بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی نوعی بیماری کبدی است که ناشی از مصرف الکل نیست. این بیماری معمولا در مراحل اولیه باعث ایجاد علائم نمی شود اما تجمع چربی، التهاب و ایجاد زخم در کبد می تواند باعث مشکلات جسمی شود.
معمولا بیماری کبد چرب غیر الکلی با چاقی و دیابت مرتبط بوده و عدم کنترل صحیح این عارضه ها یا عدم درمان آن ها می تواند باعث پیشرفت این بیماری شود.
پیشرفت بیماری منجر به استئاتو هپاتیت غیر الکلی شده که نوعی نارسایی کبدی است که باعث خستگی و مشکلات متابولیکی خطرناک می شود.
هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی یا استئاتو هپاتیت غیر الکلی وجود نداشته و کنترل فاکتورهای ریسک مربوطه، در به حداقل رساندن آسیب کبدی در آینده نقش مهمی دارد.
علائم بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی به آرامی و طی چندین سال پیشرفت کرده و معمولا بزرگسالان بالای 50 سال را درگیر می کند، اگرچه گاهی در سنین پایین تر نیز رخ می دهد.
ممکن است فرد متوجه علائم بیماری کبد چرب غیر الکلی نشده یا اثرات آن را به صورت خفیف و مبهم تجربه کند.
علائم این بیماری عبارت اند از:
- خستگی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- درد شکمی
- تورم شکمی
- یرقان
- زردی یا تیرگی ادرار
نادیده گرفتن برخی از این اثرات، خصوصا خستگی، آسان است. دیابت و چاقی که معمولا پیش از ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی آغاز می شود نیز با خستگی مرتبط بوده و همین امر، افزایش خستگی ناشی از بیماری کبد چرب غیر الکلی را دشوار می کند.
اغلب اوقات، افراد مبتلا به کبد چرب، تا زمان پیشرفت عارضه و نارسایی کبد، هیچ علائمی ندارند.
عوارض
یکی از عارضه های جدی تر کبد چرب، استئاتو هپاتیت غیر الکلی، زمانی رخ می دهد که کبد، عملکرد خود را از دست می دهد.
استئاتو هپاتیت غیر الکلی، باعث ایجاد تداخل در توانایی متابولیز برخی غذاها و داروها می شود.
علائم مرتبط با بیماری کبد چرب غیر الکلی در استئاتو هپاتیت غیر الکلی شایع تر بوده و احتمال تجربه اثرات دیگر نیز وجود دارد، از جمله:
- اسهال
- اختلال در تفکر و تمرکز
- اختلال در راه رفتن
در نهایت، ممکن است بیماری کبد به مرحله آخر رسیده و این امر می تواند باعث اختلال در عملکرد کبد شود. برخی از این عارضه های تهدیدکننده می تواند در استئاتو هپاتیت غیر الکلی یا بیماری کبد چرب غیر الکلی مرحله آخر رخ دهد:
- سیروز
- نارسایی کبد
- سرطان کبد
دلایل بیماری کبد چرب غیر الکلی
علت دقیق بیماری این بیماری ناشناخته بوده اما معمولا پیش از آن برخی عارضه های جسمی رخ می دهد. این عارضه ها در متابولیسم بدن تداخل ایجاد کرده و ممکن است این امر باعث تجمع چربی اضافه در کبد شود.
فاکتورهای ریسک مربوط به بیماری کبد چرب غیر الکلی عبارت اند از:
- چاقی
- دیابت نوع 2
- سندروم متابولیکی
- سطح تری گلیسیرید یا کلسترول بالا
- رژیم غذایی نا سالم
نحوه آسیب کبدی در بیماری کبد چرب غیر الکلی
زمانی که بیش از 5% یا 10% از وزن کبد را چربی تشکیل می دهد، اثرات کبد چرب خود را نشان می دهد. کبد، متورم شده و جریان خون کند می شود.
کبد دارای چربی اضافه، نسبت به التهاب، ایجاد زخم، کاهش عملکرد و نارسایی کبد نیز آسیب پذیر است.
در بیماری کبد چرب غیر الکلی پیشرفته، التهاب باعث ایجاد زخم شده و می تواند منجر به سیروز شود. هر زمان که کبد آسیب ببیند، بدن با کلاژن، آن را ترمیم می کند. پس از آن نیز فیبروز (ضخیم شدگی بافت کبد) رخ می دهد.
تضعیف عملکرد کبد
کبد، بزرگ ترین اندام داخلی بدن بوده و اعمال مختلفی از جمله پردازش تمام غذاها و نوشیدنی ها، سم زدایی از مواد شیمیایی، کنترل سطح قند خون و کمک به ساخت پروتئین های ایمنی را انجام می دهد.
زمانی که بیماری کبد چرب غیر الکلی در عملکرد کبد تداخل ایجاد می کند، نتیجه می تواند مشکلات جسمی باشد.
بیشتر بخوانید: علت درد بالای شکم
تشخیص
اغلب اوقات کبد جرب به طور اتفاقی و پیش از ایجاد هرگونه علائم تشخیص داده می شود. گاهی فرد به علت دیگری تست تصویربرداری شکمی انجام می دهد و طی آن بزرگی کبد تشخیص داده می شود.
گاهی بیماری کبد چرب غیر الکلی طی جراحی نامرتبطی در ناحیه شکم تشخیص داده می شود. جراح متوجه بزرگی کبد و روشن تر بودن رنگ آن نسبت به کبد طبیعی می شود. ممکن است بافت آن نیز نسبت به کبد طبیعی، نرم تر باشد.
در صورت دارا بودن فاکتورهای ریسک بیماری کبد چرب غیر الکلی، ممکن است نیاز به ارزیابی تشخیصی باشد تا فرد و تیم پزشکی از امکان ابتلا به کبد چرب مطلع باشند.
برخی از تست هایی که ممکن است انجام شود، عبارت اند از:
تست خون: در کبد چرب ممکن است آنزیم های کبدی تغییر کرده و سطح این آنزیم ها در خون، می تواند اندازه گیری شود. گاهی، آنزیم های کبدی تا زمان ایجاد زخم طبیعی هستند.
تست های تصویربرداری: اغلب اوقات تست فراصوت شکمی، سی تی اسکن یا ام آر آی می تواند بزرگی کبد را شناسایی کند.
نمونه برداری کبد: نمونه برداری کبد طی یک عمل جراحی انجام می شود. نمونه تحت میکروسکوپ بررسی شده و می تواند علائم بیماری کبد چرب، عفونت، التهاب، سرطان یا سایر عارضه های موثر بر کبد را نشان دهد.
درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما استراتژی هایی وجود دارد که می تواند از ابتلا و پیشرفت آن پیشگیری کند.
مدیریت کبد چرب شامل روش های زیر است:
- حفظ وزن مناسب
- پرهیز از رژیم غذایی پر چرب
- کنترل قند خون
- پرهیز از الکل
- عدم مصرف داروهای ممنوعه در بیماری کبد مانند استامینوفن
- به حداقل رساندن مصرف غذاهای حاوی نگهدارنده، رنگ و اجزای مصنوعی
- حفظ رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین E و C
گیاهان دارویی بسیاری برای تقویت سلامت کبد وجود دارد. خار مریم، زردچوبه و بابا آدم می توانند نقش سم زدا داشته باشند. ثابت نشده است که گیاهان دارویی می توانند در درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی موثر باشند اما متخصصین بر این باورند که ممکن است این گیاهان، توانایی درمان این بیماری را داشته باشند.
احتیاط در مصرف دارو و مکمل ها
در بیماری کبدی، احتیاط در مصرف داروها، مکمل ها و گیاهان دارویی اهمیت دارد. برخی داروها و مکمل ها برای کبد مضر بوده بنابراین کسب اطلاع از داروساز در مورد امکان آسیب داروهای مصرفی به کبد لازم است.
محصولاتی که مستقیما به کبد آسیب نمی رسانند، می توانند در زمان ابتلا به بیماری کبدی مشکل ساز شوند. بسیاری از داروها، مکمل ها و گیاهان دارویی توسط کبد سم زدایی می شوند.
رژیم غذایی
بیماری کبدی می تواند متابولیسم غذا، خصوصا پروتئین و چربی را مختل کند. در صورت ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی، لازم است برای مشورت گرفتن در مورد مدیریت رژیم غذایی به متخصص تغذیه مراجعه شود.
پیوند
در صورت وجود مشکلات ناشی از استئاتو هپاتیت غیر الکلی، پیوند کلیه، یکی از گزینه های پیش رو است اما عوارضی را نیز به همراه دارد، بنابراین لزوما برای همه مناسب نیست.
بیمار و پزشک باید در مورد ریسک ها و مزایای پیوند کلیه با یکدیگر گفتگو کنند.
سخن آخر
اطلاع از ابتلا به بیماری کبدی می تواند شوکه کننده باشد. به خاطر داشته باشید که حتی با وجود ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی یا استئاتو هپاتیت غیر الکلی، راه هایی برای مدیریت عارضه وجود دارد.
هم زمان با پیروی از توصیه های مربوط به مدیریت بیماری کبد، بی شک سلامت عمومی فرد نیز بهبود خواهد یافت زیرا استراتژی ها –کاهش وزن، تغذیه سالم، غذاهای طبیعی و کنترل قند خون- می تواند در کنار پیشگیری از استئاتو هپاتیت غیر الکلی و بیماری کبد چرب غیر الکلی، به پیشگیری از بسیاری دیگر از عارضه ها نیز کمک کند.
بیشتر بخوانید : فواید مصرف سیر با معده خالی
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
