هپاتیت ب (B) چیست؟ علائم و تشخیص
هپاتیت ب یک عفونت جدی کبدی است که در اثر آلوده شدن به ویروس هپاتیت B (HBV) ایجاد می شود. عفونت هپاتیت B در برخی از افراد بیش از ۶ ماه طول کشیده و مزمن می شود.
ابتلا به هپاتیت بی مزمن خطر ابتلا به نارسایی کبد، سرطان کبد یا سیروز را افزایش می دهد. سیروز عارضه ای است که در آن زخم های دائمی در کبد ایجاد میشود.
بیشتر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B، حتی در صورت شدید بودن علائم کاملا بهبود پیدا می کنند. احتمال ابتلا به عفونت هپاتیت بی مزمن (طولانی مدت) در نوزادان و بچه ها بیشتر است.
با واکسن می توان از ابتلا به هپاتیت B پیشگیری کرد اما در صورت ابتلا راهی برای درمان آن وجود ندارد. اگر مبتلا شده اید با انجام برخی اقدامات احتیاطی می‌توانید از سرایت این ویروس به دیگران پیشگیری کنید.
هپاتیت ب یک عفونت جدی کبدی است که باید در اسرع وقت درمان شود؛ در غیر این صورت مشکلات برگشت ناپذیری را برای فرد ایجاد می کند. برای تشخیص و درمان این بیماری می توانید به کلینیک دکتر خسروی در تهران مراجعه کنید.
علائم هپاتیت ب
دامنه علائم هپاتیت B از خفیف تا شدید است. نشانه ها معمولاً ۱ تا ۲ ماه پس از آلوده شدن به ویروس ظاهر می‌شوند، اگرچه احتمال بروز آنها تنها دو هفته پس از ابتلا نیز وجود دارد.
بعضی از افراد، معمولاً کودکان، ممکن است هیچ گونه علائمی نداشته باشند. موارد زیر از علائم و نشانه های هپاتیت بی هستند:
- درد شکمی
- ادرار تیره
- تب
- درد مفاصل
- بی اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف و خستگی
- زردی پوست و سفیدی چشم ها (یرقان)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر می دانید که در معرض هپاتیت بی قرار داشته اید فوراً با پزشک تماس بگیرید. دریافت یک درمان پیشگیرانه طی ۲۴ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهد.
اگر فکر می کنید علائم هپاتیت بی را دارید با پزشک تماس بگیرید.
دلایل هپاتیت ب
عفونت هپاتیت B با آلوده شدن به ویروس هپاتیت B (HBV) ایجاد می شود. این ویروس از طریق خون، منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل خواهد شد. هپاتیت B با سرفه سرایت نمی کند.
راه های شایع سرایت HBV عبارتند از:
تماس جنسی
در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به هپاتیت B، احتمال ابتلا وجود دارد. اگر خون، بزاق، مایع منی یا ترشحات واژن از بدن فرد مبتلا به شریک جنسی اش منتقل شود، ویروس نیز منتقل خواهد شد.
استفاده از سوزن های مشترک
HBV به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به این ویروس سرایت می کند. به اشتراک گذاشتن وسایل تزریقات افراد را در خطر بالای ابتلا به هپاتیت بی قرار می دهد.
وارد شدن اتفاقی سوزن آلوده به هپاتیت B به بدن
این اتفاق یکی از نگرانی های کارکنان مراقبت های بهداشتی و هر کس دیگری است که با خون انسان در تماس است.
از مادر به فرزند
هپاتیت ب، هنگام زایمان از زنان باردار آلوده به این ویروس به نوزادان منتقل می شود. با این حال تقریباً در تمام موارد می توان نوزادان را برای جلوگیری از ابتلا به عفونت واکسینه کرد.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک درباره آزمایش هپاتیت بی صحبت کنید.
تفاوت بین هپاتیت بی مزمن و حاد
عفونت هپاتیت B، کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) است.
- عفونت حاد هپاتیت B . کمتر از شش ماه طول می کشد. سیستم ایمنی بدن می تواند هپاتیت ب حاد را از بدن پاک کند و بهبودی طی چند ماه به طور کامل حاصل می شود.
عفونت در بیشتر افرادی که در بزرگسالی هپاتیت ب می گیرند از نوع حاد است اما احتمال تبدیل شدن آن به عفونت مزمن وجود دارد.
- عفونت هپاتیت ب مزمن . شش ماه یا بیشتر طول می کشد. طولانی شدن آن به این علت است که سیستم ایمنی نمی تواند در برابر عفونت بجنگد.
عفونت مزمن هپاتیت ب ممکن است در تمام طول عمر باقی بماند و منجر به بیماری های جدی مانند سرطان کبد و سیروز شود.
هرچه سن فرد در هنگام ابتلا به هپاتیت B کمتر باشد، خصوصاً نوزادان و کودکان زیر ۵ سال، خطر مزمن شدن عفونت بیشتر است.
عفونت مزمن ممکن است برای چندین دهه و تا زمان ابتلای فرد به بیماری کبدی جدی، تشخیص داده نشود.
عوامل خطرزا
هپاتیت B از طریق تماس با خون، منی و دیگر مایعات بدن فرد مبتلا سرایت می کند. خطر ابتلا به عفونت هپاتیت B در موارد زیر بیشتر است:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به هپاتیت ب یا با چندین شریک جنسی
- به اشتراک گذاشتن سرنگ تزریق داروهای وریدی
- رابطه جنسی مردان با مردان
- زندگی با فرد مبتلا به عفونت مزمن HBV
- سرایت ویروس از مادر مبتلا به هپاتیت B به نوزاد
- داشتن شغلی که فرد را در تماس با خون انسان قرار می دهد
- سفر به مکان هایی که ابتلا به عفونت HBV شیوع دارد؛ مانند آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی
عوارض
ابتلا به هپاتیت ب مزمن می تواند منجر به عوارض جدی شود، مانند:
- سیروز . التهاب ناشی از عفونت هپاتیت ب می تواند منجر به زخم های وسیع کبدی (سیروز) و در نتیجه آن اختلال در عملکرد کبد شود.
- سرطان کبد . ابتلا به هپاتیت B مزمن خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
- نارسایی کبدی . نارسایی حاد کبد عارضه ای است که در آن عملکردهای حیاتی کبد از بین می رود. در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد برای حفظ جان فرد حتما باید پیوند کبد انجام شود.
عارضه های دیگر
احتمال بروز بیماری کلیوی یا التهاب عروق خونی برای افراد مبتلا به هپاتیت ب مزمن وجود دارد.
پیشگیری
واکسن هپاتیت B معمولاً طی ۶ ماه در ۳ یا ۴ دوز زده می شود. امکان ابتلا به هپاتیت ب از طریق واکسن وجود ندارد.
توصیه میشود افراد زیر واکسن هپاتیت B را دریافت کنند.
- نوزادان
- کودکان و نوجوانانی که در بدو تولد واکسینه نشده اند.
- افرادی که در مراکز مخصوص افراد ناتوان کار یا زندگی می کنند.
- افرادی که با فرد مبتلا به هپاتیت ب زندگی می کنند.
- کارکنان بخش مراقبت های سلامت، کارکنان اورژانس و دیگر افرادی که در تماس با خون هستند.
- افرادی که یک عفونت مقاربتی مثل HIV دارند.
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند.
- افرادی که چند شریک جنسی دارند.
- شریک جنسی فردی که هپاتیت ب دارد.
- افرادی که داروهای غیر قانونی تزریق می کنند یا سرنگ هایشان را به اشتراک می‌گذارند.
- افراد مبتلا به بیماری ریوی مزمن
- افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته مرحله آخر
- مسافرانی که قصد سفر به کشورهایی را دارند که میزان شیوع هپاتیت ب در آنها بالا است.
مراقبت‌های احتیاطی برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B
موارد زیر از جمله راه های دیگر کاهش خطر ابتلا به هپاتیت ب هستند:
- از ابتلا یا عدم ابتلای شریک جنسی تان به هپاتیت ب آگاه باشید.
- هیچ گاه رابطه جنسی مراقبت نشده نداشته باشید مگر اینکه از عدم ابتلای شریک تان به هپاتیت B یا هر گونه عفونت مقاربتی دیگر مطمئن باشید.
- اگر از وضعیت سلامت شریک زندگی خود اطلاع ندارید، در هر بار رابطه جنسی از کاندوم جدید لاتکس یا پلی اورتان استفاده کنید. به یاد داشته باشید که اگرچه کاندوم می تواند خطر ابتلا به HBV را کاهش دهد، اما این خطر را از بین نمی برد.
- از مواد مخدر و داروهای غیر مجاز استفاده نکنید. در صورتی که داروهای غیر مجاز مصرف می کنید، برای ترک از دیگران کمک بگیرید. اگر در حال حاضر نمی توانید مصرف آن را متوقف کنید، در هر بار تزریق از سوزن استریل استفاده کنید. هیچگاه سوزن ها را به اشتراک نگذارید.
- برای انجام هرگونه تتو یا سوراخ کردن مراقب باشید. اگر می‌خواهید پیرسینگ یا تتو انجام دهید به یک جای مطمئن مراجعه کنید. درباره نحوه تمیز کردن تجهیزات سوال کنید اطمینان حاصل کنید که کارکنان آن جا از سوزن های استریل استفاده می کنند. اگر جواب درستی به شما ندادند به جای دیگری مراجعه کنید.
- قبل از سفر درباره واکسن هپاتیت ب پرس و جو کنید. اگر به مناطقی سفر می کنید که ابتلا به هپاتیت ب شیوع دارد، پیش از سفر از پزشک تان درباره واکسن هپاتیت B سوال کنید. معمولاً واکسن طی یک دوره ۶ ماه در سه سری تزریق میشود.
بیشتر بخوانید : مراحل بیماری مزمن و نارسایی کلیه
تشخیص هپاتیت ب
پزشک بیمار را برای جستجوی نشانه های آسیب کبد، مانند زردی پوست یا درد شکم معاینه میکند. آزمایشاتی که به تشخیص هپاتیت ب و عوارض جانبی ناشی از آن کمک می کنند، عبارتند از:
- آزمایش خون . آزمایش خون می تواند نشانه های هپاتیت B در بدن را شناسایی و حاد یا مزمن بودن آن را تعیین کند. همچنین با یک آزمایش خون ساده می‌توان وضعیت ایمنی بدن فرد را بررسی کرد.
- سونوگرافی کبد . یک سونوگرافی خاص به نام الاستوگرافی گذرا می تواند میزان آسیب کبد را نشان دهد.
- بیوپسی کبد . در آزمایش بیوپسی کبد پزشک نمونه کوچکی از کبد را برای آزمایش و بررسی آسیب کبد بر می دارد.
طی این آزمایش پزشک سوزن باریکی را از طریق پوست به داخل کبد وارد می کند و نمونه‌ای از بافت آن را برای آنالیز آزمایشگاهی برمی دارد.
بیشتر بخوانید : علت درد شکم و درمان آن
غربالگری افراد سالم برای بیماری هپاتیت ب
گاهی اوقات افراد سالم نیز برای بررسی وجود عفونت هپاتیت B آزمایش می شوند زیرا این ویروس می‌تواند قبل از ایجاد علائم به کبد آسیب بزند.
با پزشک تان درباره غربالگری هپاتیت ب صحبت کنید، اگر:
- باردار هستید
- با فرد مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنید
- شرکای جنسی متعدد داشته اید
- با فرد مبتلا به هپاتیت B رابطه جنسی داشته اید
- مرد هستید و با مردان دیگر رابطه جنسی داشته اید
- سابقه یک بیماری مقاربتی داشته اید
- مبتلا به HIV یا هپاتیت C هستند
- نتایج آزمایش آنزیم کبدی تان غیرعادی بوده است
- دیالیز کلیه انجام می دهید
- از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنید، برای مثال داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوند شده استفاده می شود
- داروهای تزریقی غیر مجاز مصرف می کنید
- در زندان هستید
- در کشوری به دنیا آمده اید که هپاتیت ب در آن شیوع دارد، از جمله آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی
- والدین یا فرزند خوانده هایتان در جایی زندگی می‌کنند که هپاتیت ب شیوع دارد، از جمله آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
