فیزیوتراپی اختلال بلع
اختلال بلع ، یک اختلال پزشکی است که 15 میلیون آمریکایی را درگیر کرده است و هر ساله حدود یک میلیون نفر، مبتلا به این عارضه تشخیص داده می شوند. تمرین درمانی و فیزیوتراپی یکی از راه های درمان اختلال بلع است.
مطابق آژانس تدابیر و تحقیقات مراقبت از سلامت (AHCPR)، هر ساله بیش از 60000 آمریکایی به خاطر عوارض ناشی از اختلالات بلع، عموما ذات الریه – ناشی از ورود غذا یا بزاق به درون نای و ریه ها – می میرند.
بخش عظیمی از این موارد، از اختلال بلع ناشی از دلایل متعدد، عمدتا سکته مغزی، بیماری های تحلیل برنده نورولوژیکی و سرطان سر و گردن، نشات می گیرند.
یک نفر از هر 17 نفر، در طول زندگی خود به یکی از شکل های اختلال بلع دچار می شود، شامل 50 تا 75 درصد از بیماران سکته مغزی و 60 تا 70 درصد از بیمارانی که برای سرطان سر و گردن، تحت پرتودرمانی قرار می گیرند.
پیش بینی شیوع چنین بیماری های نورولوژیکی مثل پارکینسون و ای ال اس، 90 درصد است.
اهداف درمان و فیزیوتراپی اختلال بلع
- بلع بی خطر یا کاهش خطر نفوذ / ورود مواد به مسیر تنفسی (کاهش خطر عفونت)
- افزایش مصرف مواد از طریق دهان
روش های سنتی، تمام موارد زیر را به کار می برد، اما با این حال، بلع، طبیعی نیست، که این امر ممکن است باعث تکرار الگوهای بلع غیر طبیعی شود.
تکنیک های فعلی فیزیوتراپی و درمان اختلال بلع
- ارزیابی با استفاده از تست های ابزاری بلع : معمولا بررسی اصلاح شده بلع به کمک باریم
- تعیین ناحیه ضعف/کمبود
- درمان بر اساس نتایج : اکثر درمان های امروزه، حول قدرت متمرکز شده اند و تحقیقات مستدل اندکی برای مستند سازی مزایای تمرین درمانی در تسکین اختلالات بلع وجود دارد
اکنون، کارورزان چشم انتظار قوانین محرزی برای تمرینات هستند تا بررسی کنند آیا می توانند آن ها را به اصول توانبخشی اختلال بلع ، برگردانند.
تکنیک های رایج / فعلی درمان اختلال بلع
1) تصحیح
اصلاحات کوتاه مدت
2) طرز ایستادن
مثال: حالت نشسته روی تخت در زاویه 90 درجه
چانه به سمت بالا، سر به صورت چرخیده
3) تغییرات غلظت رژیم غذایی و مایعات
مثال: رژیم سطح 2 با مایعات رقیق
تمرینات بلع رایج در درمان
- بلع دشوار
- سوپر-سوپرا گلوتیس
- ماندلسون
- شیکر
بلع دشوار
هدف: افزایش عقب کشیدگی پایه زبان و فشار، در طول فاز حلقی بلع و کاهش میزان غذای باقیمانده در شیار گلو.
کاربرد: بیمارانی که پس از بلع، باقیمانده غذا در شیار گلوی آن ها می ماند.
ملزومات:
- فقط بلع بزاق
- بلع غذا /مایع
دستورالعمل ها:
به طور طبیعی ببلعید اما هنگام بلع، با زبان و ماهیچه های گلو، با قدرت فشار وارد کنید. این فشار اضافه باید هنگام بلع، به وضوح در گلو قابل مشاهده باشد.
با هر بلع غذا/مایع، این کار را انجام دهید.
چند بار در روز، این تمرین را تکرار کنید.
تمرین و فیزیوتراپی بلع سوپرسوپرا گلوتیس
هدف: بستن مسیر هوایی در ناحیه تارهای صوتی و در طول بلع، برای افزایش بازگشت رو به عقب پایه زبان و تولید فشار و حذف مواد باقیمانده پس از بلع
کاربرد: بیمارانی که پس از بلع، دچار ورود مواد به مسیر هوایی می شوند. بیمارانی که می توانند دستورالعمل های چندگانه را دنبال کنند.
- فقط بلع بزاق
- بلع غذا/مایع
دستورالعمل ها:
- نفس خود را نگه دارید، به سمت پایین فشار وارد کنید.
- درحالی که با شدت می بلعید، به نگه داشتن نفس خود ادامه دهید.
- پس از بلع، گلوی خود را صاف کنید/ فورا سرفه کنید.
- دوباره ببلعید.
- در هر بار بلع غذا/مایع این کار را انجام دهید.
- چند بار در طول روز تکرار کنید.
هشدار: بیماران دارای فشار خون بالا و کنترل نشده، نباید این تمرین را به کار ببرند؛ فشار وارد کردن به سمت پایین ممکن است فشار خون را بالا ببرد. پیش از آغاز هر تمرین، با پزشک خود صحبت کنید.
تمرین نگه داشتن زبان (ماساکو)
هدف: افزایش محدوده حرکتی پایه زبان و ماهیچه های گلو.
کاربرد: بیمارانی که دچار کاهش حرکت پایه زبان / دیواره حلقی شده اند.
ملزومات
- فقط بلع بزاق
- بلع مایعات بین تکرار تمرینات
دستورالعمل:
- کمی زبان خود را از دهان بیرون بیاورید. مرطوب نگه داشتن دهان برای انجام این تمرین کمک کننده است.
- زبان خود را به آرامی با دندان نگه دارید.
- در حالی که زبان، بیرون قرار گرفته است، ببلعید.
چند بار در طول روز تکرار کنید.
انتقادات مربوط به روش های درمان اختلال بلع در گذشته
جهت گیری شدید به سمت فرض وجود ضعف و تمرینات قدرتی محض. استفاده از تمریناتی که عمل مورد نظر را به طور دقیق شبیه سازی نمی کند.
مثال: تمرین شیکر یا تمرینات بیرون بردن زبان
انتقاد
استفاده از تکرارهای حرکتی به جای یادگیری حرکتی: فعالیت حرکتی به تنهایی منجر به بهبود نمی شود، به خصوص زمانی که با عملکرد حرکتی معیوب، قیاس صورت گیرد.
کار کردن روی بلع معیوب از طریق خوردن غذاهای بی خطر، ایمنی ریوی را تامین می کند اما هیچ گونه مزیت درمانی ندارد.
آیا راه حل بهتری وجود دارد؟
توانبخشی : بازیابی عملکرد
مطالعات اخیر نشان می دهد برخی برنامه های فیزیوتراپی اختلال بلع بر پایه قوانین فیزیولوژی ورزش، می تواند منجر به موارد زیر شود:
- الگوی بلع بی خطر/کارکردی که منجر به کاهش عفونت می شود
- افزایش مصرف غذا از طریق دهان
- افزایش کارایی
بدون استفاده از وضعیت های بدنی غیر طبیعی و استراتژی های اصلاحی در حال حرکت به سمت حالت طبیعی.
هدف زمینه ای: باز آموزی ماهیچه ها
بازآموزی ماهیچه ها نیازمند شرطی کردن الگوهای حرکتی است.
نیاز به تحمل و مقاومت است.
تحمل، رشته های ماهیچه ای آهسته را می سازد.
مقاومت، رشته های ماهیچه ای سریع را می سازد.
به صورت سنتی، SLP ها تلاش می کنند تحمل و مقاومت را از طریق تمرینات بلع تحت تاثیر قرار دهند.
مثال، ماساکو، ماندلسون، بلع دشوار
اگرچه، همیشه روش سیستماتیک و تمرینات طراحی شده، منجر به الگوی بلع غیرطبیعی نمی شود.
بیشتر بخوانید: توانبخشی بلع ، تمرینات بلع برای تقویت ماهیچۀ زبان
اصول تمرین و درمان اختلال بلع
هدف برنامه های جدید، استفاده از قوانین تمرینی زیر برای درمان اختلال بلع برای بازسازی دوباره ماهیچه ها از طریق فیزیوتراپی است.
- تکرار: تعداد ست ها و تعداد تکرار در هر ست-این بار، برای بلع درمانی، نامفهوم است: باید با استناد به اصول برگرفته از مطالعات صورت گرفته روی ساختمان عضلانی اندام ها باشد.
- شدت: شدت باید با گذشت زمان افزایش یابد: پروتکل های پیشرفت: همچنان منتظر مطالعات مربوط به شدت برای تمرینات سنتی بلع.
- بازخورد و اختصاصی بودن، با توجه به کارایی: می دانیم که بهبود عملکرد، بسیار متاثر از وجود راهنما و بازخورد است.
بر خلاف حرکت اندام، بلع، هیچ الگوی حرکتی خارجی تولید نمی کند و سیستم های بازخوردی داخلی، بیشتر تحت تاثیر عیوب نورولوژیکی آسیب می بینند، بنابراین آموختن، تنها از طریق تکرار، خیلی محتمل نیست.
تحقیقات اخیر، نتایج بهتری را برای آموزش مهارت ها به صورت کار محور، نسبت به تمرینات قدرتی محض نشان می دهد.
برگشت پذیری
داده های اولیه مربوط به “استفاده کن یا از دست بده” از این ایده حمایت می کند که انجام تمرینات قدرتی، فراتر از سطحی که برای رسیدن به حداقل قابلیت بلع، نیاز است، ممکن است خطر ابتلا به اختلال بلع را با وجود فاکتورهای ریسک دیگر، مانند بیماری های حاد، کاهش دهد.
تنوع: کار روی طیف کامل انقباض ماهیچه ای
مهم است که تمرین، در سطوح چندگانه حرکتی صورت گیرد تا تجدید نیروی بیشتری ایجاد شود = انعطاف پذیری یکپارچه
بهبودی
استراحت و انجام تمرینات به صورت گام به گام، برای غلبه بر خستگی حائز اهمیت است.
اگر فشار بیش از حد وارد شود و استراحت محدود شود: منجر به آسیب می شود.
برنامه های تمرینی فعلی
اختلال بلع مک نیل: هدف، استفاده از بلع طبیعی، به عنوان تمرین، با استفاده از سلسله مراتب وقایعی است که بیمار را به سمت رفتارهای طبیعی تر در خوردن سوق می دهد.
برنامه با ارزیابی ابزاری آغاز می شود و با تمرکز روی برطرف کردن رفتارهای مرتبط با خوردن و بلع ناهنجار، پایان می یابد.
این برنامه از بسیاری از قوانین پیشین استفاده می کند.
برنامه درمان اختلال بلع مک نیل
مطالعه ای در سال 2010، موارد زیر را بررسی کرد:
یک برنامه توانبخشی تمرین درمانی سیستماتیک برای درمان بر پایه قوانین تمرینی و تکنیک های سنتی بلع، در کنار بازخورد زیستی الکترومایوگرافی سطحی.
نتیجه گیری
هر دو روش، به بهبود عملکرد بلع منجر شدند. مک نیل، نتایج بهتری نسبت به درمان سنتی اختلال بلع به انضمام بازخورد زیستی sEMG نشان داد.
بهبود اختلال بلع: 75% از افراد، با مک نیل و 12% با روش سنتی درمان شدند
کاهش ورود غذا به مسیر تنفسی: در 67% موارد، مشکل ورود غذا به مسیر تنفسی با مک نیل و 36% با روش سنتی حل شد
حذف لوله تغذیه: 67% استفاده از لوله تغذیه را به کمک روش مک نیل و 27% به کمک روش سنتی، متوقف کردند
پژوهش آزمایشی حول برنامه درمان اختلال بلع
هدف از مطالعه دیگری که در سال 2012 تکمیل شد، بررسی تغییرات کارکردی و فیزیولوژیکی درعملکرد بلع در بزرگسالان مبتلا به اختلال بلع مزمن بود.
نتایج: عملکرد بالینی و عملی بلع، به طور قابل توجهی بهبود یافت و 4 نفر از 7 بیماری که به لوله تغذیه وابسته بودند، پس از 3 هفته مداخله، قادر به مصرف کامل مواد از طریق دهان شدند.
تجربیات بالینی
- 30 در مقابل 90 + بلع طی بازه 45 دقیقه ای
- انجام تمرینات با تشخیص بالینی در مقابل رویکرد سیستماتیک محض
- 3-4 هفته مداخله در مقابل تکمیل روش مک نیل در 2 هفته
- ممکن است هر دو منجر به ایجاد توانایی در فرد برای مصرف مواد از طریق دهان شوند
خلاصه
مقالات بسیاری، فلسفه اصلی تمرین درمانی را به عنوان جزئی از توانبخشی بلع بیان می کنند.
اگرچه، متخصین بالینی همچنان با چالش رسیدن به برنامه های قدرتی مناسب/بر پایه تحقیقی مواجه هستند که با معیارهای منحصر به فرد برای بیماران متنوع، مطابقت داشته باشد.
اکنون، انجمن پژوهشی اختلال بلع، در حال کشف مزایای معالجات درمانی و تمرین درمانی هستند و مطالعات مقدماتی مانند مطالعات روی برنامه مک نیل، نویدبخش هستند.
افزایش توانایی مصرف مواد از طریق دهان، کاهش خطر عفونت و کاهش زمان درمان.
بیشتر بخوانید: تمرینات زبان برای درمان مشکل بلع (دیسفاژی)
برای انجام فیزیوتراپی اختلال بلع و برای معاینه و دریافت یک برنامه درمانی و تمرینی به کلینیک درمان اختلالات بلع دکتر خسروی در شهرک غرب مراجعه کنید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
