پنومونی و عفونت ریه – علائم، علل و درمان
پنومونی چیست
پنومونی، روندی التهابی در بافت ریه ها است و اغلب عامل بروز آن یک عامل عفونی است که دارای علائم مختلفی می باشد.
عامل بروز عفونت ریه در بدن متفاوت هستند و اکثر اوقات از طریق هوا و بعد، گسترش در جریان خون (کمتر رایج) ایجاد می شود.
برخی میکروارگانیسم های مسئول بروز التهاب ریه ها همیشه در بدن وجود دارند.
وجود سطح مناسبی از محافظت ایمنی در بدن، با عفونت به خوبی مبارزه خواهد کرد. با کاهش سطح نیرو های حمایتی (هیپوترمی، بیماری اولیه)، پروسه التهابی در ریه ها شکل می گیرد.
اغلب در اتیولوژی پنومونی، بیماری های مسیر فوقانی دستگاه تنفس وجود دارد. در این صورت به رغم پیشینه ای با علائم سرماخوردگی و برونشیت حاد و مزمن، منبع دیگری از عفونت در اندام های تنفسی سبب بروز روند التهابی در ریه ها می شود.
بروز این بیماری همچنین می تواند در نتیجه بیماری سایر اندام ها و سیستم ها، عارضه جراحی ای خاص و سایر مشکلاتی باشد که روی سیستم ایمنی تاثیر عکس می گذارند.
علائم پنومونی در کودکان و بزرگسالان
علائم این بیماری بستگی به علت بروز آن، سن بیمار و وضعیت سلامت او دارد. پنومونی یا حاد است و یا روندی بالا و پایین دارد.
ممکن است علائم کلاسیک داشته باشد و یا بی علامت و مثل SARS بروز پیدا کند.
شدیدترین دوره بیماری با علائم ریوی، بیشتر در افراد سالمند با سیستم ایمنی ضعیف تر و کودکان با سیستم ایمنی تکمیل نشده دیده می شود.
علائم پنومونی در بزرگسالان
شایع ترین عامل محرک پروسه التهابی ریه ها در بزرگسالان هیپوترمی است. علائم پنومونی در چنین مواردی شامل موارد زیر خواهد بود که کم کم بروز پیدا می کند:
- هیپرترمی (افزایش ناگهانی دمای بدن) به یکباره
- علائم مسمومیت (خستگی، ضعف، سردرد)
- سرفه خشک به مدت ۳ تا ۵ روز که گاه با خلط همراه می شود
- درد قفسه سینه به علت التهاب بافت ریه (با پنومونی دو طرفه در هر دو طرف ریه ها)
به همراه سرفه و خس خس سینه که به وضوح شنیده می شود.
- تنگی نفس در نتیجه آسیب وسیع به ریه و شروع نارسایی تنفسی
تصویر این بیماری ممکن است با الگوی کلاسیک آن همخوانی نداشته باشد. تظاهرات بالینی و شدت بیماری تا حد بسیاری بستگی به نوع پاتوژن پروسه التهابی دارد.
بنابراین در میان پاتوژن هایی به نام ویروس H1N1 آنفلوانزا، عامل بیماری زای آنفلوانزای خوکی که مشکلات جدی به شکل پنومونی دو طرفه ویروسی ایجاد می کند، با ضایعه های جدی بافت ریه، التهاب وسیع کانونی و نارسایی تنفسی همراه می شود.
پنومونی در دفعات متعدد، در پس زمینه عفونت های حاد تنفسی ایجاد می شود و با علائمی مثل آنفلوانزا همراه است.
خطر پنومونی و وجود سایر مشکلات و عوارض با درمان یک جانبه و مستقل، به طرز چشمگیری افزایش می یابد که معمولاً با تجویز داروهای ضد تب همراه می شود.
این مسئله منجر به گسترش عفونت در سیستم تنفسی و شکل گیری کانون های عفونت در ریه ها خواهد شد.
بیشتر بخوانید : 10 غذا برای بهبود سریعتر ذات الریه
علائم پنومونی در کودکان
میزان بروز پنومونی در کودکان با سن آن ها ارتباط مستقیم دارد. کودکان تا ۳ سال، دو تا سه بار بیشتر (یک و نیم تا دو مورد از هر ۱۰۰ نفر) از کودکان بالای سه سال مبتلا می شوند.
نوزادان، بیشتر از پنومونی به علت استفراغ و وجود جسم خارجی در مسیر تنفسی، تروماهای زمان تولد بدشکلی های مادرزادی رنج می برند.
علائم پنومونی در کودکان به نسبت سن آنها، اتیولوژی و توزیع پروسه التهابی متغیر است. در سن یک سالگی علائم زیر مشاهده می شوند:
- خواب آلودگی و کسالت
- بی قراری
- از دست رفتن اشتها
- کج خلقی و گریه مداوم
- افزایش دمای بدن اغلب در محدوده اندکی بالاتر از نرمال
- افزایش ریتم تنفسی
- در یک پروسه یک طرفه، علائم پر شدن ناکافی یکی از ریه ها و عقب ماندن نیمی از سینه در زمان حرکات تنفسی
- علائم نارسایی تنفسی، سیانوز مثلث نازولابیال مخصوصا در زمان گریه، غذا دادن و افزایش برانگیختگی
در کودکان مبتلا به پنومونی، علائم مشابه تظاهرات پنومونی در بزرگسالان است یعنی تب، ضعف، خواب آلودگی، تعریق بالا، کاهش اشتها، کاهش علاقه به فعالیت های مورد علاقه و بی قراری.
نارسایی تنفسی وقتی ایجاد می شود که التهاب گسترده در نقاط درگیر شده ریه ها وجود داشته باشد.
درمان پنومونی
درمان پنومونی بستگی به نوع پنومونی، شدت بیماری، سن فرد و سایر بیماری های دیگر دارد. اهداف درمانی، رفع عفونت و پیشگیری از بروز عوارض است. باید برنامه درمانی را دقیق اجرا کنید تا زمانی که بهبودی کامل حاصل شود.
همه داروهای تجویزی را تا انتها مصرف کنید. اگر پنومونی علت باکتریایی داشته باشد، آنتی بیوتیک احتیاج است.
آنتی بیوتیک ها را کامل و تا زمانی که حس می کنید خوب شده اید مصرف کنید. در صورت عدم مصرف کامل، عفونت بر می گردد و شانس مقاومت میکروب ها به درمان، در آینده افزایش می یابد.
آنتی بیوتیک های معمول در مقابل ویروس ها کارایی ندارند. اگر پنومونی ویروسی داشتید، پزشک داروی ضد ویروس تجویز می کند.
بیشتر بخوانید : علت عفونت های مکرر تنفسی در بزرگسالان
گاهی اوقات کنترل علائم و استراحت به تنهایی کافی هستند. اکثر افراد می توانند علائم خود مثل تب و سرفه را با انجام موارد زیر کنترل کنند:
- کنترل تب با آسپیرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن و استامینوفن.
به کودکان آسپرین ندهید.
- مایعات کافی بنوشید تا خلط و ترشحات ریه را رقیق کند و بالا بیایند.
- داروهای سرفه را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید. سرفه راهی جهت رهایی بدن از عفونت است.
اگر سرفه فرد را از خواب و استراحت باز می دارد با پزشک مشورت کنید.
- نوشیدنی های گرم بنوشید و حمام بخار بگیرید. از دستگاه بخور استفاده کنید تا مسیر های تنفسی باز شود. در صورت بدتر شدن تنفس به پزشک مراجعه کنید.
- از مصرف سیگار اجتناب کنید تا زمانی که ریه ها بهبود یابند. این مسئله شامل همه انواع محصولات تنباکو می شود.
- استراحت بسیار کنید و چند روز در تخت بمانید. از فردی بخواهید کارهایی مثل غذا پختن و کارهای منزل را انجام دهد.
تا بهبودی کامل خود را خسته نکنید. اگر پنومونی آنقدر شدید است که در بیمارستان بستری شده اید، از طریق سرم مواد مغذی و آنتی بیوتیک تزریق خواهد شد.
همچنین در صورت نیاز، اکسیژن تراپی و احتمالاً سایر درمان های تنفسی به کار بروند.
پیشگیری از بروز پنومونی در بیماری های عفونی به دوره درمانی کامل و تشخیص دقیق نیاز دارد. برای تشخیص و درمان عفونت ریه می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
