بیماری ویپل چیست؟ علل، علائم، تشخیص و درمان
بیماری ویپل نوعی عفونت باکتریایی نادر است. این نوع اختلال روده ای باعث بروز عفونت در بخش های مختلف سیستم گوارش شده و اگر به درستی درمان نشود، نهایتاً به مرگ منجر خواهد شد. امکان درمان این عفونت با مصرف آنتی بیوتیک وجود دارد، اما گاهی بیماری در فرد عود کرده و نیاز به درمان طولانی مدت است.
این بیماری با نام کاشف آن جورج ویپل نامگذاری شده که در سال 1907 توانست این اختلال را برای اولین بار کشف کند.
مردان بیش از زنان در معرض خطر بیماری ویپل قرار دارند، چنان چه بر اساس آمار 87 درصد از موارد ابتلا به این بیماری، مردان 40 تا 60 سال هستند.
در میان آمریکایی ها، از هر 1 میلیون نفر، 1 نفر درگیر بیماری ویپل خواهد شد. در کشورهای در حال توسعه شیوع بیماری گسترده تر است، به ویژه در میان کودکان نقاطی که از داشتن شبکه بهداشت مناسب بی بهره هستند.
با این حال امکان شیوع ویپل در هر نقطه ای از جهان وجود دارد. طبق گزارش که در سال 2011 منتشر شد، 44 درصد کودکان سنگالی 2 تا 10 سال در مدفوعشان عفونت ویپل مشاهده شده است.
علائم بیماری ویپل
علائم بیماری ویپل در میان افراد متفاوت است. اسهال و کاهش وزن ناگهانی از جمله متداول ترین علامت هاست.
عدم جذب مواد مغذی عامل کاهش وزن است، زیرا با وجود این عفونت امکان جذب مواد مغذی و انتقال آن به جریان خون وجود ندارد. دیگر علائم ویپل شامل:
- ضعف
- سستی
- کم خونی
- تغییر رنگ پوست به خاکستری یا قهوه ای در برابر نور خورشید
در برخی موارد اندوکاردیت هم به عنوان علامت ویپل گزارش شده است. اندوکاردیت علائمی مثل تنگی نفس و تورم پا ناشی از تجمع مایعات دارد.
در این شرایط، قلب متورم شده و توانایی پمپاژ درست خون را نخواهد داشت. این امکان وجود دارد که بیماری ویپل به سیستم اعصاب مرکزی نیز انتقال پیدا کند.
اگر چنین اتفاقی افتاد فرد چنین علائمی را تجربه خواهد کرد:
- بی خوابی
- اختلال در بینایی مثل یوئیت
- از دست دادن شنوایی
- زوال عقل
- مشکلات حافظه و تغییر خلق و خو
- بی حسی اعضای صورت
- کاهش توانایی حرکتی و اختلال در راه رفتن
بیماری در این مرحله ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
علل بیماری ویپل
نوعی باکتری با نام تروفریما ویپلی عامل اصلی شیوع عفونت در لایه های داخلی روده کوچک است. این عفونت در مرحله بعد به قلب، ریه، مفاصل و چشم ها نیز منتقل خواهد شد.
عفونت ویپل این قابلیت را دارد تا بخش های مختلفی از بدن را درگیر کند، اما اغلب از روده کوچک آغاز می شود.
این عفونت جراحاتی بر روی دیواره روده کوچک ایجاد کرده و موجب افزایش ضخامت بافت روده خواهد شد. در نتیجه برآمدگی های کوچک روی دیواره که پرز نام دارد، در جذب مواد مغذی دچار مشکل شده و این فرایند را مختل می کنند.
کاهش توانایی بدن در تجزیه پروتئین ها و ذرات، امکان ابتلا به عفونت ویپل را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید : عفونت کلستریدیوم دیفیسیل یا C. diff چیست؟
تشخیص بیماری ویپل
روش تشخیص عفونت ویپل اخیراً کشف شده است. با توجه به تحقیقاتی که در سال 2000 بر روی جزئیات باکتری تروفریما ویپل صورت گرفت، نوعی آزمایش خون جهت تشخیص عفونت طراحی شد.
بررسی جراحات دیواره روده کوچک هم به تشخیص عفونت ویپل کمک می کند. این کار با کمک آندوسکوپی فوقانی از روده کوچک و البته نمونه برداری از آن انجام می شود.
در این فرایند لوله های باریک و منعطف مجهز به دوربین از طریق دهان وارد مری و سپس روده خواهد شد. در جریان آندوسکوپی پزشک به دنبال چین خوردگی های ضخیم و پرزهای زرد و سفید بر روی دیواره روده است.
برای تشخیص ویپل از واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) استفاده شده که در آن DNA منحصر به فرد باکتری تروفریما ویپل مشخص تر می شود.
اصولاً زمانی از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز برای تشخیص عفونت ویپل استفاده می شود که سایر روش‌های تشخیصی کمکی به پزشک در این مورد نکرده باشد.
منفی بودن جواب این واکنش بعد از فرایند درمان به این معنی است که امکان اوج گرفتن مجدد بیماری بسیار کمتر است، از طرفی مثبت بودن این آزمایش، احتمال عود کردن عفونت را پس از مدتی پیش بینی می کند.
تقریباً 50 درصد افراد مبتلا به عفونت ویپل دچار عفونت سیستم عصبی خواهند بود، اما امکان تشخیص همه این موارد این آزمایشات بالینی وجود ندارد.
در این شرایط، انجام یک تست واکنش زنجیره ای پلیمراز بر روی مایع مغزی نخاعی می تواند به تشخیص عفونت ویپل در بخش های مختلف اعصاب مرکزی کمک کند.
بیشتر بخوانید : همه چیز درباره سندرم روده تحریک پذیر
درمان بیماری ویپل
سال ها قبل عفونت ویپل روی اختلال کشنده بود، اما اخیراً روش های درمانی متعددی برای آن در نظر گرفته شده که احتمال زنده ماندن فرد را افزایش می دهد.
مصرف آنتی بیوتیک، اولین و ابتدایی ترین روش درمان این عفونت است. آنتی بیوتیک مانع از مرگ فرد در اثر عفونت خواهد شد.
آنتی بیوتیک در این موارد شامل پنی سیلین در کنار استرپتومایسین یا آزیترومایسین است. امکان اوج گرفتن بیماری بعد از گذشت مدت زمان مشخصی بسیار بالاست.
گاهی چند ماه و گاهی چند سال بعد از درمان اولیه، دوباره علائم ظاهر می شوند. از آن جایی که این عفونت سیستم اعصاب مرکزی را نیز در مواردی درگیر می کند، پس آنتی بیوتیک های تجویز شده باید قابلیت عبور از موانع خونی مغزی را داشته باشند.
با اعمال درمان موثر، پرزهای روده به حالت اولیه برگشته، عفونت طی چند روز از بین رفته و 1 تا 2 ماه بعد شاهد مرگ ارگانیسم های عفونی خواهیم بود.
البته برگشتن پرزهای روده به حالت اول، قدری زمان بر بوده و گاهی ممکن است چند سال به طول انجامد. برای این که مدیریت علائم با موفقیت بیشتری صورت گیرد، توجه به این موارد ضروری است:
- مصرف مایعات و تعادل در الکترولیت ها برای بیماران درگیر اختلال در جذب مواد مغذی حیاتی است
- مصرف مکمل آهن و فولاد به پیشگیری از کم خونی کمک می کند
- برای حفظ تعادل در سطح کلسیم، مصرف مکمل یا منابع ویتامین D، کلسیم و منیزیم و ضروریست
- ویتامین K به لخته سازی به موقع کمک خواهد کرد
از آن جایی که عفونت ویپل فرد را دچار سوء تغذیه می کند، رژیم غذایی باید حاوی مقادیر کافی کالری، پروتئین و دیگر مواد معدنی و مغذی باشد. در موارد نادری استفاده از مکمل های مصنوعی قوی لازم است.
پیشگیری از بیماری ویپل
تاکنون روش خاص جهت پیشگیری از عفونت ویپل شناسایی نشده، با این حال حفظ بهداشت، برای مثال شستن مرتب دست ها احتمال ابتلا را تا حدودی کمتر می کند.
برای دریافت یک برنامه درمانی جامع شامل یک برنامه غذایی برای مشکلات گوارشی و اختلالات روده ای مانند بیماری ویپل در تهران به کلینیک دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
