سوراخ شدن معده
سوراخ شدن معده چیست
زخم گوارشی یا پپتیک اولسر (Peptic Ulcer) زخم های بازی هستند که در معده یا بخش اول روده کوچک شکل می گیرند و از عوارض این زخم ها می توان به سوراخ شدن معده اشاره کرد.
سوراخ شدن زخم گوارشی وقتی رخ می دهد که زخم باز در معده یا روده سوراخ و پاره شود.
این زخم ها ممکن است به شکل عمیقی در دیواره معده یا روده گسترش یابند. سوراخ شدن زخم گوارشی یک مشکل شایع نیست اما در موارد شدید امکان پذیر است.
بدون درمان به موقع، این مشکل منجر به عوارض جدی تری خواهد شد. همه زخم های گوارشی به جراحی نیاز ندارند.
گاهی اوقات این سوراخ خود به خود پر و بسته می شود. زخم گوارشی در واقع به زخم معده و دئودنال (روده) اشاره دارد.
سوراخ شدگی با درد شدید شکم آغاز می شود. بیمار معمولاً با این درد به اورژانس مراجعه می کند.
عکس اشعه ایکس، سونوگرافی شکم یا سی تی اسکن هم برای تایید سوراخ شدگی، نشت هوا و نفوذ شیره گوارشی به حفره شکمی تجویز می شود.
بعد از انجام تست ها، لزوم یا عدم نیاز به جراحی مشخص خواهد شد.
بیشتر بخوانید : علل و روش های درمان سوراخ شدن اندام گوارشی
علت سوراخ شدن معده چیست
سوراخ شدن معده با کاهش توان انتهای زخم و لبه های بافت آغاز می شود. این مشکل با اختلالات مختلف در باز بودن رگ های خونی از طریق سرخرگ ها به وجود می آید.
این توضیح با این حقیقت که در زمان سوراخ شدگی هیچ خونریزی ای در نقطه زخم روده یا معده وجود ندارد اثبات می شود.
سوراخ شدن معده سه شکل دارد:
- تیپیکال یا معمول (محتوای معده وارد حفره شکمی می شود و پریتونیت ایجاد می شود)
- آتیپیکال یا غیر معمول (سوراخ با غذا، پرده صفاق، چین های پرده صفاق پوشیده می شود)
- به شکل نفوذی (بخش انتهایی سوراخ وارد اندام های کناری می شود)
عموماً چنین پدیده ای با دردی قوی که به علت زخم گوارشی است همراه شده و مدت طولانی ای ادامه دارد.
در این مورد، فرو ریختن دیواره پایه آن امکان پذیر است. سوراخ شدن معده علل مختلفی دارد از جمله:
- استرس عاطفی و فیزیکی
- نوشیدن الکل
- تشدید زخم گوارشی
- پرخوری
- آسیب ها
- درمان های دارویی که سبب بروز این مشکل می شوند
فراموش نکنید که افراد مسن ممکن است سابقه زخم نداشته باشند و این افراد تصویر نامشخصی از این بیماری دارند.
علائم سوراخ شدن معده
سوراخ شدن معده سه سطح اصلی دارد:
- شوک
- آرامش کاذب
- پریتونیت (التهاب صفاق)
اولین سطح یعنی شوک در زمان سوراخ شدن و ورود محتوای معده به چین های صفاق رخ می دهد.
فرد دردی غیر قابل تحمل حس می کند که در لایه های بالایی حفره شکم ایجاد می شود.
سپس این درد به سرعت به کل حفره شکم گسترش می یابد. اکثر بیماران در این مرحله از درد فریاد می زنند.
- فشار کاهش می یابد.
- شدت این مشکل هم با سرعت افزایش می یابد.
- ضربان قلب کم می شود.
- پوست خیس، سرد و رنگ پریده می شود.
- فرد به خود می پیچد، به بغل افتاده و زانوهای خود را به معده می رساند.
بعد از مدتی مشخص (حدود ۷ ساعت) درد کاهش می یابد و در برخی موارد از بین می رود.
کم کم نفخ زیاد شده و صداهای روده با گوش کردن از طریق گوشی مخصوص شنیده نمی شود.
کاهش فشار خون و آریتمی قلبی شروع شده و تاکیکاردی (تپش قلب) افزایش می یابد. مدت زمان آرامش کاذب تا ۱۲ ساعت هم ادامه می یابد.
تشخیص سوراخ شدن معده
- تصویربرداری اشعه ایکس برای بررسی هوای موجود در معده
- سونوگرافی شکم
عوارض احتمالی سوراخ شدن معده
طی دو سطح ابتدایی، کم کم پریتونیت ایجاد می شود. شدت این مشکل دوباره افزایش می یابد:
بیمار سست و بی حال است، پوست رنگ پریده و از عرق چسبناک می شود. دیواره خلفی صفاق سفت شده و حجم ادرار به شدت کاهش می یابد.
گاهی اوقات آنوریا (بی ادراری) اتفاق می افتد. اگر فرد زخم آتپیکال یا غیرمعمول معده داشت، سوراخ شدگی در بافت خلفی صفاقی رخ می دهد.
به علاوه، این سوراخ احتمالاً با غذا یا اندام های اطراف پوشانده می شود. محدود سازی این رویه با وجود چسبندگی ها امکان پذیر است.
انواع مختلفی از پوشانده شدن سوراخ ها وجود دارد یعنی به صورت دائم، بلند مدت یا کوتاه مدت.
چنین سوراخ شدگی هایی آسان تر پیش می روند. گاهی هم موارد بهبودیِ خود به خودی مشاهده شده است.
علاوه پریتونیت، هیپوولومی (کم حجمی خون)، شوک و سپسیس (التهاب بدن به علت عفونت) وضعیت بیمار را وخیم تر می کند.
پیشگیری از سوراخی معده
در زمان سوراخ شدن معده، تشخیص تقریباً دشوار است و تشخیص دیر هنگام چنین مشکلی گاهی اوقات منجر به مرگ بیمار می شود.
مرگ و میر در بین جوانان حدود ۲ تا ۶ درصد و در میان افراد مسن چند برابر بیشتر از این مقدار است.
پیشگیری از بروز بیماری در واقع همان تشخیص به موقع و درمان بیماری هایی است که فرد را به این حالت رسانده است.
بیشتر بخوانید : سوزش معده یا سوزش سردل چیست؟ + علائم و درمان
درمان سوراخ شدن معده
در موارد زخم معده، باید جراحی اورژانسی انجام شود. درمان های غیر تهاجمی زخم معده موثر نبوده و سبب بروز عوارض بسیاری می شود از جمله مرگ.
این درمان ها وقتی انجام می شوند که انجام فی الفور جراحی غیر ممکن بوده، باید روده ها پاکسازی شوند و آنتی باکتریال تراپی، اینفیوژن تراپی (حفظ عملکرد های حیاتی بدن) و پیشگیری از بروز عفونت صورت بگیرد.
آماده سازی بیمار قبل از عمل شامل پاکسازی معده، سوند گذاری و نرمال کردن فشار خون است.
تاکتیک های جراحی بستگی به مکان سوراخ شدگی و سطح بیماری دارد. روش های زیر در مداخلات جراحی استفاده می شوند:
- جراحی باز یا لاپاروسکوپی جهت بخیه سوراخ
- برش بخشی از معده (ریسکسیون)
- واگوتومی با برش زخم و پیلوروپلاستی
- آنترکتومی با واگوتومی بخار
- بخیه بخش سوراخ شده در ترکیب با واگوتومی پروگزیمال
سوراخ شدن معده مشکلی جدی بوده که در صورت عدم درمان می تواند مهلک باشد. برای تشخیص و درمان سوراخی معده می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
