اختلال بلع عصبی
اختلال بلع عصبی چیست؟
اختلال بلع عصبی، اختلالی ناشناخته و گمنام حتی در بین پزشکان. مراجعین عزیزی که فکر می کنند تنها هستند و هیچ فرد دیگری جز آنها درگیر اختلال بلع عصبی نیست. باید بگویم اشتباه میکنید. ما در این مجموعه روزانه در حال درمان عزیزانی هستیم که متاسفانه این اختلال بلع عصبی را تجربه کرده اند. لازم به ذکر است که معمولا به اشتباه اختلالات دیگری به آنها نسبت داده شده ست.
از ترس ها و نگرانی های رایج افرادی که دچار اضطراب و تشویش هستند این است که، نکند بدنشان درگیر اختلال جسمی نیز باشد. و نکند هنوز هیچ پزشکی این اختلال را در آنها تشخیص نداده است. و یا نکند درگیر بیماری ناشناخته ای هستند. اختلال بلع عصبی یکی از این موارد است. در اختلال بلع عصبی، فرد در اثر تجربه کردن اضطراب شدید، خواندن اخبار مربوط به خفگی، یا دیدن صحنه هایی مرتبط با اختلال بلع یا خفه شدن سایرین، این اختلال را به خود نسبت می دهد.
این مسئله میتواند به یک مشکل جدی تر تبدیل شود. چرا که افرادی که نگران هستند مشکل آنها حادتر و جدیتر از یک اضطراب و تشویش دوره ای باشد، میزان شدیدتری از اضطراب و تشویش را تجربه خواهند کرد.
در واقع با افزایش نگرانی فرد نسبت به سلامتی خود، بیش از پیش مورد هجوم اضطراب و تشویش قرار خواهد گرفت.
رفلاکس اسید معده، اضطراب و تشویش و سایر امراض
مشکلات و اختلال بلع میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله ممکن است رفلاکس اسید معده علت آن باشد.
اختلال بلع به نوبۀ خود منجر به اضطراب و تشویش نمیشود. اما در افرادی که دچار اضطراب و تشویش هستند، ریشۀ اضطراب خود را چنین اختلال هایی میدانند که این خود به وخیم تر شدن این اختلال منجر میشود.
بنابراین، دانستن و شناخت علائم اضطراب و تشویش و نحوۀ مقابله با آنها اهمیت بسیاری دارد. در چنین مواردی برای تشخیص و درمان علائم باید به پزشک مراجعه کرد.
بیشتر بخوانید: مشکل بلع (دیسفاژی) به دلیل رفلاکس اسید معده
اضطراب و تشویش و هوشیاری بدن
اختلال بلع یکی از علائم اضطراب و تشویش حاد است. پرسش اساسی این است که چرا مشکلات عصبی چون اضطراب و تشویش سبب اختلال بلع عصبی میشوند؟
اگرچه دلایل مختلفی منجر به اختلال بلع میشوند. اما در افراد دچار اضطراب و تشویش یک علت عمده دارد. آن علت حساسیت بیش از اندازۀ آنها به علائم جسمانی خودشان است. در اختلال بلع عصبی، افراد مداوم بلع خود را که در حقیقت یک عملکرد رفلکسی ست را چک و کنترل می کنند. در اختلال بلع عصبی اضطراب خوردن آنقدر زیاد است که ممکن است فرد روزهای زیادی غذا نخورد. ما در اینجا مراجعه کنندگان بسیار زیادی با تشخیص اختلال بلع عصبی داشته ایم.
بیشتر فعالیت ها و حرکات بدنی انسان به صورت غیرارادی و ناخودآگاه صورت میگیرد.
برای مثال انسان به صورت غیرارادی نفس میکشد، پلک میزند، احساس لامسه دارد؛ بلع نیز از جمله فعالیت های غیرارادی بدن است که انسان بی آنکه درمورد آن فکر کند آن را انجام میدهد.
اما در صورت وجود اضطراب حاد، ذهن تمرکز زیادی بر فعالیت های غیر ارادی خواهد داشت. همین امر آن ها را (فعالیت های غیر ارادی را) تبدیل به فعالیت های خوداگاه و ارادی میکند.
اگرچه این افراد همچنان قادر به بلعیدن هستند اما به دلیل تمرکز زیاد ذهن بر روی عملکرد بلع و نحوۀ انجام آن، دیگر به صورت یک فعالیت طبیعی و غیرارادی آن را انجام نخواهند داد. همین هم باعث سخت تر شدن بلع می شود.
سایر مشکلاتی که به دنبال حساسیت بیش از اندازه به علائم و فعالیت های غیرارادی بدنی ایجاد میشود:
حساسیت بیش از اندازه به علائم و فعالیت های غیرارادی بدنی در افراد دچار اضطراب و تشویش، تنها به اختلال بلع عصبی منحصر نمیشود. بلکه مشکلات دیگری را برایشان ایجاد میکند، از جمله:
- مشکلاتی در راه رفتن به طوریکه پاها دیگر به طور طبیعی کار نمیکنند.
- احساس بزرگ شدن زبان و عدم کنترل زبان، به طوریکه این افراد فکر میکنند زبانشان دیگر متناسب با دهانشان
نیست. - احساس کرختی و مورمور شدن در انگشتان، بطوری که مانند قبل احساس لامسه ندارند.
- ایجاد مشکلاتی در گفتار و توانایی صحبت کردن.
اختلال بلع عصبی تنها یکی از علائم این بیماری است. حواس و عملکرد طبیعی بدن به مرور کاهش مییابد.
در موارد نادر، اختلال بلع موجب احساس خفگی فرد نیز میشود، چراکه فرایندی که قبلاً به صورت غیرارادی و طبیعی در حال انجام بود، اکنون برای انجام درست، نیاز به آگاهی دارد. اگر شما دچار اختلال بلع عصبی هستید، اکنون خواندن همین جمله شما را نگران خواهد کرد. باید بگویم، بدن شما از شما محافظت خواهد کرد و آن احساس خفگی که توضیح دادم گذرا خواهد بود. نترسید!
افرادی که دچار اضطراب و تشویش هستند، چنانچه گفتیم بر روی یک فرایند یا احساس خاص چون بلعیدن تمرکز میکنند و نسبت به آن حساس میشوند و خود را درگیر اختلال بلع عصبی می کنند.
با اینحال این افراد همچنان از توانایی بلع به صورت طبیعی برخوردارند حتی اگر خودشان چنین احساس نکنند.
در این صورت فرد نه تنها دیگر مثل سابق آن را غیرارادی انجام نخواهد داد بلکه برای انجام آن نیاز به تلاش و فشار بیشتری خواهد داشت.
گاهی حتی با وجود تلاش و فشار بسیار برای انجام فرایند بلع، فرد قادر به انجام آن نخواهد بود. همین هم نگرانی بیمار اختلال بلع عصبی را تشدید خواهد کرد و فرد یقین پیدا خواهد کرد که مشکل بلع دارد.
با این وجود باید اذعان داشت که این افراد دارای اختلال بلع عصبی به معنای واقعی درگیر مشکل بلع نیستند، بلکه آنها نیاز به تلاش بیشتری نسبت به آنچه نیاز است، دارند.
چگونه میتوان حساسیت بیش از اندازه بر فرایند بلع را کاهش داد؟
اولین قدم در کمک به افرادی که دچار اختلال بلع هستند این است که هنگام میل غذا به آرامی تنفس کنند، تنفس آرام کمک به ریلکس و آرام شدن بدن و عضلات بدن میشود و دیگر فرد نگران خفگی نخواهد بود بلکه متوجه میشود که برای اینکه غذا را از گلو به مری و سپس معدۀ خود عبور دهد نیاز به زمان بیشتری دارد.
یک روش دیگر، بلع آب است، بلع آب به نسبت سایر غذاها و نوشیدنی ها آسانتر بوده و مادامیکه فرد قادر به بلع آب باشد، میتواند امیداوار باشد که هنوز فرایند بلع او به درستی کار میکند و به زودی بر این مشکل غلبه خواهد کرد. همین به فرد اختلال بلع عصبی امیدواری می دهد و از اضطراب او می کاهد.
حواس پراکنی نیز روش موثر دیگری در درمان اختلال بلع عصبی است. مثلا همزمان با بلع غذا تلوزیون تماشا کنید.
در مواردی که افراد دچار اختلال بلع عصبی، بیش از اندازه روی فعالیت غیرارادی بدن خود تمرکز می کنند، یک روش موثر این است که هنگام غذاخوردن و تمرکز بر روی فرایند بلع با منحرف کردن ذهن و فکر کردن به موضوع دیگر ، تا حدی این مشکل عصبی بلع را مدیریت کنند.
از جمله برخی از روش های موثر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- غوطه ور شدن در دنیای تکنولوژی
اگرچه تکنولوژی برای افراد دچار اضطراب و تشویش، توصیه نمیشود.
اما در این خصوص تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی، انجام بازی های کامپیوتری بی استرس، روش موثری در منحرف کردن ذهن از تمرکز بر روی عملیات بلع است که می تواند در کنترل و مدیریت اختلال بلع عصبی کمک بسیاری کند.
2- تماس تلفنی یا حضوری با یک دوست
یکی از روش های موثر در پراکنش حواس تماس به یک شخص مورد اعتماد است که فرد را حمایت کند و کمک کند تا احساس آرامش بیشتری در آن لحظه داشته باشد و تمرکز خود را از روی بلع متوقف کند. خوب است که فرد مقابل در مورد اختلال بلع عصبی اطلاعاتی داشته باشد و بداند شما چه چیزی را تجربه می کنید چرا که معمولا فرد دارای اختلا بلع عصبی در تقلای پنهان کردن این اختلال دچار اضطراب بیشتری می شود.
3- تنفس آرام و عمیق
تنفس نقش بسزایی در حملات اضطراب و تشویش دارد. افرادی که دچار اضطراب و تشویش هستند به سرعت تنفس میکنند که این مورد سبب اختلال در بلع و احساس خفگی می شود.
در این شرایط فرد باید تلاش کند تا تنفس خود را تا جای ممکن آرام کند، برای این کار میتوان در حین بازدم کمی تنفس خود را حبس کرده و سپس به آرامی آن را رها کرده که این کار به آرام شدن تنفس کمک میکند و اختلال بلع عصبی کاهش پیدا می کند.
این راهکارها، به کاهش شدت اضطراب یا علائم هراس و در نتیجه کاهش علائم بلع عصبی کمک خواهد کرد؛ در صورتیکه میزان اضطراب فرد تقلیل یابد، به احتمال زیاد اختلال و مشکلات بلع عصبی نیز کاهش خواهد یافت.
کاهش اضطراب به صورت طولانی مدت
اختلال بلع عصبی یکی از علائم اضطراب است، بنابراین برای رفع مشکلات مربوط به بلع نیاز به بکارگیری روش و راهی است که به کاهش و کنترل اضطراب کمک کند.
برای کنترل اضطراب در طولانی مدت چه کاری می توان انجام داد؟
قدم اول مراجعه به پزشک است.
اگرچه اختلال در بلع اغلب از نشانه های اضطراب است، اما با این حال باید مطمئن شد تا علت آن به موارد دیگری از جمله رفلاکس اسید معده ارتباط نداشته باشد، برای این منظور باید علت یا علل اصلی آن توسط پزشک تشخیص و سپس درمان شوند.
تشخیص و آگاهی فرد از ابتلا یا عدم ابتلا به مشکلاتی که منجر به اختلال بلع می شوند نیز در کاهش اضطراب وی، بسیار موثر است.
گام بعدی بکارگیری یک برنامۀ کاهش اضطراب که مبتنی برکنترل علائم اضطراب باشد است، که در این صورت، بیمار میزان اضطراب کمتری را تجربه خواهد کرد.
مراجعه به یک روان درمانگر به خصوص درمانگران رفتاری-شناختی نیز در روند کاهش و کنترل اضطراب موثر خواهد بود، در موارد حادتر ، روان درمانگر، بیمار را به روانپزشک ارجاع میدهد که روانپزشک با دارو درمانی اقدام به درمان علائم و کاهش اضطراب فرد خواهد کرد.
اضطراب یک وضعیت قابل کنترل بوده که کاهش و درمان آن نیاز به اقدام به موقع دارد.
نتیجه گیری
اختلال بلع عصبی، در اثر حساسیت بیش از حد فرد بر روی سلامت بدن و چک کردن مداوم مراحل بلع و همچنین گذراندن دوره های پر از تشویش است. تجربه به ما نشان داده است که مزمن شدن اختلال بلع عصبی، هماهنگی عضلات دخیل در بلع را دچار مشکل و اختلال می کند و همچنین اسپاسم و گرفتگی های متعددی در عضلات بلع بیمار ایجاد می شود. یعنی در گذر زمان بیمار علامت های فیزیکی هم نشان می دهد. درمان خوب، درمان تیمی است. در کلینیک درمان اختلال بلع دکتر خسروی درمان اختلال بلع عصبی به صورت تیمی و گروهی محور انجام می شود و راز موفقیت ما در درمان بیش از هزار بیمار اختلال بلع عصبی دقیقا همین است. کار تیمی و بر اساس پژوهش های به روز دنیا.
بیشتر بخوانید: تمرینات بلع برای اختلال بلع ناشی از دلایل عصبی
بیشتر بخوانید: عوامل ایجاد مشکل در بلع
برای تعیین علت اصلی مشکل بلع تان می توانید به پزشک درمان اختلالات بلع کلینیک یادمان، دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید. برای دریافت مشاوره و تنظیم نوبت با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
