ترس از غذا یا فوبیای غذا و درمان آن
فوبیای غذا، ترس از غذا یا ترس از خفه شدن حین خوردن مایعات یا غذا (هراس نامعقول وغیرعادی از خوردن، آشامیدن و غذا) به معنای Food fobia تعریف شده است.
افرادی که این فوبیا را دارند از خوردن و آشامیدن اجتناب می کنند به این علت که آنها از خود غذا می ترسند.
ترس ممکن است مختص به یک نوع غذا باشد برای مثال غذاهای جامد یا اینکه ممکن است شامل بسیاری از مایعات و غذاهای مختلف شود.
فوبیا (هراس) نوعی ترس عمیق و نامعقول از یک شی یا موقعیت خاص می باشد که ممکن است منجر به تعدادی از علائم از جمله اضطراب، تنگی نفس و خشکی دهان شود.
هراس ها غیرعادی نیستند. در واقع حدود 19 میلیون آمریکایی هراس هایی را تجربه کرده اند که شدیدا زندگی آن ها را به طرز قابل توجهی تحت فشار قرار داده است.
افراد با اختلال غذایی مثل بی اشتهایی ممکن است از خوردن غذا پرهیز کنند زیرا آنها نگران هستند که غذا بدن آن ها را تحت تاثیر قرار دهد برای مثال آنها ترس دارند که خوردن غذا باعث خفگی یا اضافه وزن شود.
اختلال غذایی پیشرفته در برخی افراد ممکن است در نهایت به ترس از غذا تبدیل شود.
اما باید توجه داشت که اینها دو وضعیت جداگانه هستند.
ترس از غذا مانند بسیاری از هراس های دیگر ممکن است با موفقیت درمان شود.
در بسیاری از موارد افرادی که ترس از غذا دارند ممکن است بر آن غلبه کنند و یک ارتباط سالم را با غذا و نوشیدنی پرورش دهند. در برخی موارد هم فوبیای غذا خوردن منجر به اختلال بلع می شود.
بیشتر بخوانید: اختلال بلع چیست؟
علائم ترس از غذا یا فوبیای غذا
افرادی که ترس از غذا دارند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- فشارخون بالا
- ارتعاش و لرزش
- تپش قلب
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- تنگی قفسه سینه
- خشکی دهان
- ناراحتی معده
- تکلم سریع یا ناتوانی ناگهانی در تکلم
- تعرق زیاد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
افراد با هراس غذایی ممکن است تقریبا از همه غذاها و نوشیدنی ها ترس داشته باشند یا امکان دارد ترسشان خیلی خاص باشد.
غذاهای زیر معمولا هراس ایجاد می کند.
غذاهای فاسدشدنی: برخی از مردم نسبت به غذاهایی مانند مایونز، شیر، میوه وسبزیجات تازه وگوشت هراس دارند و باور دارند که این غذاها ازقبل فاسد شده اند. آن ها می ترسند که بعد از خوردن آنها بیمار شوند.
فوبیای غذاهای خام: ترس از بیماری های ناشی از خوردن غذا ممکن است باعث شود که برخی افراد، غذاهایی که باید پخته شوند(مانند گوشت) را تا حد زیادی بپزند که این غذا یا بسوزد و یا خشک شود.
فوبیای غذای تاریخ دار: برخی افراد با نوع خاصی از فوبیای غذایی ممکن است از غذاهایی که تاریخ انقضایشان نزدیک است یا گذشته ترس داشته باشند.این افراد معتقدند که انقضای غذاها و کنسروها وقتی که درب آنها باز می شوند یک مرتبه سریعتر می شود.
ترس از غذاهای مانده: بعضی افراد با هراس غذایی، غذای مانده را مصرف نمی کنند چون معتقدند احتتمال دارد بیمار شوند.
فوبیای غذای آماده: افراد با هراس غذایی زمانیکه بر نحوۀ آماده شدن غذایشان کنترل ندارند ممکن است از غذایی که برایشان سرو می شود ترس داشته باشند.
آنها احتمالا از غذاخوردن در رستوران، خانه ی دوستان یا هرجایی که نمی توانند نحوۀ طبخ غذا را بببیند یا برآن کنترل داشته باشند اجتناب می کنند.
نوع دیگری از فوبیا وجود دارد که به آن فاگوفوبی یا فوبیای اختلال بلع می گویند.
بیشتر بخوانید: فوبیای اختلال بلع یا فاگوفوبی چیست؟
عوارض ترس از غذا
فوبیاهای درمان نشده می تواند منجر به آسیب های جدی تری شود. همچنین هراسی که کنترل نشود در تحصیل، کار، روابط شخصی و زندگی اجتماعی فرد تاثیر می گذارد.
این عوارض نه تنها در مورد ترس از غذا بلکه در رابطه با هر گونه فوبیای دیگری صادق است.
تاکنون تحقیقات معدودی در رابطه با تاثیرات جانبی و عوارض فوبیاها صورت گرفته است.
با این وجود ثابت شده که اگر یک فوبیا یا ترس درمان نشود می تواند مشکل آفرین باشد.
تحقیقاتی که در رابطه با عوارض ترس از غذا انجام شده شامل موارد زیر می شود:
وسواس شدید
برخی از افرادی که دچار هراس هستند، برای کاهش اضطراب و تنش خود، دل مشغولی های روزمره برای خود ایجاد می کنند.
به عنوان مثال این دل مشغولی ها می تواند نحوۀ تمیز کردن آشپزخانه یا ذخیره کردن غذاها باشد که به نوعی آن ها را از هراس هایشان غافل می کند.
اگر چه این موضوع بدین معنا نیست که این اقدامات همواره مانع بروز علائم فیزیکی و ذهنی این اشخاص هنگام مواجهه با غذا شود.
سوء تغذیه
در هراس از نوع ترس از غذا، نخوردن اکثر غذاها میزان مواد مغذی مورد نیاز بدن را کاهش می دهد. در غالب موارد این موضوع منتهی به سوتغذیه، کاهش وزن و سایر مشکلات سلامتی می گردد.
انگ (برچسب) اجتماعی
برای افراد مبتلا به ترس از غذا، پنهان کردن این موضوع از دوستان، خانواده و همکارانشان دشوار است.
چراکه بازخوردهای ناخوشایندی را به دنبال دارد. در نتیجه به علت همین بازخوردها این افراد از تعاملات اجتماعی خودداری می کنند.
سایر فوبیاهای غذایی
فوبیای غذا رایج ترین نوع از ترس های غذایی است اما تنها نوع آن نیست. افراد با ترس غذایی ممکن است درگیر یکی از چندین نوع آن که در ادامه معرفی می شوند باشند:
ترس از غذای جدید
ترس از غذای جدید را نوهراسی غذایی نیز می نامند. برخی افراد هنگام مواجه با غذاهای جدید دچار اضراب شدید و ترس می شوند.
این مورد در کودکان رایج تر است.
ترس از پختن غذا
رایج ترین نوع این هراس، ترس از پختن و یا خوردن غذاهای خام است چرا که آن را بیماری زا و غیرقابل خوردن می دانند.
ترس از استفراغ کردن
برای مثال اگر شما ترس از مسوم شدن و بالاآوردن دارید بدون شک شما از غذا خوردن هراس خواهید داشت چرا که نگران هستید آن غذا شما را مسموم و مریض کند.
این نوع فوبیا به صورت ناخودآگاه پیشرفت می کند و ممکن است حتی پس از اینکه شخص دچار مسمومیت غذایی شد و استفراغ کرد تشدید شود.
درمان ترس از غذا
فوبیای غذایی خوشبختانه قابل درمان می باشد.
شیوه های درمان شامل موارد زیر می شود:
درمان به شیوۀ رفتارشناختی
دراین شیوۀ درمان بیمار با یک متخصص روانپزشکی یا روانشناس متبحر در رابطه با احساسات و تجربیات شخصی اش در مورد غذا گفت و گو می کند و در نهایت بیمار می تواند به کمک متخصص برای هراس خود راه حلی بیابد که افکار منفی و ترس را کاهش دهد.
تکنیک مواجهه
این روش یک تکنیک تحت کنترل است که شما را در موقعیت هراس قرار می دهد به این صورت که شما را با غذایی که از آن هراس دارید مواجه می کند.
در این شیوه درمانی، شما یاد می گیرید که با هیجانات و واکنشهای خود در رابطه با غذا در یک محیط حمایتی و امن مقابله کنید.
دارو درمانی
در درمان افرادی که مبتلا به هراس غذایی هستند گاهاً داروهای ضد افسردگی و به ندرت داروهای ضد اضطراب تجویز می شود.
اگر چه این داروها به علت اعتیادآور بودن زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرند.
داروهای کاهش فشارخون همچنین در یک دورۀ کوتاه مدت به کاهش کنش های هیجانی و اضطراب کمک می کند.
نکات کلیدی
بسیاری از مردم غذاهایی را می خورند که دوست ندارند، در این مورد مشکلی وجود ندارد اما اگر ترس غذایی با زندگی روزمره شما عجین شود و مانع لذت بردن شما از وعده های غذایی شود، احتمالا مبتلا به ترس از غذا هستید.
فوبیای غذا اگر درمان نشود، ممکن است تاثیرات به خصوصی را در سلامت و زندگی شما برجای گذارد.
درمان این اختلال به شما کمک می کند تا بر این ترس ها غلبه کنید و ارتباط سالمی را با غذا برقرار کنید.
اگر شما فکر می کنید که دچار ترس از غذا هستید یا ترس های در ارتباط با غذا دارید بهتر است که با یک متخصص صحبت کنید.
این امر اولین گام ضروری در تشخیص و درمان موفقیت آمیز این اختلال می باشد.
برای درمان ترس از غذا خوردن و درمان بیماری اختلال بلع به کلینیک دکتر فرشاد خسروی یکی از بهترین متخصصین درمان بیماری های اختلال بلع و فوبیای غذا در ایران مراجعه کنید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
من فوبیای بلغ دارم البته مایعات بیشتر دلم. اسه آب تنگ شده که راحت بخورم این موضوع تقریبا ۱۵ ساله
با سلام به شما دوست عزیز. متاسفانه بحث فوبیای بلع بسیار پیچیده و شایع است و بسیاری از افراد تصور میکنند فقط خودشون درگیر این موضوع هستند در حالی که ما اینجا روزانه چندین مراجعه مشابه شما داریم. اقدامات توانبخشی در کنار روان درمانی بسیار به بهتر شدن علائم شما کمک خواهد کرد.
با سلام. من از کودکی تا الان که سی و پنج ساله هستم فوبیای غذا دارم . به این صورت که هر غذایی که می خورم فکر می کنم بعدش بیمار میشم و بیمار هم میشم. دچار انواع مشکلات گوارشی هستم. علتش هم این هست که مادرم از کودکی به علت جراحی که در نوزادی انجام دادم خیلی باید و نباید در زمینه خوردن می گذاشت. حتی اجازه نداشتم یک سیب را درسته بخورم و باید رنده می کرد و اگر هم می خوردم کارم به بیمارستان می کشید. تا الان بیش از ده بار بابت مشکلات گوارشی در بیمارستان بستری شدم . آیا این مشکل با مراجعه به مطب شما قابل حله؟
با سلام و وقت بخیر
همونطور که خودتون ذکر کردید این موضوع بسیار مربوطه به تجارب شما در کودکی هست. اما کلا به دلیل وجود این مشکل معمولا عضلات دخیل در بلع هم ضعیف تر میشن. ما در حوزه قدرت بخشی به عضلات شما میتونیم کمک بکنیم. این کار همراه با کمک گرفتن از روان درمانگر و همچنین متخصص سایکوسوماتیک بسیار بسیار موثر خواهد بود. حتی اگر پیش ما هم نیومدید حتما از یک فوق تخصص سایکوسوماتیک گوارش کمک بگیرید.