سرطان نازوفارنکس – علت، علائم و درمان
سرطان نازوفارنکس (Nasopharyngeal cancer) سرطانی نادر است که در اپیتلیوم نازوفارنکس، در بخش انتهایی بینی و عقب حلق ایجاد می شود.
اکثر سرطان های نازوفارنکس، کارسینوما هستند که از رایج ترین نوع سرطان به حساب می آیند.
کارسینوما اصلاحی دیگر برای کلمه سرطان است. کارسینوما سرطانی است که در سلول های پوشاننده سطوح داخلی و خارجی بدن به نام سلول های اپیتلیال آغاز می شود.
تقریباً همه سرطان های نازوفارنکس در بزرگسالان کارسینوما هستند، فقط ۳۵ تا ۵۰ درصد از غدد بدخیم نازوفارنکس در کودکان کارسینوما به شمار می آیند.
در جمعیت اطفال، سایر بدخیمی های نازوفارنکس شامل رابدومیوسارکوم ها و لنفوماها هستند.
علل بروز سرطان نازوفارنکس
علت دقیق بروز اکثر موارد سرطان نازوفارنکس شناخته شده نیست. اما دانشمندان یافته اند که ارتباط مستقیمی با برخی رژیم های غذایی خاص، عفونت ها و ویژگی های ارثی دارد.
در سال های اخیر، دانشمندان نحوه ایجاد سلول های سرطانی در نازوفارنکس توسط ویروس اپشتین بار را بررسی کردند.
در کشورهای پیشرفته، اکثر افراد مبتلا به ویروس اپشتین بار مونونوکلئوز عفونی داشتند و سیستم ایمنی آنها قادر به شناسایی و نابودی ویروس بود.
این افراد بدون هیچ مشکل بلند مدتی بهبود می یابند. در بعضی موارد، تکه هایی از دی ان ای ویروس اپشتین بار با دی ان ای سلول ها در نازوفارنکس ترکیب می شوند.
دی ان ای، ماده ای شیمیایی در هر یک از سلول ها است که ژن های ما را تشکیل داده و نحوه عملکرد سلول ها را آموزش می دهند.
مثلاً ما اغلب شبیه پدر و مادر خود هستیم چون دی ان ای خود را از آنها می گیریم. اما دی ان ای بیش از آنچه به نظر می رسد تاثیرگذار است.
برخی از ژن ها حاوی دستورالعمل هایی هستند که نحوه رشد سلول ها و تبدیل سلول های جدید را کنترل می کنند.
ویروس هایی مثل اپشتین بار هم حاوی دی ان ای هستند. وقتی سلولی با ویروس آلوده می شود، دی ان ای ویروس ممکن است با دی ان ای طبیعی بدن ترکیب شود.
سپس دی ان ای ویروس اپشتین بار به سلول های نازوفارنکس دستور تقسیم و رشد به شکل غیرطبیعی می دهد.
هنوز هم این ویروس به ندرت منجر به کارسینومای نازوفارنکس می شود بنابراین سایر فاکتورها احتمالاً نقشی در سرطان زایی یا عدم سرطان زایی آن ایجاد کنند.
مثلاً خوردن غذاهایی مثل گوشت و ماهی شور به نظر توانایی این ویروس را در ایجاد کارسینومای نازوفارنکس افزایش دهد.
تحقیقات نشان داده اند غذاهایی که این گونه تهیه می شوند احتمالاً مواد شیمیایی آسیب زننده به دی ان ای تولید کنند.
سپس دی ان ای آسیب دیده توانایی سلول را در کنترل رشد و تکثیر تغییر می دهد.
علائم سرطان نازوفارنکس
بیماران علائم مختلفی می توانند داشته باشند که بستگی به نقطه درگیر شده دارد.
- علائم مربوط به بینی : این علائم عبارتند از انسداد بینی و ترشحات خونی از بینی. شدت علائم بستگی به سایز رشد توده و سطح درگیری دارد.
حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری علائم مربوط به بینی دارند.
- علائم مربوط به گوش : بیماران دچار کاهش شنوایی، پرشدگی گوش و برون ریزی، وزوز گوش به علت انسداد شیپور استاش می شوند.
در طی بیماری، نیمی از بیماران مبتلا به سرطان نازوفارنکس شکایت هایی از مشکلات مربوط به گوش دارند که علت آن افزایش جرم گوش و در نتیجه ممانعت از خروج شیپور استاش است.
- علائم نورولوژیکی : اکستانسیون درون جمجمه و مغز روی ۸ تا ۱۲ درصد از جمعیت مبتلا به سرطان آزوفارنکس تاثیر می گذارد.
همچنین انواع گوناگونی از درگیری عصب جمجمه ای هم با علائم مربوط مشاهده می شود. عصب ابدوسنس از سایر عصب ها تأثیر پذیرتر است.
- درگیری غدد لنفاوی : افزایش سایز غدد لنفاوی گردن یکی از اصلی ترین علائم این بیماری است.
در ابتدا غدد لنفاوی در راس مثلث خلفی و ژوگولار فوقانی بیشتر درگیر می شوند. گره های بالای ترقوه آخرین بخش درگیر شده در این سرطان هستند.
بیشتر بخوانید : سرطان گلو چیست؟
تشخیص سرطان نازوفارنکس
بعد از بررسی بیماری و شرایط فرد و علائم، تشخیص بهتر صورت می گیرد. برای بیمار آزمایش های مختلفی جهت تایید تشخیص بیماری و استیج آن تجویز می شود.
بیمار مبتلا به سرطان نازوفارنکس برآمدگی ای در ناحیه گردن خود دارد که علامت گسترش سرطان به غدد لنفاوی است.
در نازوفارنژوسکوپی پزشک وسیله ای باریک و لوله ای با دوربین را وارد نازوفارنکس (بینی و حلق) جهت مشاهده بهتر و بررسی می کند.
اگر هر مورد غیر طبیعی مشاهده شد، تصویربرداری های بیشتر جهت تایید بیماری و شروع درمان انجام می شوند از جمله:
- عکس اشعه ایکس از قفسه سینه
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- سونوگرافی بینی
- بیوپسی
- آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
- تست ویروس اپشتین بار
عوامل خطر ساز سرطان نازوفارنکس
داشتن این عوامل خطرساز در بروز سرطان نازوفارنکس لزوماً به معنای ابتلا حتمی به این سرطان نیست.
دانشمندان برخی از عوامل خطر ساز برای سرطان نازوفارنکس را به این شکل توصیف کرده اند:
- مردان بیشتر به سرطان نازوفارنکس مبتلا می شوند
- نژاد، قومیت و محل تولد از عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به این سرطان هستند
- افرادی که بیشتر گوشت و ماهی نمک سود می خورند
- عفونتی که به علت ویروس اپشتین بار ایجاد می شود
- تاریخچه ابتلا به بیماری های مشابه در خانواده
بیشتر بخوانید : 7 ماده غذایی برای مبارزه با سرطان
درمان سرطان نازوفارنکس
سرطان نازوفارنکس در صورت تشخیص در سطوح اولیه به خوبی درمان می شود.
پزشک باید حین برنامه ریزی برای درمان، نتایج و پیامد های آن را در نظر بگیرد. سه نوع درمان اصلی برای سرطان نازوفارنکس وجود دارد از جمله پرتودرمانی، شیمی درمانی و جراحی.
رایج ترین آنها پرتو درمانی همزمان با شیمی درمانی است. عمل جراحی به ندرت تجویز می شود که باز هم بستگی به شرایط فرد دارد.
سرطان نازوفارنکس حدود یک درصد از تمامی غدد بدخیم دوران کودکی را شامل می شود. برای تشخیص و درمان سرطان نازوفارنکس می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
