای فرد دشوارتر می کنند.

در صورت بروز چنین اتفاقی امکان خفگی فرد با بزاق یا مخاط وجود دارد.

به عنوان مثال فیبروز سیستیک یک بیماری ژنتیکی است که می تواند باعث ایجاد بزاق و مخاط سفت و چسبنده در ریه‌ها و گلو شود.

در صورتی که فرد قادر به سرفه کردن این مخاط نباشد دچار خفگی یا مشکل تنفسی می شود.

سایر شرایط مانند بیماری انسداد مزمن ریوی و ذات الریه نیز می توانند خطر خفگی با بزاق را افزایش دهند.

پزشک احتمالاً برای افرادی که شرایط ریوی دارند تمرینات تنفسی و راهکارهای برای باز کردن راه هوایی توصیه می کند.

در برخی موارد نیز ممکن است فرد به لوله تنفسی احتیاج داشته باشد.

اختلالات عضلانی

شرایطی که منجر به تضعیف ماهیچه ها می شوند با دشوار تر کردن سرفه احتمال خفگی با بزاق را افزایش می دهند.

برخی شرایط عضلانی می توانند به مری نیز آسیب وارد کنند و بلعیدن بزاق یا هر چیز دیگر و پایین رفتن آن به داخل معده را سخت تر کنند.

به عنوان مثال دیستروفی عضلانی باعث ضعف تدریجی ماهیچه های بدن می شود. تاثیر این اختلال بر گلو یا مری می تواند منجر به بلع دشوارتر و خفگی فرد با بزاق دهان شود.

درمان مناسب برای اختلالات ماهیچه بستگی به نوع اختلال دارد. برای برخی فیزیوتراپی بهتر است در حالی که شاید برخی دیگر به مصرف دارو نیاز داشته باشند.

عارضه های عصبی

مسائل عصبی و استرس حتی زمانی که ماهیچه ها به خوبی کار می کنند و فرد از نظر جسمی قادر به بلع است می توانند باعث خفگی با بزاق یا هر چیز دیگری که فرد بلعیده است شوند.

به عنوان مثال بیماری پارکینسون به توانایی مغز در ارسال سیگنال به قسمت هایی از بدن که مسئول تحرک هستند آسیب رسانده و می تواند منجر به مشکلات بلع و خفگی شود.

شرایط عصبی تاثیر گذار بر درک و شناخت مانند زوال عقل نیز می تواند باعث خفگی با بزاق دهان شود. افرادی که دچار آسیب های مغزی یا نخاعی شده اند نیز در بلعیدن طبیعی مشکل دارند.

بسیاری از شرایط عصبی به تدریج و با گذشت زمان بدتر می شوند. درمان می تواند چالش برانگیز باشد و شاید با پیشرفت شرایط تغییر کند.

برخی افراد دارای شرایط عصبی با بلع یا گفتاردرمانی شاهد پیشرفت وضعیت هستند.

بیشتر بخوانید: تمرینات بلع برای اختلال بلع ناشی از دلایل عصبی

راه هوایی شکل نگرفته

گاهی نوزادان نارس دچار خفگی می شوند چرا که راه های هوایی آن ها هنوز در حال شکل گیری است.

نوزادان نارس در معرض عفونت های تنفسی و اختلالات هستند و این شرایط می تواند خطر خفگی را افزایش دهد.

پرستاران کودک باید درمورد نگرانی های مربوط به تنفس با پزشک صحبت کنند و در صورت بروز هرگونه علائم پریشانی سریعاً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنند.

تنفس صدا دار، گشاد شدن سوراخ های بینی و وجود هوا در قفسه سینه هنگام تنفس می تواند علائم اضظراری باشد. با اورژانس تماس بگیرید یا خودتان به بخش اورژانس بروید.

بیشتر بخوانید: اختلال بلع در نوزادان

عوامل خطرزا و پیشگیری

احتمال خفگی با بزاق دهان به دلیل نزدیک بودن نای به مری در هر شخصی وجود دارد اما بروز چنین مشکلی به دلیل برخی شرایط پزشکی محتمل تر است.

برخی راهکارهایی که می توانند به جلوگیری از خفگی افراد آسیب پذیر کمک کنند عبارتند از:

• مرتب تمیز کردن راه هوایی
• تمرینات تنفسی
• بلع یا گفتار درمانی

اگر شخصی با بزاق دهان دچار خفگی شد او را به سرفه کردن تشویق کنید. در صورتی که فرد قادر به سرفه کردن نیست یا به نظر می رسد که نمی تواند نفس بکشد با اورژانس تماس بگیرید.

این احتمال وجود دارد که پزشک یا بهیار برای کمک به تنفس مجدد مجبور به ساکشن راه هوایی باشد.

نتیجه نهایی

بسیاری از افراد نگران خطرات ناشی از خفگی با بزاق دهان هستند چرا که این مشکل می تواند دردناک باشد و باعث ایجاد ترس شود.

افراد با سیستم های تنفسی و عصبی فعال لازم نیست نگران خفگی با بزاق دهان باشند. با این حال این مشکل برای مبتلایان به اختلال بلع یا سایر عوامل خطر جدی به همراه دارد.

چنین افرادی برای تهیه برنامه کاهش خطر خفگی لازم است با پزشک همکاری کنند.

برای تشخیص علت مشکل بلع و درمان اختلال بلع که در بلعیدن آب دهان ، نوشیدن آب و غذا خوردن مشکل ایجاد می کند و تهیه یک برنامه پیشگیرانه به کلینیک درمان اختلالات بلع دکتر خسروی در شهرک غرب مراجعه کنید.

تلفن ثابت

۰۲۱۸۸۵۹۱۵۲۳

۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶

۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸

تلفن همراه

۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰

آدرس:

تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک