راه های طبیعی پاکسازی روده : مزایا و ریسک
یکی از روش ها درمانی جایگزین که بین مردم محبوبیت یافته پاکسازی روده است. برخی ادعا می کنند می توان سموم و مواد زائد را از روده بزرگ خارج کرد. با این حال شواهد علمی اندکی برای تایید راهکارهای پاک سازی وجود دارد مگر آن روش هایی که پزشک تجویز کرده باشد.
بیشتر یافته های محققان درباره پاک سازی ایمن روده حاصل مطالعاتی برای یافتن روش بهبود انجام عمل کولونوسکوپی است تا اینکه به افزایش سطوح انرژی یا درمان مشکل روده بپردازد.
افراد ممکن است روش های پاکسازی روده را با نام های مختلف دیگری بشناسند، شامل:
- شست و شوی روده بزرگ
- انواع سم زدایی
- تخلیه فوری و فلاش روده
- رژیم های آب میوه
به نظر می رسد اکثر محصولات پاک سازی روده به سم زدایی کولون یا حذف مواد مضر مثل مخاط و مدفوع خشک کمک می کنند. برخی افراد هم از پاک سازی کولون برای درمان یبوست بهره می برند.
راه های طبیعی پاکسازی روده
در اینجا به برخی از روش های پرطرفدار پاکسازی روده و شواهد علمی تایید کننده آن پرداخته و مزایا و معایب این روش ها را هم بررسی می کنیم.
آب
مصرف آب یکی از ساده ترین و ایمن ترین روش ها برای پاک سازی طبیعی روده است. آب باعث مرطوب و حجیم شدن مدفوع شده و عبور آن از روده را تسهیل می کند.
بدن فردی که بدنش دچار کمبود آب یا دی هیدراته شده، چون تمایل دارد آب را نگه دارد، حرکات روده کمتر خواهد بود. در این حالت آب از روده ها جذب می شود که این باعث خشکی، سفتی و دشواری عبور مدفوع می گردد.
نیاز روزانه مصرف آب یا هیدراتاسیون در هر فرد متفاوت است اما نوشیدن مقدار زیاد آب در طول روز ضروری است.
سایر نوشیدنی ها از جمله آنهایی که حاوی کافئین هستند، باعث جذب روزانه مایعات در بدن می شوند اما آب ساده بهترین گزینه است زیرا کالری ندارد.
در مطالعه ای که سال 2013 در اردن انجام شد محققان دریافتند که نوشیدن روزانه بیش از چهار فنجان آب باعث کاهش خطر سرطان روده بزرگ می شود اما نتایج آماری تغییر قابل توجهی نداشتند.
همان مطالعه نشان داد که یبوست فاکتور خطرزای مهمی در ایجاد سرطان روده است. نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز می تواند به پیشگیری از یبوست کمک کند و مزایای سلامتی متعددی به همراه دارد.
آب میوه ها و سبزیجات
میوه ها و سبزیجات خام حاوی عناصری شامل فیبر، فیتوکمیکال ها (مواد شیمیایی مفید گیاهی) و قندهای طبیعی هستند که همانند ملین هایی مثل سوربیتول و فروکتوز عمل کرد و می توانند به پاکسازی روده بزرگ کمک کنند.
طرفداران پاک سازی با آب میوه، آب انواع میوه های زیر را توصیه می کنند:
- سیب که شامل پوست آن هم هست
- آلوی سیاه
- گلابی
- موز
- کیوی
- انگور
- آلوچه
- خرمالو
- لیمو
برخی از برنامه های پاک سازی فقط مصرف مایعات را برای مدت چند روز در یک دوره زمانی برای پاکسازی روده و دستگاه گوارش مفید می دانند.
اکثر منابع سلامت روش پاک سازی با آب میوه را توصیه نمی کنند. آب میوه های خام حاوی ترکیباتی است که به کلیه ها و کبد آسیب می رساند.
آب میوه ها بدون هیچ درمانی برای کشتن باکتری و ویروس های مضر می تواند افراد را بیمار کند. مصرف آنها سلامت افرادی که مبتلا به بیماری های زمینه ای مثل دیابت هستند را به خطر می اندازد.
بهترین روش مصرف آب میوه ها و سبزیجات به شکل اسموتی است تا همه فیبر، آب و مواد مغذی آنها حفظ شود.
فیبر
فیبر باعث افزایش حجم مدفوع می شود که این زمان ماندن مدفوع در روده را کاهش داده و تعداد حرکات روده یک فرد را افزایش می دهد. بسیاری از غذاهای طبیعی کامل از نظر فیبر غنی هستند از جمله:
- آجیل ها
- انواع لوبیا
- انواع دانه ها
- انواع توت ها
- غلات کامل و غلات صبحانه
افرادی که دریافت فیبر کافی از طریق رژیم برایشان دشوار است می توانند از مکمل های حاوی فیبر استفاده کنند. مکمل های فیبر پرطرفدار شامل این مواردند:
- پسیلیوم (متاموسیل)
- قرص های پلیی کربوفیل (فیبرکن)
- متیل سلولز
غذاهای تخمیرشده
غذاهای تخمیری اغلب حاوی سطح بالایی از پروبیوتیک ها هستند، باکتری های مفیدی که به سلامت روده کمک می کنند. این باکتری ها به حرکت مدفوع و خروج منظم آن از روده کمک کرده و از خطر گاز، نفخ، یبوست و عفونت می کاهند.
مواد غذایی تخمیرشده حاوی پروبیوتیک ها عبارتند از:
- ماست و ماست یونانی
- سرکه و سیدر سیب
- کفیر
- کیم چی
- کلم ترش یا زاواکراوت
- ترشی ها
- میسو یا خمیر سویا
- تمپه (خوراکی از سویا)
- کامبوجا
- آبجو و سیدر
- برخی انواع پنیر
مطالعات نشان می دهد پروبیوتیک ها می توانند به پیشگیری و احتمالا درمان سرطان روده کمک کنند، اما محققان بر این موضوع توافق دارند که برای درک این اثرات به تحقیقات بیشتری نیاز است. یک محیط سالم در روده باعث فواید متعددی برای سلامت کل بدن و عملکرد سیستم ایمنی می گردد.
نشاسته های مقاوم
برخی غذاها حاوی نشاسته های مقاوم هستند، نوعی از قند که تجزیه آنها در بدن مشکل است. این قندها اغلب هضم نشده باقی مانده و در مدفوع حجیم می شوند.
هر چه مدفوع حجیم تر شود، روده زودتر تحریک شده و اقدام به دفع می کند و احتمالا باعث پاکسازی روده می گردد.
غذاهای حاوی نشاسته های مقاوم عبارتند از:
- سیب زمینی ها، سیب زمینی شیرین و سیب زمینی هندی
- انواع چغندر
- نیشکر
- ذرت شیرین
- موز سبز
- آبجو و سیدر
- ساقه های سیب زمینی، غده ها و ریشه ها
- برنج
- گندم سیاه و ارزن
- پاستای آل دنته
- نان سفید
- کورن فلکس و موسلی
نشاسته های مقاوم برخلاف سایر نشاسته ها ترکیباتی تولید می کنند که طبق تحقیقات می توانند به موارد زیر کمک کنند:
- پیشگیری از سرطان روده بزرگ
- بهبود و تنظیم کارکرد درشت مغذی ها
- تغییرات سطح هورمون و احتمالا ارتقای سلامت جسمی و روانی
- پیشگیری یا کنترل دیابت
- پیشگیری یا کنترل چاقی مفرط
آب لیمو
نوشیدن منظم آب لیمو تاثیر مثبتی بر سلامت هاضمه و دستگاه گوارش دارد. به نظر می رسد افراد اکثر مواقع وقتی با معده خالی آب لیمو می نوشند، بیشتر از مزایای آن بهره مند می شوند. این کار باعث می شود ترکیبات آن راحت تر با مخاط معده واکنش داشته باشد.
داشتن روده ای پاک برای آزمایشات غربالگری خاصی مثل انواع کولونوسکوپی اهمیت دارد. بیشتر افرادی که به آنها کولنوسکوپی توصیه شده باید شب قبل از آزمایش روده خود را پاک سازی کنند.
در مطالعات سال 2015 درباره کولونوسکوپی، علاوه بر ترکیب استاندارد پلی اتیلن گلیکول (PEG) برای آماده سازی به گروهی از شرکت کنندگان اسید اسکوربیک یا ویتامین C هم داده شد.
در شرکت کنندگانی که ویتامین C دریافت کرده بودند، روده آمادگی بیشتری نسب به سایر گروه ها داشت.
آب لیمو حاوی ویتامین C بسیار زیادی است که می تواند برای پاک سازی طبیعی روده مفید باشد.
دمنوش های گیاهی
برخی دمنوش های گیاهی می توانند برای سلامت هاضمه مفید باشند. تحقیقات سال 2014 در استرالیا نشان داد که رابطه معنی داری بین مصرف دمنوش های گیاهی و خطر کمتر سرطان روده وجود دارد.
سایر چای های طبیعی مثل چای لیمو یا زنجبیل هم می تواند به هضم کمک نماید.
بیشتر بخوانید : انواع اختلالات روده ، علائم و روش های درمان
مزایای احتمال پاکسازی روده
در حال حاضر مزیت ثابت شده ای برای پاکسازی روده چه به طور طبیعی یا از روش های دیگر وجود ندارد. اگرچه اشخاصی که ادعا می کنند با روش هایی این کار را انجام می دهند، مزایای سلامتی زیادی هم برای آن قائل هستند شامل:
- افزایش انرژی
- حذف سموم
- بهبود عملکرد کبد
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کمک به کاهش وزن
- کاهش نفخ، گرفتگی ها و گاز
- کاهش خطر ابتلا به سرطان روده
- بهبود خلق و خو
ایمنی و خطرات پاک سازی روده
برخی از خطرات احتمالی پاکسازی روده عبارتند از:
- ایجاد ضعف
- تحریک پذیری
- به هم خوردن تعادل الکترولیت و دی هیدراتاسیون
- تهوع و استفراغ
- گرفتگی های شکمی
- سرگیجه و غش کردن
- از دست دادن میکروفلور روده و افزایش خطر عفونت
- اسهال
- التهاب و خونریزی روده که بریدگی و زخم های باز هستند
- عفونت روده
- آسیب و نارسایی کلیه
افرادی که از قبل به بیماری های روده مبتلا بوده اند باید از روش های پاکسازی روده اجتناب کنند مگر آنکه به توصیه پزشک باشد یا توسط خود او اجرا گردد. شیوه های پاک سازی به ویژه انواع تهاجمی آن می تواند موجب تشدید علائم در بیماری های خاص شود مانند:
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- کولیت روده
- بیماری های کلیه
- بیماری های کبدی
- جراحی روده در گذشته
- بیماری های قلبی
خطرات محصولات طبیعی پاکسازی روده
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) محصولات طبیعی پاکسازی روده را قانونی اعلام نکرده است.
این سازمان همچنین اقداماتی را علیه شرکت هایی انجام داده است که از ادعاهای تایید نشده پزشکی برای فروش بیشتر محصولات پاک سازی استفاده می کنند و اظهار می کنند که این محصولات می تواند خطر سرطان یا تهدید بیماری های جدی پزشکی را کاهش دهد.
موسسه ملی سلامت آمریکا هم چندین خطر مصرف این محصولات پاک سازی را برشمرده است:
- اسهال، که می تواند به دی هیدراتاسیون بدن منجر شود
- عفونت باکتریایی ناشی از آب میوه های غیرپاستوریزه
- کمبود مواد مغذی
- سردرد ها
- ضعف و غش
افرادی که بیماری های کلیه دارند باید از نوشیدن مقادیر زیادی آب میوه اجتناب کنند زیرا آنها حاوی اوگزالات بیش از حد هستند که می توانند به مشکلات کلیوی منجر شوند.
افرادی که دیابت یا سایر بیماری های متابولیک دارند باید از رژیم های سم زدایی یا رژیم های سختگیرانه اجتناب کرده و به جای آن از یک رژیم سلامت طبق توصیه پزشک پیروی نمایند.
محدودیت شدید دریافت کالری که بخشی از پاک سازی روده است هم می تواند به سلامت کلی فرد آسیب برساند. این کار به ندرت به کاهش وزن بلندمدت یا سلامت بدن کمک می کند.
همیشه قبل از شروع یک برنامه پاکسازی روده، حتی در مواردی که از محصولات طبیعی استفاده می شود با یک پزشک مشورت نمایید. هر فردی که از یک روش پاک سازی استفاده می کند باید از عوارض احتمالی از جمله اسهال و ضعف مطلع بوده و در صورت لزوم به دنبال درمان پزشکی این علائم باشد. برای دریات نوبت ملاقات با متخصص گوارش در غرب تهران با کلینیک دکتر خسروی تماس بگیرید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
