آندوسکوپی روده و شکم (فوقانی)

آندوسکوپی روده و شکم فرآیندی است که در آن برای معاینه بصری قسمت بالایی سیستم گوارشی از یک دوربین کوچک در انتهای یک لوله بلند و انعطاف پذیر استفاده می شود.

متخصصان بیماری‌های سیستم گوارشی از آندوسکوپی برای تشخیص و گاهی اوقات درمان بیماری های مری، معده و قسمت ابتدایی روده کوچک استفاده می کنند.

عبارتی که در پزشکی برای آندوسکوپی فوقانی به کار می برند، اِزوفاگوگاسترودِئودنوسکُپی یا درون‌بینی دستگاه گوارش بالایی (esophagogastroduodenoscopy) است.

آندوسکوپی فوقانی به صورت سرپایی و در مطب پزشک یا بیمارستان قابل انجام است.

برخی از بیماری های گوارشی را می توان با استفاده از آندوسکوپی روده و شکم تشخیص داد. برای اینکار باید به مراکز معتبر و تخصصی مراجعه کنید؛ زیرا نتایج این آزمایش بسیار مهم است. برای آندوسکوپی روده به کلینیک دکتر خسروی در تهران، شهرک غرب مراجعه کنید.

علت انجام آندوسکوپی روده

آندوسکوپی فوقانی برای تشخیص و گاهی درمان بیماری‌های ناحیه فوقانی سیستم گوارش شامل مری، معده و اثنی عشر کاربرد دارد.

آندوسکوپی در موارد زیر تجویز می شود:

علائم گوارشی

آندوسکوپی در تعیین علت نشانه ها و علائم گوارشی مانند حالت تهوع و استفراغ، درد شکمی، مشکل بلع و خونریزی گوارشی به کمک پزشک می آید.

تشخیص آندوسکوپی روده

آندوسکوپی گاهی برای جمع آوری نمونه هایی از بافت ها به منظور آزمایش بیماری و عارضه هایی چون کم خونی، خونریزی، تورم، اسهال شدید و سرطان های سیستم گوارشی آندوسکوپی انجام می شود.

درمان آندوسکوپی روده

می توان به همراه آندوسکوپ ابزارهای مخصوصی را وارد بدن کرد. با این روش می‌توان خونریزی رگ های خونی را با سوزاندن متوقف و مری تنگ شده را عریض کرد و پولیپ یا جسم خارجی را برداشت.

گاهی آندوسکوپی به همراه فرآیند های دیگری چون سونوگرافی انجام می شود. برای این کار یک پروب سونوگرافی به آندوسکوپ متصل می شود تا تصاویر تخصصی از دیواره های مری یا معده بگیرد.

با سونوگرافی آندوسکوپیک می‌توان از ارگان هایی که دسترسی به آنها مشکل است، مانند پانکراس یا لوزالمعده تصویر برداری کرد.

کیفیت تصویر برداری در آندوسکوپ های جدیدتر بیشتر شده و تصاویر واضح تری فراهم می‌کنند.

بسیاری از آندوسکوپ ها امکان استفاده از تکنولوژی به نام تصویربرداری باند باریک را برای پزشکان فراهم می کنند. در این تکنولوژی از نور مخصوصی برای کمک به تشخیص بهتر عارضه های پیش سرطانی مانند مری بارت استفاده می شود.

عوامل خطرزا آندوسکوپی روده

آندوسکوپی فرآیند بی خطر و ایمنی است. از موارد نادر عوارض جانبی ناشی از آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.

خونریزی

خطر خونریزی پس از آندوسکوپی در صورت انجام نمونه برداری از بافت جهت آزمایش (‏بیوپسی) یا درمان مشکلات گوارشی حین آن، بیشتر خواهد بود.

این مورد به ندرت اتفاق می افتد اما گاهی در چنین خونریزی هایی نیاز به انتقال خون وجود دارد.

عفونت

اکثر آندوسکوپی ها برای معاینه و بیوپسی انجام می شوند و خطر عفونت در آنها پایین است. خطر عفونت زمانی افزایش پیدا می‌کند که فرایندهای دیگری به همراه آندوسکوپی انجام شود.

بیشتر عفونت ها جزئی و با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند. در مواردی که شانس عفونت برای بیمار بالاست، برای پیشگیری از عفونت احتمالی قبل از انجام آندوسکوپی به بیمار آنتی بیوتیک داده می شود.

پارگی لوله گوارش

در صورت پارگی مری یا قسمت دیگری از بخش فوقانی لوله گوارش، نیاز به بستری و گاهی اوقات جراحی است. احتمال بروز این عوارض جانبی بسیار پایین بوده و حدوداً در یک مورد از هر ۲۵۰۰ تا ۱۱ هزار مورد آندوسکوپی فوقانی رخ می دهد.

در صورت انجام فرآیند های بیشتری در کنار آندوسکوپی مانند عریض کردن مری، احتمال بروز عوارض جانبی افزایش می یابد.

می‌توان خطر بروز عوارض جانبی را با پیروی دقیق از دستورالعمل های پزشک جهت ایجاد آمادگی قبل از انجام آندوسکوپی مانند غذا نخوردن و متوقف کردن مصرف بعضی داروها کاهش داد.

نشانه ها و علائم احتمالی بروز عوارض

موارد زیر از مشکلات احتمالی پس از انجام آندوسکوپی هستند.

• تب
• درد سینه
• نفس تنگی
• مدفوع سیاه یا تیره یا وجود خون در مدفوع
• درد شکمی مداوم و شدید
• استفراغ کردن، خصوصا اگر استفراغ همراه با خون یا به رنگ قهوه باشد.

در صورت مشاهده هر کدام از این علائم فوراً به پزشک یا بخش اورژانس مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید : آندوسکوپی چیست + مراحل آمادگی آن

نحوه آمادگی برای آندوسکوپی

پزشک برای آماده سازی بیمار جهت انجام آندوسکوپی روده دستورالعمل های خاصی به او خواهد داد. در بعضی موارد پزشک از بیمار خواهد خواست:

قبل از آندوسکوپی چیزی نخورد

برای اطمینان از خالی بودن معده لازم است بیمار ۴ تا ۸ ساعت قبل از آندوسکوپی چیزی نخورد و ننوشد.

مصرف بعضی داروها را متوقف کند

لازم است چند روز قبل از انجام آندوسکوپی مصرف بعضی از داروهای رقیق کننده خون متوقف شود. در صورت انجام فرآیندهای دیگری در کنار آندوسکوپی، رقیق کننده های خون خطر بروز خونریزی را افزایش می دهند.

اگر بیمار مبتلا به عارضه های مزمنی چون دیابت، بیماری قلبی یا فشارخون بالا باشد، پزشک دستورالعمل های مخصوصی را در رابطه با مصرف داروها به بیمار خواهد داد.

قبل از انجام آندوسکوپی با پزشک درباره تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید، صحبت کنید.

از پیش برای ریکاوری برنامه ریزی کنید

بیشتر افرادی که آندوسکوپی فوقانی برای آنها انجام می شود، آرام بخش دریافت می کنند تا حین انجام آندوسکوپی راحت تر باشند.

وقتی اثر آرام‌بخش از بین رفت، از پیش برای دوره بهبودی و ریکاوری برنامه ریزی کنید. ممکن است از نظر ذهنی هوشیار باشید اما احتمال مختل شدن حافظه، زمان عکس العمل و قدرت قضاوت و تشخیص وجود دارد.

طوری برنامه ریزی کنید که کسی شما را به خانه برساند.

 شاید نیاز باشد یک روز از محل کار مرخصی بگیرید. به مدت ۲۴ ساعت هیچ تصمیم شخصی مالی مهمی نگیرید.

بیشتر بخوانید : سوالات رایج در مورد آندوسکوپی

در حین آندوسکوپی

در حین انجام آندوسکوپی فوقانی از شما خواسته خواهد شد که به پشت یا به پهلو دراز بکشید. ادامه فرآیند به صورت زیر خواهد بود.

مانیتور ها اغلب به بدن بیمار متصل می‌شوند . این مانیتورها امکان نظارت بر تنفس، ضربان قلب و فشار خون بیمار را برای تیم پزشکی فراهم می کنند.

به بیمار داروی آرام بخش می دهند . این داروها که به صورت وریدی در ساعد تزریق می شوند به حفظ آرامش بیمار در طول آندوسکوپی کمک می کنند.

ممکن است یک بی حس کننده در دهان بیمار اسپری شود . این دارو با بی حس کردن گلوی بیمار، او را برای قرار دادن لوله بلند و انعطاف پذیر آماده می کند.

گاهی از محافظ پلاستیکی دهان استفاده می‌کنند تا دهان بیمار باز نگه داشته شود.

سپس آندوسکوپ در دهان قرار می گیرد. هنگام عبور دادن اسکوپ از گلو پزشک از شما خواهد خواست آن را قورت بدهید. کمی در گلو احساس فشار داشته باشید اما درد نخواهید داشت.

پس از عبور آندوسکوپی از داخل گلو امکان صحبت کردن وجود ندارد، اما می توانید صدا ایجاد کنید. آندوسکوپ تنفس را مختل نمی کند.

هنگام عبور آندوسکوپ از مری

• یک دوربین کوچک در انتهای اسکوپ، تصاویری را به یک مانیتور ویدیو در اتاق آزمایش ارسال می کند . پزشک مانیتور را مشاهده کرده و به دنبال ناهنجاری ها در ناحیه فوقانی لوله گوارش می‌گردد. در صورت یافته شدن هر گونه ناهنجاری پزشک تصاویر را برای انجام آزمایش‌های بعدی ذخیره می کند.
• گاهی یک فشار هوای ملایم را به مری وارد می‌کنند تا دستگاه گوارش باد و منبسط شود . با این کار آندوسکوپ آزادانه حرکت خواهد کرد و پزشک راحت تر می تواند لایه های لوله گوارش را بررسی کند. ممکن است بیمار به خاطر هوای اضافه احساس فشار و پر بودن داشته باشد.
• برای جمع‌آوری بافت های نمونه یا برداشتن پولیپ، ابزارهای جراحی خاصی همراه با آندوسکوپ عبور داده می شوند . پزشک برای هدایت این ابزارها مانیتور را نگاه می کند.

پس از اتمام آزمایش لوله به آرامی از دهان خارج می شود. آندوسکوپی معمولاً، بسته به شرایط بیمار، ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد.

بیشتر بخوانید : آندوسکوپی در تهران با قیمت مناسب

پس از آندوسکوپی

بیمار را به بخش ریکاوری می برند تا پس از آندوسکوپی روده مدت زمانی را آرام بنشیند یا دراز بکشد.

ممکن است بیمار حدودا یک ساعت آنجا بماند تا تیم پزشکی شرایط بیمار را پس از از بین رفتن داروی آرامبخش تحت کنترل داشته باشد.

پس از آندوسکوپی شاید بیمار در خانه ناراحتی های جزئی را تجربه کند، مانند:

• نفخ و گاز
• گرفتگی
• گلو درد

این علائم به مرور زمان برطرف می شوند. اگر نگران هستید یا ناراحتی هایتان زیاد است با پزشک تان تماس بگیرید.

پس از آندوسکوپی بقیه روز را استراحت کنید. پس از دریافت داروی آرامبخش ممکن است ذهن تان هوشیار باشد اما زمان عکس العمل و قدرت تشخیص با تأخیر خواهد بود.

نتایج

زمان دریافت نتایج آندوسکوپی بستگی به شرایط بیمار خواهد داشت. برای مثال، اگر پزشک آندوسکوپی را برای جستجوی زخم معده انجام داده باشد، نتیجه درست پس از انجام عمل به بیمار گفته خواهد شد.

اگر نمونه برداری از بافت (بیوپسی) انجام شده باشد، بیمار باید برای دریافت نتیجه از آزمایشگاه چند روز صبر کند. از پزشک بپرسید که تقریبا چه زمانی نتایج آزمایشگاه آماده می‌شود.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.