تغذیه انترال : طرز کار و زمان استفاده از آن

تغذیه انترال چیست؟

به دریافت غذا از طریق دستگاه گوارش تغذیه انترال می گویند. دستگاه گوارش شامل دهان ،مری معده و روده ها می شود و تغذیه انترال به معنای تغذیه از طریق دهان یا لوله تغذیه که مستقیماً به معده یا روده کوچک می رود.

 در حوزه پزشکی اصطلاح تغذیه انترال اغلب به معنای استفاده از لوله تغذیه است.

کسی که از تغذیه انترال استفاده می‌کند معمولاً بیماری یا جراحتی دارد که مانع از تغذیه عادی از طریق دهان می شود اما دستگاه گوارش  هنوز به درستی عمل می‌کند .

تغذیه از راه لوله به فرد اجازه می دهد مواد غذایی را دریافت کرده و دستگاه گوارش اش همچنان فعال باشد. 

تغذیه انترال هم کالری مورد نیاز بدن را تامین می کند هم این که می تواند به عنوان مکمل مورد استفاده قرار بگیرد.

 چه زمانی از تغذیه انترال استفاده می‌شود؟

تغذیه از طریق لوله زمانی لازم می شود که فرد نمی تواند کالری لازم برای برطرف کردن نیازهای تغذیه ای بدنش را برآورده کند.

 این مسئله زمانی رخ می دهد که فرد قادر نخواهد بود از نظر فیزیکی غذا بخورد یا اینکه غذا خوردنش ایمن نیست و یا این که نیازهای تغذیه ای بدن توسط غذا خوردن فرد به تنهایی تامین نمی شود.

 اگر نمی توانید به قدر کافی غذا بخورید در خطر سوء تغذیه ،کاهش وزن و مشکلات جدی قرار خواهید گرفت.

این مشکل به دلایل مختلفی  اتفاق می‌افتد که برخی از دلایل رایج برای تغذیه انترال شامل موارد زیر می شوند :

• سکته که احتمالاً توانایی بلع را تحت تاثیر قرار می دهد .
• سرطان که باعث خستگی ،حالت تهوع و استفراغ شده و غذا خوردن را سخت می‌کند.
• بیماریها و جراحت‌های سخت که انرژی و توانایی غذا خوردن را کاهش می دهند .
• عدم رشد یا ناتوانی در غذا خوردن در بچه های کوچک یا نوزادان
• بیماری‌های جدی  که بدن را در وضعیت پر استرس قرار داده و دریافت مواد مغذی کافی را غیر ممکن می‌کند.
•  اختلالات حرکتی یا نورولوژیکی که نیازهای کالریک را افزایش داده اما در عین حال خوردن غذا را مشکل می سازند
•  اختلال در دستگاه گوارش یا بیماریهای مربوط به آن که گاهی تغذیه درون وریدی احتیاج می شود.          

انواع تغذیه انترال

طبق اعلام کالج آمریکایی بیماری های دستگاه گوارش ، شش نوع لوله تغذیه اصلی داریم . این لوله ها ممکن است زیرمجموعه هایی هم داشته باشند که بستگی به محل قرارگیری آنها در معده یا روده دارد.

 کارگزاری لوله و محل قرار گیری آن توسط پزشک انجام شده و او تشخیص می دهد چه سایز لوله ای مورد نیاز است و طول آن چقدر باید باشد و توانایی های گوارشی شما چقدر است .

همچنین متخصص غذای مورد نیاز جهت تغذیه انترال را بر پایه محل قرار گیری لوله ، توانایی گوارش و نیازهای تغذیه ای انتخاب می‌کند .

اصلی‌ترین لوله‌های تغذیه انترال این ها هستند :

• لوله نازوگاستریک (NGT)  که از بینی شروع شده و به معده ختم میشود .
• لوله اوروگاستریک (OGT ) که از دهان شروع شده و به معده ختم می شود.
•  لوله نازوآنتریک از بینی وارد شده و به  روده کوچک ختم می‌شود ( زیرمجموعه‌ها لوله‌های نازوژژونال و نازودود نال هستند )
• لوله اورونتریک از دهان شروع شده و به روده کوچک منتهی می‌شود.
• لوله گستروستومی  از طریق پوست شکم مستقیماً به معده وارد می شود (  زیر مجموعه ها  PEG  و PRG و لوله های دکمه ای هستند )
• لوله های ژژونوستومی  از روی پوست شکم مستقیم وارد روده کوچک می شود ( زیر مجموعه ها لوله های PEG  و PRJ  هستند )

فرآیند لوله گذاری

قرار دادن لوله نازوگاستریک یا اوروگاستریک علیرغم ایجاد ناراحتی برای فرد کاملاً آسان و بدون درد است و به بیهوشی نیاز نیست .

عموما پرستار طول لوله را می سنجد سر آن را چرب کرده و در بینی یا دهان فرد می‌گذارد و جلو می برد تا زمانی که لوله در معده قرار بگیرد .

سپس پرستار یا دکتر با استفاده از سرنگ کمی از شیره معده را از داخل لوله کشیده تا اسیدیته آن را آزمایش کرده و وارد شدن لوله به داخل معده را تایید کند.

 در برخی موارد عکسبرداری از قفسه سینه برای تایید حضور لوله در معده انجام می شود.  بعد از قرار گرفتن لوله، عمل تغذیه بلافاصله انجام می شود .

لوله نازوانتریک یا oroenteric

لوله هایی که به روده کوچک می روند، اغلب نیازمند جاگذاری اندوسکوپیک هستند. یعنی لوله باریکی به نام اندوسکوپ که دوربین کوچکی در انتها دارد لوله تغذیه را جا گذاری می کند.

فردی که لوله را می گذارد قادر خواهد بود از طریق دوربین اندوسکوپ ببیند لوله به کجا میرود و سپس اندوسکوپ جدا شده و قرار گرفتن صحیح لوله تغذیه از طریق عکسبرداری تایید می شود.

وقفه ۴ تا ۱۲ ساعته قبل از استفاده از لوله تغذیه جدید، معمول است. برخی طی این فرآیند آگاه و بیدار هستند در حالی که برخی دیگر به بیهوشی ملایم نیاز پیدا خواهند کرد.

دوره نقاهت بعد از لوله گذاری وجود ندارد اما احتمالاً یک یا دو ساعت برای رها شدن از رخوت داروهای بیهوشی نیاز باشد.

لوله پک PEG یا گاستروستومی

لوله گذاری گستروستومی یا ژژونوستومی هم فرایندی ست که نیازمند بیهوشی ملایم یا بیهوشی کامل است.

از  آندوسکوپ جهت مشاهده وضعیت لوله استفاده می شود و بعد برشی کوچک در شکم داده می‌شود تا لوله داخل روده کوچک یا معده قرار گرفته و سپس بر روی پوست مستقر می شود.

اکثر متخصص ها برای استفاده از لوله ۱۲ ساعت صبر می‌کنند.

ریکاوری ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد و برخی ممکن است در ناحیه ورود لوله احساس درد و ناراحتی کنند اما برش بسیار کوچک است و به سرعت بهبود می یابد.

به احتمال زیاد آنتی بیوتیک جهت جلوگیری از بروز عفونت تجویز می‌شود .

تغذیه انترال در مقابل تغذیه پارنترال

در بعضی موارد تغذیه انترال جزء گزینه ها به حساب نمی آید. اگر در خطر سوءتغذیه قرار دارید و دستگاه گوارش کارآمدی ندارید شاید باید از تغذیه پارنترال استفاده کنید.

 تغذیه پارنترال به تغذیه وریدی می گویند یعنی مواد مغذی از طریق رگ وارد بدن فرد می شود.

در این صورت به نوعی وسیله جهت دسترسی به  رگ نیاز پیدا خواهید کرد.

 وسیله ای شبیه پورت یا کانتر ورید مرکزی که می شود از طریق آن مواد غذایی را به صورت مایع دریافت کنید.

 اگر این نوع تغذیه به نوعی مکمل حساب می شود نامش تغذیه وریدی محیطی  ( PPN ) و وقتی تمامی نیازهای تغذیه ای خود را از طریق تزریق وریدی برطرف می کنید نامش تغذیه پارانترال کامل است ( TPN ).

تغذیه پارنترال روشی جهت نجات زندگی در بسیاری از شرایط است اگرچه استفاده از تغذیه آنترال همیشه به راه‌های دیگر ترجیح داده می‌شود.

تغذیه آنترال بسیار شبیه تغذیه عادی است و باعث کمک به عملکرد سیستم ایمنی می شود.

بیشتر بخوانید: تعبیه لوله تغذیه (گاستروستومی)

عوارض احتمالی در تغذیه انترال

یک سری عوارض احتمالی وجود دارند که در نتیجه استفاده از تغذیه انترال به وجود می‌آیند. رایج ترین شان از این قرار اند:

• پریدن غذا در ریه
• عدم تعادل الکترولیت ها که در زمان سوء تغذیه شدید و شروع دریافت غذای انترال رخ می دهد
• عفونت لوله یا عفونت محل ورود لوله
• حالت تهوع و استفراغ که ناشی از غذا دهی سریع یا زیاد یا خالی شدن سریع معده است
• مشکلات پوستی مثل خارش یا سوزش در نقطه ای که لوله وارد شده است
• اسهال به علت تغذیه مایع و برخی داروها
• از جا درامدن لوله
• مسدود شدن لوله

عموماً عوارض بلند مدتی در تغذیه انترال وجود ندارد. وقتی تغذیه نرمال را شروع کردید به علت ناسازگاری دوباره با غذاهای جامد ممکن است ناراحتی‌های گوارشی به وجود آید.

 چه کسانی نباید تغذیه انترال داشته باشند؟

مهمترین دلیل جهت عدم استفاده از تغذیه انترال مشکلات روده و معده است.

کسی که ا نسداد روده کوچک یا جریان آهسته خون در روده کوچک دارد (  اسکیمی روده ) یا دارای بیماری‌های شدید روده مثل بیماری کرون است ، نمی تواند تغذیه انترال داشته باشد.

 دیدگاه

تغذیه انترال در طول پروسه بهبودی فرد از بیماری ، جراحت یا عمل جراحی ، اغلب به عنوان راه حلی کوتاه مدت در نظر گرفته می‌شود.

 اکثر آنهایی که تغذیه انترال دارند دوباره به تغذیه عادی خود باز می گردند.

در شرایطی خاص تغذیه انترال به عنوان راه حلی بلندمدت در نظر گرفته می‌شود. مثل افرادی که اختلالات حرکتی دارند یا کودکانی که دارای ناتوانی های فیزیکی هستند.

در بعضی موارد تغذیه انترال برای طولانی کردن زندگی فردی است که به سختی بیمار بوده یا فرد سالخورده‌ای که نمی‌تواند نیازهای تغذیه خود را تامین کند.

 تغذیه انترال مثل یک تطابق چالش برانگیز برای شما یا فردی است که دوستش دارید.

پزشک ، پرستار ، متخصص تغذیه و مراقبت شما نهایت تلاش خود را می‌کنند تا این تطابق را به شکل موفقیت‌آمیزی به انجام برسانند.

بیشتر بخوانید: انواع لوله­ های تغذیه و موارد استفاده آنها

کلینیک درمان اختلال بلع دکتر فرشاد خسروی انواع درمان های اختلال بلع را برای مبتلایان به این اختلال فراهم کرده است.

شما می توانید جهت دریافت نوبت مشاوره در مورد لوله تغذیه و درمان مشکل بلع با شماره های زیر تماس بگیرید.

تلفن ثابت

۰۲۱۸۸۵۹۱۵۲۳

۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶

۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸

تلفن همراه

۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰

آدرس:

تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک