آندوسکوپی زخم معده: جهت تشخیص و درمان

به کمک آندوسکوپی معده، تعیین محل، کمیت، شکل، اندازه و مرحله رشد زخم ضروری خواهد بود. آیا همیشه دردی آزاردهنده در بالای معده تجربه می ‌کنید که به نظر می ‌رسد با خالی بودن معده بدتر می ‌شود؟ شاید وقت آن رسیده که با پزشک ملاقات کنید تا زخم معده تایید شود. اما زخم معده چگونه تشخیص داده می‌ شود؟

زخم معده چیست

اولسر یا همان زخم، نقصی محدود در دیواره معده است که غشای مخاطی و سایر لایه‌ ها (زیر مخاطی، عضلانی و گاهی اوقات سروزی) را درگیر می ‌کند.

زخم معده (Gastric Ulcer)، پپتیک اولسر و یا همان اولسر معده وقتی رخ می ‌دهد که ضایعه یا زخمی در دیواره مخاطی مسیر گوارشی ایجاد می ‌شود.

مسیر گوارشی متشکل از اندام ‌های مسئول فعالیت ‌هایی همچون هضم و جذب و همچنین حذف مواد زائد از بدن است.

علائم زخم معده

مثل هر بیماری دیگری، علائم زخم معده بسته به واکنش‌ های بدن هر فرد متفاوت است. یعنی یا از طریق تغییرات فیزیکی مثل کاهش وزن، کم خونی فقر آهن و یا علائمی همچون درد اپی گاستریت که با غذا خوردن افزایش می ‌یابد.

• کاهش وزن
• کم خونی فقر آهن
• احساس سوزش اطراف دنده‌ ها (درد اپی گاستریک)
• افزایش درد با مصرف غذا

بیشتر بخوانید : سوراخ شدن معده + علائم و تشخیص

روش های تشخیص زخم معده

۱. معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی و چکاپ ‌ها

پرسیدن سوال‌ هایی درباره جراحی ‌ها و درمان‌ های گذشته و داروهای مصرفی به درک بهتر سایر بیماری ‌های زمینه ‌ای کمک می‌ کند.

۲. روش آندوسکوپی

برای تشخیص قطعی و مطمئن، آندوسکوپی مسیر گوارشی انجام می ‌شود. با آندوسکوپی نگاهی دقیق و کامل به معده انداخته شده و تمامی دیواره ‌های این قسمت بررسی می‌ شوند حتی نقاط دور از دسترس و فضاهای بسیار کوچک.

همچنین از وجود سلول ‌های سرطانی و عوامل باکتریایی ایجاد کننده بیماری، پزشک را مطلع می ‌کند.

۳. بیوپسی (نمونه برداری)

بعد از گاستروسکوپی آزوفاژیال و شناسایی هر مورد مشکوک در زمینه بیماری کنونی و یا سوابق پزشکی، نمونه ‌هایی از زخم ‌ها یا ضایعه ‌ها گرفته می ‌شود تا در آزمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد.

۴. تست‌ های آزمایشگاهی

آزمایش ادرار به حذف هرگونه شک به وجود هپاتیت B و C و سایر محرک‌ های متابولیک مشترک در موارد مشکوک کمک می‌ کند.

آزمایش جامع خون هم هرگونه عفونت زمینه ‌ای و عوارض را مشخص خواهد کرد.

بیشتر بخوانید : آندوسکوپی معده با بیهوشی

تشخیص زخم معده

با توجه به ارزش ضعیف پیش بینی درد شکم جهت وجود زخم معده و بیماری ‌های مشابه دیگر، پزشک اغلب نیاز دارد که وجود زخم را اثبات کند.

اثبات زخم نیازمند رادیوگرافی (آزمایش باریوم) و آندوسکوپی معده است. با این وجود، درصد بالایی از بیماران با علائم زخم معده، سوء هاضمه غیراولسری (NUD) دارند.

درمان تجربی برای افرادی که سالم تشخیص داده می ‌شوند و کمتر از ۴۵ سال دارند قبل از آغاز ارزیابی تشخیصی مناسب خواهد بود.

تست باریوم در دستگاه گوارش پروگزیمال هنوز به عنوان اولین آزمایش برای تشخیص قطعی زخم گوارشی به شمار می ‌آید.

حساسیت تست ‌های قدیمی ‌تر باریوم برای شناسایی زخم، ۸۰ و بالاتر است و تست دوگانه باریوم تشخیص ۹۰ درصدی در پی دارد.

حساسیت برای تشخیص زخم‌ های کوچک (کم تر از نیم سانتی ‌متر)، اسکارهای قبلی یا در بیماران بعد از عمل کاهش می‌ یابد.

زخم معده ممکن است بیماری ای خوش خیم یا بدخیم ‌باشد. معمولاً نوع خوش خیم آن به شکل دهانه ‌ای مجزا با چین ‌های مخاطی تابشی منشا شده از حاشیه زخم ظاهر خواهد شد.

زخم ‌های بیش از ۳ سانتی ‌متر یا همراه با توده، اغلب بدخیم هستند. متاسفانه تا ۸۰ درصد از زخم‌ های معده که در عکس‌ ها خوش خیم به نظر می‌ رسند، طی آندوسکوپی بدخیم تشخیص داده می ‌شوند.

اگر در رادیوگرافی زخم معده نشان داده شد باید اندوسکوپی و بیوپسی صورت بگیرد.

آندوسکوپی یکی از حساس‌ ترین و دقیق ‌ترین روش‌ های بررسی دستگاه گوارش فوقانی است. آندوسکوپی علاوه بر تصویرسازی مستقیم غشاء مخاطی، هرگونه نقص مخاط را مشخص کرده و بیوپسی بافتی را جهت رد بدخیمی زخم گوارشی یا هلیکوباکتر پیلوری تسهیل می ‌کند.

آندوسکوپی در شناسایی ضایعه ‌های بسیار کوچک، ارزیابی ناهنجاری ‌های غیرمعمول و تعیین زخم به عنوان منبع از دست دادن خون بسیار مفید است.

آندوسکوپی درمانی برای زخم معده

جراحی زخم معده عملی است که در آن زخم گوارشی درمان می ‌شود. از این جراحی وقتی استفاده می‌ شود که زخم معده درد یا خونریزی بدون بهبودی با روش‌ های غیر جراحی ایجاد کرده است.

جراحی زخم معده یک مداخله درمانی اورژانسی و حیات بخش در تخریب دیواره معده به علت زخم شدید است.

علائم به وجود آمده با زخم شاید بعد از نقاهت عمل بهبود بیابند. بعد از آنکه آندوسکوپی زخم را نشان داد، درمان باید آغاز شود.

آندوسکوپی، درمانی جهت بهبود مشکل کنونی بیمار است. اغلب، بیماران با زخم معده خونریزی کننده، به علت عواملی همچون اندازه زخم، محل زخم در پیاز خلفی اثنا عشر و انحنای بالا، خونریزی مجدد را تجربه می‌ کنند.

یکی از راه ‌های تشخیص نیاز به درمانِ خونریزی زخم، قطع خونریزی با آندوسکوپی است که گونه ‌ای درمان به شمار می ‌آید.

درمان با آندوسکوپی روشی ایمن و موثر برای کنترل آندیکاسیون ‌های پرخطر هموراژی است یعنی خونریزی فعال و رگ ‌های قابل مشاهده بدون خونریزی.

وقتی خونریزی رخ دهد، وضعیت دینامیک گردش خون ثابت می ‌شود و آندوسکوپی فوری جهت توقف خونریزی انجام خواهد شد.

بعد از درمان، این مشکل ممکن است دوباره عود کند و اثرات درمان از بین برود. در این صورت درمان ثانویه ارائه می ‌شود که شامل قطع خونریزی جهت هدف قرار دادن شریان ‌ها می ‌شود.

آندوسکوپی دوم برای شناسایی بیماران مبتلا به زخم دائم هموراژی انجام شده و درمان دوباره، ۱۶ تا ۲۴ ساعت بعد از آندوسکوپی اولیه صورت می ‌گیرد.

سخن پایانی

آندوسکوپی درمانی معمولاً وقتی توصیه می‌ شود که زخم خونریزی کرده و کاهش وزن یا مشکل در صرف غذا وجود داشته باشد.

از آندوسکوپی نه تنها در تشخیص زخم معده بلکه به عنوان نوعی تراپی در جلسات بعدی پیگیری وضعیت بیماری برای یا توقف علائم استفاده خواهد شد. برای تشخیص و درمان بیماری زخم معده می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.