اسفنکتر بالا و پایین مری + کارکرد آن‌ها

اسفنکتر مری نوارهای ماهیچه ای در بالا و پایین مری (یک لوله عضلانی که مایعات و غذا را از دهان به معده عبور می ‌دهد) هستند. اسفنکترهای بالایی و پایینی مری دو سر مری را باز و بسته می کنند.

اسفنکتر بالایی از ورود جریان هوا به داخل مری، هنگام نفس کشیدن جلوگیری می کند و اسفنکتر پایینی جلوی برگشتن غذا به مری را می گیرد.

پزشکان این اسفنکترها را اسفنکتر بالایی مری (UES) و اسفنکتر پایینی مری (LES) می نامند. اختلال در عملکرد آن بر تنفس، غذا خوردن و هضم غذا تاثیر خواهد گذاشت.

برای مثال در صورت ضعیف بودن اسفنکتر پایینی یا وارد شدن فشار بر آن، غذا به مری بر می گردد و موجب رفلاکس و سوزش سر دل می شود.

 برعکس، اگر LES برای عبور غذا شل نشود، غذا در مری باقی می ماند.

اختلال در عملکرد UES، بلع غذا را دشوار یا دردناک می کند. این عارضه دیسفاژی نامیده می شود و زمانی اتفاق می ‌افتد که فرد آسیب جسمی یا نورولوژیکی دیده باشد.

در افراد مسن دلیل شایع ابتلا به این عارضه زوال عقل است.

در این مقاله به بررسی نحوه عملکرد اسفنکترهای مری، عارضه هایی که عملکرد آن را مختل می کنند و روش های درمان این عارضه ها می پردازیم.

اسفنکتر پایینی مری از گروهی از ماهیچه های نرم در انتهای مری ساخته شده است. این ماهیچه ها باز می شوند تا غذا به داخل معده راه یابد.

آنها همچنین انقباضاتی را در مری ایجاد می ‌کنند که غذا را به سمت پایین حرکت داده و جلوی حرکت آن به سمت بالا را می گیرد.

اختلال در عملکرد اسفنکتر مری می تواند مشکلات زیادی شامل سوء هاضمه، رفلاکس معده و… به وجود بیاورد که باید هر چه سریعتر درمان شود. برای درمان این بیماری به کلینیک دکتر خسروی در تهران مراجعه کنید.

اسفنکتر بالایی مری

اسفنکتر فوقانی مری که در پزشکی به آن اسفنکتر حلقی نیز می گویند، یک گروه دایره ای شکل از عضله های مخطط است که مری را باز و بسته می کند.

وقتی غذا نمی خوریم معمولاً این اسفنکتر بسته می شود.

با بسته شدن این اسفنکتر، از ورود هوا به مری در زمان هایی مانند صحبت کردن جلوگیری می شود. همچنین جلوی بازگشت غذا از مری به حلق گرفته می شود.

مری انقباضات ریتمیکی را از اسفنکتر بالایی تا پایین ایجاد می کند تا غذا به سمت پایین حرکت کرده و وارد معده شود. پزشکان این انقباضات را پریستالسیس می نامند.

بیشتر بخوانید : انواع دیسفاژی چیست؟

نحوه عملکرد اسفنکتر مری چگونه است؟

نقش اصلی مری کمک به حرکت غذا از حلق به معده است. اگرچه جاذبه زمین غذا را به سمت پایین می‌کشاند اما اسفنکترها نیز با بستن و باز کردن پایین مری امکان ورود غذا به معده را ایجاد می کنند.

اسفنکترهای مری همچنین به دفع مواد مضر از بدن کمک می کنند. هنگام استفراغ کردن برای خروج غذا از مری UES باید باز شود.

در حالت نرمال، وقتی غذا می خوریم، اسفنکتر بالایی مری فقط هنگام بلع باز می ‌شود و در زمان‌های دیگر بسته باقی می ماند.

انقباضات پریستالسیس غذا را به سمت پایین حرکت می ‌دهند. در انتهای مری اسفنکتر پایینی باز می شود تا غذا به داخل معده تخلیه شود.

اختلال در عملکرد اسفنکتر بالایی مری می‌ تواند موجب مشکلات زیر شود:

• مشکل بلع
• سرفه کردن و خفه شدن
• حس گیر کردن چیزی در گلو
• سوء هاضمه

مشکلاتی که در صورت اختلال در اسفنکتر پایینی مری ایجاد می شود:

• گیر کردن غذا در مری
• رفلاکس و رفلاکس اسید
• سوء هاضمه
• آسیب مری
• افزایش خطر ابتلا به سرطان مری
• آسپیراسیون_ با جمع شدن محتوای مری در قسمت انتهایی آن، خطر ورود غذا و مایعات به مجراهای تنفسی و جریان برعکس غذا بیشتر می شود.

غذا معمولاً در سه ناحیه از مری گیر می کند:

• در کنار عضله کریکوفارنژیوس نزدیک UES
• زمانیکه در نزدیکی قوس آئورت در قفسه سینه به سمت پایین حرکت می کند
• نزدیک دیافراگم

اختلال در عملکرد این عضو، به طور ویژه فرد را در معرض خطر گیر افتادن غذا در این نواحی قرار می دهد.

بیشتر بخوانید : رفلاکس معده

عارضه های شایع

بعضی از مشکلات شایع در اسفنکترهای مری، عبارتند از:

 آشالازی

آشالازی زمانی اتفاق می ‌افتد که اسفنکتر پایینی مری برای ورود غذا به معده باز نشود. در این شرایط غذا در مری باقی می ماند.

رفلاکس

رفلاکس زمانی اتفاق می ‌افتد که غذا از مری بالا آمده و گاهی به حلق برمی‌گردد. علت ممکن است بسته نشدن اسفنکتر پایینی یا باز شدن آن به علت فشار ساختارهای اطراف باشد.

جراحت مری

جراحت‌های مری مانند پارگی ها یا ازوفاژیت (التهاب مری) زمانی اتفاق می افتد که محتوای اسیدی معده به مری برمی گردد. اختلال در عملکرد LES احتمال ایجاد چنین شرایطی را بیشتر می ‌کند.

بیشتر بخوانید : دیسفاژی مری

دیسفاژی

دیسفاژی اختلال در بلع است که بلع را برای فرد دردناک و مشکل می‌ کند یا ممکن است مشکلات واقعی فیزیکی در روند بلع وجود داشته باشد.

در این شرایط فرد ممکن است سرفه کند یا مسیر تنفس اش بسته شود.

بیشتر بخوانید : دشواری در بلع

گزینه های درمانی

درمان درست به علت علائم بستگی خواهد داشت. برای مثال، دیسفاژی در افرادی که دچار مشکلات نورولوژیکی هستند مانند زوال عقل یا افرادی که سکته کرده اند، به علت وجود مشکل در عملکرد اسفنکتر بالایی است.

ضعف مری به علت بالا بودن سن و وجود جراحت نیز از عوامل دخیل در اختلالات مری هستند.

بعضی گزینه های درمانی شامل موارد زیر هستند:

• تغییرات در سبک زندگی، مانند کمتر غذا خوردن یا خوردن غذاهای کمتر اسیدی در صورتی که فرد مشکل رفلاکس داشته باشد.
• مصرف آنتی اسیدها برای رفلاکس اسید
• اضافه کردن بعضی مواد به غذاهای سفت برای افراد مبتلا به دیسفاژی ناشی از مشکلات نورولوژیکی
• بلع درمانی
• نوعی فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به دیسفاژی
• داروهایی برای باز شدن اسفنکتر پایینی مری در افراد مبتلا به آشالازی
• ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (EGD)، یا آندوسکوپی فوقانی، برای منبسط کردن مری در صورتی که LES به درستی باز نشود.
• تزریق بوتاکس برای کمک به آرامش LES در افرادی که آشالازی دارند

بیشتر بخوانید : درمان بلع در منزل

خلاصه

اسفنکتر های مری مانند درهایی عمل می کنند که بسته به نیاز بدن باز و بسته می شود. ماهیچه های آنها تحت کنترل ارادی نیستند اما به دلیل دامنه گسترده‌ای از بیماری ها ضعیف می شود.

اختلال در عملکرد اسفنکترهای مری می تواند بسیار دردناک باشد و مشکلاتی مانند رفلاکس اسید، مشکل بلع و حتی سوءهاضمه ایجاد کند.

افرادی که مشکلات گوارشی یا مشکل بلع دارند باید با پزشک مشورت کنند. با تشخیص مشکل اصلی می ‌توان علائم مشکلات اسفنکتر مری را درمان یا حتی برطرف کرد.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.