حقایقی در مورد سرطان حنجره ، علائم، انواع و درمان آن
سرطان حنجره زمانی اتفاق می افتد که سلول های این بخش به شکل غیر قابل کنترلی شروع به رشد کرده و تقسیم می شوند. این بیماری امکان درمان دارد، اما دورنمای بیماری به زمان شروع آن و این که فرآیند درمان از کدام مرحله بیماری آغاز شده، بستگی دارد.
این نوع سرطان، حنجره (جعبه صوتی) و قسمت های تحتانی و فوقانی حلق (گلو) را تحت تاثیر قرار می دهد. با گسترده شدن بیماری، بافت های اطراف نیز درگیر خواهند شد.
با این حال عنوان سرطان معمولاً بر اساس محل شروع آن انتخاب می شود. موسسه ملی سرطان، سرطان حنجره را جز سرطان های سر و گردن دسته بندی می کند.
این نوع بیماری با سرطان اوروفارنکس و سرطان دهان ویژگی های مشترکی دارد که هم بزرگسالان هم کودکان را در معرض خطر قرار می دهد.
بر اساس آمار سرطان حنجره یا دهان 1/8 درصد مرگ و میرهای ناشی از سرطان را شامل می شود.
طبق آماری که موسسه سرطان آمریکا منتشر کرده در سال 2021، حدود 12620 مورد سرطان حنجره گزارش شده که 3770 مورد از آنها منجر به فوت بیمار شده است.
در بزرگسالان مصرف دخانیات و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش می دهد.
این مقاله به بررسی علائم شایع، انواع، علل و روش های تشخیص و درمان سرطان حنجره اختصاص داده شده است.
علائم سرطان حنجره
سرطان قسمت های مختلف حنجره را درگیر می کند. از این رو سرطان حنجره انواع متعددی دارد. با توجه به محل وقوع بیماری و میزان گسترش آن، علائم قدری متفاوت است. اما متداول ترین علائمی که فرد از خود بروز می دهد شامل:
- اختلال در هنگام بلعیدن غذا
- درد گوش
- وجود توده در گردن یا گلو
- گلو درد یا سرفه های مکرر
- تغییر در تن صدا به ویژه به شکل گرفتگی یا عدم شفافیت صدا
- تورم غدد لنفاوی
اگر سرطان مربوط به نواحی تحتانی گلو بود، در مراحل اولیه بیماری علائمی از خود نشان نمی دهد. از این رو تشخیص قدری مشکل است.
بیماری های دیگری نیز چنین علائم مشابهی دارند، بنابراین با بروز این علائم و شدت یافتن آنها فرد باید حتما در این زمینه با پزشک مشورت نمایید.
انواع سرطان حنجره
حنجره و حلق (لوله ای که از پشت دهان تا نای ادامه پیدا کرده) بخش های متعددی دارند که امکان رشد سلول های سرطانی در هر کدام از آنها وجود دارد.
سرطان های حلق
- سرطان نازوفارنکس : این نوع سرطان بخش فوقانی حلق یعنی ناحیه پشت بینی را درگیر می کند.
- سرطان اوروفارنکس : در این سرطان نواحی پشت دهان و بخش های میانی حلق درگیر خواهد شد و امکان گسترده شدن آن به لوزها، زبان و نرم کام وجود دارد. به گفته کارشناسان این نوع از بیماری، شایع ترین نمونه سرطان حلق شناخته می شود.
- سرطان هیپوفارنکس : سلول های سرطانی در این حالت بخش های تحتانی هم را تحت تاثیر قرار می دهند.
سرطان های حنجره
احتمال شیوع سرطان در هر کدام از بخش های حنجره وجود دارد که متداول ترین آنها شامل:
- سوپراگلوت، بخشی از حنجره، بالای تارهای صوتی است که زبانک هم در این قسمت قرار گرفته است.
- دهانه حنجره یا گلوت، بخش مرکزی حنجره است که تارهای صوتی را شامل می شود.
- زیر گلوت، پایین ترین بخش حنجره بوده و از تارهای صوتی تا نای امتداد پیدا کرده است.
به گفته محققان سرطان حنجره ابتدا با سرطان سلولی فلسی آغاز می شود به این معنی که رشد سلول های سرطانی ابتدا به صورت کارسینوم سلول های سنگفرشی آغاز شده و سپس به بخش‌های دیگر منتقل خواهد شد.
علاوه بر این قسمت های پشت بینی و دهان هم می توانند مرکز شروع سرطان حنجره باشند.
علل و عوامل خطرزای سرطان حنجره
محققان هنوز در مورد علل سرطان حنجره اطمینان کامل ندارند، اما یک سری عوامل، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد که شامل:
- مصرف دخانیات چه به صورت دود و چه شکل جویدنی
- مصرف الکل بیش از یک بار در روز
- کمبود ویتامین ها و مواد مغذی
- بیماری رفلاکس اسید معده (GERD)
- عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سر و گردن
- مواجهه با برخی مواد شیمیایی مثل آزبست یا غبار اسیدی حاصل از صنایع
- مذکر بودن
- سن بالای 40 سال
به گفته محققان مصرف همزمان الکل و دخانیات احتمال ابتلا به سرطان حنجره را چندین برابر می کند.
تشخیص سرطان حنجره
تشخیص سرطان حنجره در مراحل ابتدایی احتمال موثر بودن روش های درمانی را افزایش می دهد. پزشک هم زمان با معاینه فیزیکی در مورد علائم سوالاتی مطرح می کند.
در زمان معاینه ممکن است از لارنگوسکوپ، لوله ای باریک مجهز به دوربین برای بررسی وضعیت حنجره استفاده شود.
دیگر انواع عکسبرداری ها مثل عکس رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی به پزشک در تشخیص دقیق تر بیماری و شدت گسترش آن در بدن کمک می کند.
پزشک گاهی انجام نمونه برداری را پیشنهاد می کند. در واقع بخشی از بافت گلو به عنوان نمونه برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.
نمونه برداری به تشخیص نوع سرطان هم کمک خواهد کرد. این نوع آزمایشات و عکسبرداری ها شدت سرطان را نیز مشخص کرده و پزشک با نتایج حاصل از آن، بهترین روش درمان را اعمال می کند.
بیشتر بخوانید : عفونت گلو
مراحل سرطان حنجره
تقسیم کردن بیماری به چند مرحله مختلف در واقع میزان گسترش آن را مشخص می کند. مراحل سرطان حنجره به نوع آن بستگی دارد. اصولاً پزشکان سرطان حنجره را به این چند مرحله تقسیم می کنند:
مرحله صفر (در محل هم نامیده می شود) : رشد غیر عادی سلول ها آغاز شده و قابلیت تبدیل شدن به سرطان را دارند.
- مرحله 1 : تومور کمتر از 2 سانتی متر بوده و هنوز به غدد لنفاوی راه پیدا نکرده است.
- مرحله 2 : اندازه تومور بین 2 تا 4 سانتی متر خواهد بود و هنوز هم به غدد لنفاوی منتقل نشده.
- مرحله 3 : تومور 4 سانتی متر یا بیشتر رشد کرده و تا نزدیکی غدد لنفاوی پیشروی داشته است.
- مرحله 4 : تومور روز به روز بزرگتر شده، به بافت ها انتقال پیدا کرده و حتی به اندام هایی مثل ریه نیز نفوذ خواهد کرد.
- این که سرطان در کدام مرحله قرار گرفته باشد، روش درمان و دورنمای بیماری را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
سرطان در مراحل بالاتر بسیار سریع تر از مراحل پایین تر رشد کرده و گسترش می یابد. پزشک نیز اغلب پس از تشخیص مرحله بیماری، روش درمانی مناسب را اعمال می کند.
درمان سرطان حنجره
نوع درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل:
- محل قرارگیری تومور
- مرحله بیماری و شدت آن
- سن و وضعیت کلی سلامت فرد
- موثر بودن و به صرفه بودن روش درمانی
- نظر شخصی بیمار
از متداول ترین روش های درمان سرطان حنجره عبارتند از:
- جراحی : جراح تومور و دیگر بافت های سرطانی را جدا می کند. این جراحی ممکن است که ظاهری و عملکرد حنجره، زبانک و ساختار بخش های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد.
- جراحی لیزری : این نوع جراحی ویژه مراحل اولیه بیماری است.
- پرتودرمانی : هدف پرتودرمانی کشتن سلول های سرطانی است.
- شیمی درمانی : داروها با هدف از بین بردن سلول های سرطانی تزریق می شوند.
- درمان هدفمند : در این روش دارو فقط سلول های سرطانی و پروتئین هایی که بر رشد آنها اثرگذار هستند را هدف قرار می دهد. این نوع درمان کمک می کند تا فقط قسمت های درگیر بیماری تحت درمان قرار گرفته و بافت های سالم از بین نرود.
- ایمونوتراپی : روش درمان جدیدی است که با تقویت سیستم ایمنی توانایی آن برای مبارزه با سلول های سرطانی را بالا میبرند.
پزشکان معمولاً چند روش درمانی به صورت همزمان استفاده می کنند. برخی از این روش ها مثل شیمی درمانی و پرتودرمانی عوارض جانبی متعددی دارند، اما اغلب اثرات قابل ملاحظه ای بر کنترل بیماری خواهند داشت.
بیمار مبتلا به سرطان حنجره باید در مورد عوارض این روش ها و آن چه که از درمان انتظار دارند، با پزشک مشورت نمایند.
آزمایشات بالینی
برخی از بیماران طی مراحل درمان به آزمایشات بالینی می پیوندد تا به تکمیل روش های درمانی که هنوز گسترش پیدا نکرده کمک کنند.
آزمایشات بالینی زمانی انجام می شود که پزشکان شواهدی محکم مبنی بر بی خطر بودن روش درمانی داشته باشند. بیماران می توانند جهت حضور در تیم های آزمایشات بالینی با پزشک خود مشورت نمایند.
بیشتر بخوانید : سرطان دهان ، حلق و بینی
زندگی در طول درمان
درمان سرطان حنجره اثرات مختلفی بر زندگی فرد داشته و عادات روزانه فرد را تا حدودی تغییر خواهد داد.
خستگی
روش هایی مثل شیمی درمانی و پرتودرمانی باعث ضعف شدید می شود. این راهکارها به فرد در مدیریت سطح انرژی کمک می کند:
- برنامه ریزی بر اساس وضعیت شخصی : برای مثال اگر فرد احساس کرده در ساعت اولیه روز انرژی بیشتری دارد، پس بهتر است فعالیت های روزانه را در این ساعات انجام داده و بقیه روز را استراحت نماید.
- اولویت بندی کارها : فرد باید فعالیت های ضروری و وظایف مهم تر را به ساعاتی موکول کند که سطح انرژی بدن بالاست. به محض اینکه احساس خستگی بر فرد غلبه کرد، می بایست استراحت کرده و خودش را بیش از حد خسته نکند.
- فعالیت بدنی کم : 15 تا 30 دقیقه پیاده روی سطح انرژی افراد را بالا برده و حس شادابی به فرد القا می کند.
علائم دهان و دندان
پرتو درمانی اگرچه فقط سلول‌های سرطانی حنجره را هدف قرار می دهد، اما عوارض متعددی خواهد داشت که برخی از آنها شامل:
- اختلال در چشیدن طعم غذاها
- گرفتگی صدا
- تغییر رنگ پوست
- سستی دندان ها
- درد و ایجاد دانه های قرمز رنگ در درون دهان
با مشورت پزشک و توجه به توصیه ها در این مورد می توان این عوارض را تا حدودی کاهش داد.
اختلال در تنفس
التهاب ناشی از پرتودرمانی تنفس را مختل می کند. سازمان بهداشت انگلستان اعلام کرد که فرایندهای جراحی مثل برداشتن حنجره یا بخشی از آن، تنفس را برای فرد مشکل خواهد کرد. البته پزشکان برای سهولت تنفس در این افراد از روشهایی مثل تراکئوستومی موقت بهره می گیرند.
تغییر در صدا یا از دست دادن کامل آن
برخی از جراحی هایی که برای حنجره انجام می شود باعث ایجاد تغییراتی بر روی صدای طبیعی فرد خواهد شد. با روش هایی مثل اعمال پروتز صدا می توان این مشکل را تا حدودی برطرف کرد.
تغییرات فیزیکی بعد از جراحی
بسته به نوع و شدت بیماری پزشک ممکن است گلو، زبان، فک و سایر بخش ها را نیز تحت عمل جراحی قرار دهد.
عمل های جراحی ترمیمی اگرچه عملکرد و ظاهر این اندام ها را بازسازی می کند، اما عوارض خاص خود را خواهد داشت.
افرادی که به واسطه سرطان حنجره تحت جراحی هایی قرار می گیرند که ساختار دهان و حلقشان دچار تغییر می شود، اغلب برای صحبت کردن و بلعیدن غذا نیاز به توانبخشی خواهند داشت.
گفتار درمانی روشی است که پزشکان در این موارد توصیه می کنند. قطعاً تیم پزشکی قبل از انجام عمل جراحی در مورد گزینه های موجود، عوارض و آنچه که از عمل انتظار می رود با بیمار صحبت می کنند.
علائم احساسی
بررسی ها نشان می دهد از هر 5 نفر فرد مبتلا به سرطان های سر و گردن، 1 نفر دچار افسردگی است. ترسیم دورنمای این بیماری برای این افراد سخت تر از دیگران است.
بیماری که علائم افسردگی، خشم و سایر علائم مشابه را تجربه کرده، باید حتماً با پزشک در این مورد مشورت نماید.
پیگیری
بعد از درمان، بیمار باید طی فاصله زمانی مشخص با پزشک در ارتباط باشد. پزشک وضعیت بیمار را بررسی کرده تا مطمئن شود بیماری دوباره به شرایط اولیه برنگشته باشد.
انجام پیگیری های لازم و توجه به علائم اهمیت بسیاری دارد. زیرا این کار به تشخیص و درمان مجدد بیماری یا دیگر بیماری ها و سرطان های مرتبط کمک می کند.
دورنما
احتمال زنده ماندن فرد مبتلا به سرطان حنجره به شدت بیماری، نوع سرطان و مرحله آن بستگی دارد.
بر اساس بررسی ها و تجربه ای که پزشکان در مواجهه با این بیماران داشته اند، فرد مبتلا به سرطان حنجره به طور میانگین 5 سال پس از بیماری زنده خواهد بود.
انجمن سرطان آمریکا نرخ 5 سال حیات پس از سرطان را در سال‌های 2010 تا 2016 در انواع مختلف سرطان حنجره بررسی کرده و چنین نتایجی حاصل شده است:
- سرطان حنجره سوپراگلوت 46 درصد
- سرطان دهانه حنجره 76 درصد
- سرطان نواحی تحتانی حنجره 52 درصد
- هیپوفارنکس 32 درصد
توجه به این نکته ضروری است که این آمار نشان دهنده دورنمای بیماری در هر فرد نیست. این احتمال وجود دارد که از زمان جمع آوری این داده ها تاکنون روش‌های درمانی متعددی کشف شده باشد که شرایط بیماری را تغییر خواهد داد.
پزشک دورنمای بیماری هر فرد را با توجه به تشخیص، سابقه دارویی و روش درمان مشخص می کند.
خلاصه
سرطان حنجره انواع مختلفی دارد که هر کدام دورنمای خاص خودش را خواهد داشت. در اغلب موارد تشخیص زود هنگام به درمان موثر منجر می شود.
علائم این بیماری شامل سرفه یا گلودرد مداوم، اختلال در بلع و تغییر صدا است. البته این علائم ممکن است نشانه ای از بروز بیماری‌های دیگری باشد که باید در این مورد با پزشک مشورت کرد.
روش های درمانی متعددی برای این بیماری وجود دارد که هم زمان عوارض جانبی نیز خواهد داشت. ترک سیگار و کاهش مصرف الکل خطر ابتلا به سرطان حنجره را کاهش می دهد.
با بروز علائم و شدت یافتن آنها حتما به پزشک مراجعه نمایید و در صورت تشخیص سرطان حنجره در مورد روش های درمان و عوارض و تاثیر آنها بر کیفیت زندگی شخصی با پزشک مشورت نمایید. برای مشورت با متخصص گوش و حلق و بینی در تهران می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی واقع در شهرک غرب مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
