زخم اثنی عشر
زخم اثنی عشر که با عنوان زخم معده نیز شناخته می شود، در پوشش داخلی معده به وجود می آید. همچنین گاهی در قسمتی از روده درست پشت معده زخم ایجاد می شود که به آن زخم دوازدهه می گویند.
این زخم و زخم دوازدهه (که گاهی اوقات زخم پپتیک نیز نامیده می شود) علائم مشابهی دارند و درمان هر دو یکسان است.
زخم اثنی عشر چیست؟
زخم اثنی عشر زخمی است که در لایه درونی اثنی عشر یا دوازدهه ایجاد می شود. اثنی عشر اولین قسمت از روده کوچک شما است، بخشی از سیستم گوارشی شما که غذا پس از خروج از معده مستقیماً از آن عبور می کند.
احتمال زخم شدن هم در معده و هم در اثنی عشر وجود دارد. زخم معده و زخم اثنی عشر هر دو جزو زخم های معده طبقه بندی می شوند.
علل زخم اثنی عشر
معده شما اسیدی قوی ایجاد می کند که میکروب ها را از بین می برد و به شما در هضم غذا کمک می کند. سلولهای معده و اثنی عشر برای محافظت از خود در برابر این اسید، مانعی از جنس مخاط ایجاد می کنند. اگر این مانع آسیب دیده باشد، می تواند باعث ایجاد زخم معده یا زخم اثنی عشر شود.
زخم اثنی عشر زمانی ایجاد می شود که به لایه پوششی که از معده در برابر اسیدهای موجود در معده محافظت می کند آسیب وارد شود.
این اتفاق معمولا در نتیجه موارد زیر رخ می دهد:
- عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری
- مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپرین، به ویژه اگر برای مدت طولانی یا با دوزهای بالا مصرف شوند.
اگر سیگار بکشید، الکل زیادی بنوشید یا استرس داشته باشید احتمال ابتلا به زخم اثنی عشر در شما بیشتر می شود. اما اهمیت این موارد نسبت به عفونت با هلیکوباکترپیلوری کمتر است.
قبلا تصور می شد که استرس یا مصرف برخی غذاها منجر به این زخم می شوند، اما در حال حاضر شواهد کمی برای تأیید این موضوع وجود دارد.
زخم اثنی عضر در هر شخصی ایجاد می شود، اما در افراد بالای 60 سال رایج تر است و مردان نیز بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار می گیرند.
علائم زخم اثنی عشر
رایج ترین علامت زخم اثنی عشر درد سوزشی در مرکز شکم است. اما زخم معده همیشه دردناک نیست و برخی افراد علائم دیگری مانند سوء هاضمه، سوزش سر دل و رفلاکس اسید و احساس بیماری را تجربه می کنند.
اگر زخم اثنی عشر دارید، ممکن است:
- درد در معده یا شکم داشته باشید (این درد ممکن است بیاید و برود و با خوردن یا مصرف داروی ضد اسید تسکین یابد)
- سوi هاضمه داشته باشید
- بعد از غذا خوردن احساس سیری بیش از حد و نفخ کنید
- احساس می کنید ممکن است استفراغ کنید (حالت تهوع)
- کاهش وزن داشته باشید
گاهی اوقات، زخم اثنی عشر می تواند عوارض جدی ایجاد کند. اگر:
- درد شدیدی در معده خود دارید که برطرف نمی شود
- استفراغ یا مدفوع شما خونین یا سیاه رنگ به نظر می رسد
لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص زخم اثنی عشر
برای تشخیص زخم اثنی عشر، پزشک با شما صحبت می کند و شما را معاینه می کند. همچنین احتمالاً برخی آزمایشات را نیز انجام می دهند که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گاستروسکوپی (که آندوسکوپی نیز نامیده می شود)، جایی که متخصص با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف پذیر که در انتهای آن دوربین قرار دارد، به داخل معده و اثنی عشر نگاه می کند
- آزمایش خون، نمونه مدفوع یا آزمایش تنفس برای اینکه بفهمید آیا در بدن شما H.pylori وجود دارد یا خیر
اگر شما گاستروسکوپی انجام دهید، ممکن است جراح نمونه ای از بافت (نمونه برداری) را برای آزمایش H.pylori بردارد.
درمان زخم اثنی عشر
درمان مشکل به علت ایجاد زخم بستگی دارد. برای کاهش میزان اسید معده در اکثر افراد دارویی به نام مهارکننده پمپ پروتون تجویز می شود.
اگر زخم ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد لازم است آنتی بیوتیک مصرف کنید (درمان معمول “درمان سه گانه” است). زخم اثنی عشر گاهی پس از درمان عود می کند، هرچند اگر علت زمینه ای درمان شود، این احتمال کمتر خواهد بود.
درمان سه گانه شامل مصرف 2 آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری ها و دارویی برای کاهش میزان اسید ساخته شده توسط معده شما است.
اگر به عفونت H.pylori مبتلا نباشید و از داروهای ضد التهاب استفاده می کنید، باید مصرف آنها را قطع کنید (در صورت امکان) و شروع به مصرف دارویی برای کاهش تولید اسید توسط معده خود کنید.
مصرف داروهای ضد اسید، نوشیدن الکل کمتر و ترک سیگار در صورت نیز می تواند به درمان زخم اثنی عشر کمک کند.
سرطان در اثر این زخم
زخم های اثنی عشر غیر سرطانی (خوش خیم) هستند. اما گاهی اوقات، زخم معده می تواند سرطانی شود (سرطان معده). استفراغ خون، دفع مدفوع سیاه یا خون در مدفوع (از دست دادن خون) نیز ممکن است نشانه هایی از سرطان معده و زخم معده باشد.
تاثیر روزه داری
به نظر می رسد روزه داری ماه رمضان عوارض زخم معده را افزایش می دهد (سوراخ شدن زخم معده و خونریزی) و بر بیماران مبتلا به بیماری های مزمن زخم معده تحت درمان دارویی تأثیر منفی می گذارد، اما در مورد بیماران مبتلا به زخم اثنی عشر تحت درمان اینطور نیست و روزه داری با مشورت پزشک بلامانع است.
عوارض احتمالی
عوارض جانبی زخم اثنی عشر تقریبا نادر هستند، اما می توانند بسیار جدی و بالقوه مرگبار باشند. عوارض اصلی این بیماری عبارتند از:
- خونریزی در محل زخم
- باز شدن پوشش معده در محل زخم ( سوراخ شدن معده )
- زخمی که حرکت غذا در دستگاه گوارش را متوقف می کند (انسداد معده)
چه زمانی باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید
اگر فکر می کنید زخم اثنی عشر دارید باید به پزشک عمومی مراجعه کنید. در صورت تجربه علائم زیر سریعا با پزشک تماس بگیرید:
- مدفوع تیره، چسبناک و قیر مانند
- درد ناگهانی و شدید در شکم که به طور پیوسته بدتر می شود
همچنین در صورت تجربه علائم زیر به نزدیکترین بخش اورژانس بروید یا با اورژانس تماس بگیرید:
استفراغ خونی : خون قرمز روشن به نظر رسیده یا قهوه ای تیره و بریده بریده شبیه به تفاله قهوه است.
این علائم نشانه یک عارضه جدی مانند خونریزی داخلی هستند.
تشخیص زخم اثنی عشر و تجویز دارو باید حتما پس از انجام آزمایشات لازم صورت گیرد. اگر در تهران بوده و به این بیماری مشکوک هستید برای تشخیص و درمان به کلینیک دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
