درمان مشکل بلع
درمان مشکل بلع چگونه انجام میشود؟ بلع به معنای عبور بزاق، غذا و مایعات از راه دهان، گلو و مری به سمت معده است.
دیسفاژی نیز به معنای اختلال یا مشکل عملکرد بلع است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان ایجاد میشود؛ اگرچه در افراد مسن و یا افراد دچار اختلال عصبی شایع‌تر است.
بیماران مشکوک به دیسفاژی به منظور پیشگیری از بروز عوارض ناشی از اختلالات بلع، از جمله کم آبی بدن، سوء تغذیه، خفگی و ذات الریه می‌بایست هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و روند تشخیص و درمان را آغاز کنند.
برخی از علائم شایع‌تر مشکل بلع شامل موارد زیر میشود، البته لازم به ذکر است که این علائم محدود به این موارد نمی‌شود:
- سرفه کردن در حین یا پس از خوردن غذا و مایعات
- کاهش وزن شدید
- وارد شدن غذا و مایعات به لوله‌ی تنفسی
- احساس خفگی
- صاف کردن مدام گلو
- سرفه‌های مزمن
- بلع دردناک
- احساس وجود یک توده در گلو
- طولانی بودن مدت غذا خوردن
- خس‌خس سینه
چه عاملی موجب مشکل بلع میشود؟
مشکل بلع ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود.
از جمله دلایل شایع در بروز مشکل بلع می‌توان به:
- سکته مغزی
- آسیب دیدگی سر یا نخاع
- بیماری های عصبی پیشرونده مانند پارکینسون
- ام اس
- میاستنی گراویس(ALS)
- وجود تومور در سر، گردن یا مری
تحت درمان این تومورها بودن مانند:
- انجام جراحی یا پرتودرمانی
- وضعیت‌های پزشکی از جمله آرتریت روماتوئید
- اسکلرودرمی
- دیابت
- رفلاکس اسید معده
- فلج شدن تارهای صوتی
- وجود لوله تراشه نایی
- مشکلات دندانی و یا دندان مصنوعی یا پروتزهای نامناسب اشاره کرد.
علاوه بر این با بالا رفتن سن بخصوص پس از سن 65 سالگی، عضلات درگیر در فرایند بلع ضعیف شده که این وضعیت سارکوپنی نام دارد.
بسیاری از مشکل های بلع قابل درمان بوده و متخصص یا آسیب‌شناس گفتار و زبان با اصلاح رژیم غذایی و آموزش تمرینات بلع به درمان و بهبود عملکرد بلع بیمار کمک می‌کنند.
ارزیابی و تشخیص مشکل بلع
مرحله‌ی ارزیابی و غربالگری بلع، به منظور تشخیص اختلال بلع به دو طریق داخل مطب و خارج از مطب پزشک متخصص انجام میشود.
داخل مطب:
- آندوسکوپی استاتیک بلع(SEES) : در این روش، وجود یا عدم وجود موادغذایی در مسیر گوارشی را پس از بلع و همچنین امکان آسپیراسیون را بررسی می‌کند. آندوسکوپی بلع نیز یک مرحله پایه برای سایر مطالعات و ارزیابی های اختلال بلع در بیمار است.
- آندوسکوپی فیبروتیک بلع(FEES) : در این روش پزشک با استفاده از یک دوربین کوچک و منعطف، حلق، حنجره و مری بیمار را به منظور بررسی عملکرد بلع معاینه می‌کند.
خارج از مطب:
- آزمایش بلع باریم اصلاح شده(MBS): دراین آزمایش که در یک مرکز رادیولوژی انجام میشود، بیمار باید غذا یا مایع حاوی باریم را ببلعد و به دلیل خاصیت کنتراست بلع، با تصویربرداری پرتو ایکس از دستگاه گوارشی بیمار، امکان بررسی هر گونه اختلال در بلع از جمله آسپیراسیون ممکن میشود.
بیشتر بخوانید: ارزیابی آندوسکوپی بلع
درمان مشکل بلع
بسیاری از اختلالات بلع، به کمک بلع درمانی قابل درمان هستند.
آسیب شناس زبان و گفتار با اصلاح رژیم غذایی بیمار و آموزش تمرینات ویژه بلع به بیمار در هماهنگی و تقویت ماهیچه های بلع کمک می‌کند.
پس از مرحله‌ی ارزیابی و تشخیص، متناسب با وضعیت بیمار، برنامه درمانی وی تعیین می‌گردد. برخی از روش های درمان از این قبیل اند:
- اصلاح رژیم غذایی
- اصلاح یا تغییر وضعیت بدن هنگام خوردن غذا و مایعات
- تحریک حرارتی
- تکنیک ها و روش‌های درمانی
- تمرین تقویت عضلات
- سازوکار انطباق و سازش
- گزینه های پزشکی مانند دارودرمانی و جراحی
- کنترل تنفس هنگام غذا خوردن
- ارائه آموزش های لازم به بیمار و مراقب بیمار
بیشتر بخوانید : درمان اختلال بلع
در کلینیک تخصصی درمان اختلال بلع دکتر خسروی انواع آزمایش های لازم و مدرن ترین روش های درمانی برای تشخیص و درمان مشکل بلع انجام میشود.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
