غذاهای مناسب برای سندروم روده تحریک پذیر
سندروم روده تحریک پذیر مشکلی تقریباً رایج است که روی ۶ درصد از افراد تاثیر می گذارد. در این مقاله قصد داریم به معرفی علائم سندروم روده تحریک پذیر و غذاهای مناسب و مفید برای کاهش علائم آن بپردازیم.
سندروم روده تحریک پذیر چیست
علائم این بیماری کاملاً مشخص نیستند مخصوصاً چون با سایر اختلالات اشتباه گرفته می شوند.
بنابراین فرد با بیماری IBS باید علائم را حداقل ۱۲ هفته در طی یک سال تجربه کند تا با این اختلال تشخیص داده شود.
سندروم روده تحریک پذیر گروهی از علائم است که شامل درد شکم و تغییر در قوام مدفوع (اسهال/ یبوست) می شود.
این مشکل بیشتر سندروم در نظر گرفته می شود تا یک بیماری چون علت اصلی بروز آن مشخص نیست.
سندروم روده تحریک پذیر سه نوع زیر شاخه دارد:
- IBS با اسهال (IBS-D)
- IBS با یبوست (IBS-C)
- IBS با عادات ترکیبی دفع (IBS-M)
پزشکان یک سری دستورالعمل و راهکار برای کمک به رفع علائم سندروم روده تحریک پذیر (مثل زندگی بدون استرس، ورزش، آرام غذا خوردن) ارائه می کنند اما همچنین باید در رژیم غذایی بیمار از غذاهای مناسب استفاده شود.
رژیم غذایی سندروم روده تحریک پذیر فازهای مختلفی دارد.
علائم سندروم روده تحریک پذیر
شایع ترین عوارض سندروم روده تحریک پذیر عبارتند از:
غذاهای مضر برای سندروم روده تحریک پذیر
بسیاری از افراد با این مشکل باید از مصرف خوراکی های زیر اجتناب کنند:
- نوشیدنی های الکلی : نوشیدن سنگین مشروبات الکلی (۴ نوشیدنی در روز) باعث افزایش علائم گوارشی (اسهال، تهوع، دل درد) در بیماران IBS می شود
- نوشیدنی های حاوی کافئین : کافئین باعث افزایش حرکات روده می شود که برای بیماران IBS مضر است. قهوه در میان ده غذای برتر از نظر بروز اسهال و شکم درد در میان افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر قرار دارد. با این وجود، هیچ آزمایش بالینی ای تاثیر کافئین را روی علائم IBS مشخص نکرده است.
- غذاهای فرآوری شده : مصرف غذاهای فرآوری شده (کیک، نوشابه، هات داگ و…) باعث افزایش ۲۵ درصدی سندروم روده تحریک پذیر می شود.
بیشتر بخوانید : سندروم روده تحریک پذیر و قاعدگی زنان
اولین فاز درمانی با غذاهای مناسب برای سندروم روده تحریک پذیر
در اولین فاز باید غذاهای زیر را حذف کنید:
- جو، گندم، چاودار
- آرد سفید، نان، کیک و شیرینی
- سبزیجات غنی از نشاسته
- سیب زمینی یا سیب زمینی شیرین
- لبنیات
- غذاهای غنی از سلولز
- غذاهای غنی از شکر تصفیه شده
- قهوه
- الکل
همچنین باید غذاهای فرآوری شده را هم قطع کنید و توجه بسیاری به غذاهای محرک علائم داشته باشید.
غذاهای مناسب برای سندروم روده تحریک پذیر
جوشانده استخوان
جوشانده استخوان غذایی فوق العاده مغذی است که برای بیماران IBS مفید به شمار می آید. این غذا نه تنها گرم و تسکین دهنده است بلکه به خوبی هضم می شود.
جوشانده استخوان کلاژن و آمینو اسیدهای بسیاری دارد که پاسخ التهابی را از بین برده و توانایی دستگاه گوارش را افزایش می دهد.
این غذای مقوی حاوی سایر مواد مغذی مثل گلیکوزامین گلیکان ها است که مشکلات گوارشی را با افزایش باکتری های مناسب معده دفع کرده و باعث هضم بهتر و وضعیت مناسب تر دیواره روده می شود.
میوه هایی با فودمپ پایین
فودمپ ها (FODMAP-الیگوساکاریدهای قابل تخمیر، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها، پلیول ها) کربوهیدرات هایی با زنجیره کوتاه هستند که نسبت به هضم مقاومت نشان می دهند.
یعنی علائم در افراد با IBS با مصرف فودمپ ها بدتر می شوند. یک سری میوه های خاص علائم IBS را شدیدتر می کنند.
برخی میوه ها با فودمپ پایین عبارتند از آووکادو، بلوبری، طالبی، انگور، کیوی، لیموها، پرتقال، پاپایا، آناناس، شاتوت و توت فرنگی.
میوه ها را در حد تعادل مصرف کنید چون زیاده روی در خوردن به یکباره آنها مانع از جذب صحیح قند میوه ها بدون تخمیر در روده می شود.
همچنین دچار نفخ و ورم (به علت تخمیر) می شوید.
بیشتر بخوانید : انواع اختلالات روده ، علائم و روش های درمان
سبزیجات با فودمپ پایین
درست مثل میوه ها، از مصرف سبزیجات با فودمپ بالا اجتناب کنید. سبزیجات با فودمپ پایین باعث تخمیر در شکم نشده و کاملاً ایمن هستند.
به علاوه، آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی با منشا گیاهی دارند که برای سلامت گوارش مفید هستند.
سبزیجات با فودمپ پایین عبارتند از آرگولا، بوک چوی، کلم پیچ، کلم کاله، کاهو، اسفناج.
بهتر است این مواد به صورت پخته مصرف شوند.
آجیل ها
آجیل ها در میان غذاهای مفید برای IBS قرار می گیرند. این خوراکی ها منبع خوبی از فیبر، پروتئین، چربی های سالم و اسید های چرب امگا سه هستند.
این مواد مغذی سلامت کلی بدن را افزایش می دهند. چربی های مفید موجود در آجیل باعث افزایش باکتری های مفید در بدن می شوند و همین امر مشکلات گوارشی را رفع می کند.
همچنین باعث کنترل موثر IBS می شوند. هر روز یک مشت بادام، آجیل برزیلی، فندق و گردو میل کنید.
دانه ها
دانه ها و تخم ها مثل آجیل سرشار از فیبر و اسید های چرب امگا سه هستند که خاصیت ضد التهابی دارند.
دانه هایی مثل چیا و بذر کتان را مصرف کنید مخصوصاً اگر یبوست دارید. دانه ها را روی سالاد و اسموتی ها بریزید و یا دانه های آفتابگردان و کدو را بو بدهید و میل کنید.
ماست
یکی از بهترین غذاهای آرامبخش و تسکین دهنده برای علائم IBS ماست است. ماست غذایی تخمیری سرشار از پروبیوتیک بوده که باکتری های خوب در آن زیاد دیده می شود.
افراد با سندروم روده تحریک پذیر میزان بسیار اندکی باکتری خوب در روده های خود دارند که علائم را تشدید می کند.
ماست را در برنامه غذایی خود بگنجانید و از سایر محصولات تخمیری مثل کفیر در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
ماهی آب شور
ماهی آب شور (آب های وحشی) مثل ماهی کاد، شاه ماهی، ماهی خالمخالی، سالمون و ساردین برای سندروم روده تحریک پذیر مفید هستند.
همچنین غذاهای ایمنی برای مصرف به شمار می آیند چون هیچ مشکلی برای سیستم گوارش ایجاد نمی کنند.
ماهی، غنی از اسید های چربی امگا سه است که خاصیت ضد التهابی دارد. این ماهی ها با التهاب موجود در سیستم گوارش مبارزه کرده و سبب ارتقا سلامت می شوند.
گوشت بدون چربی
شاید با مشاهده گوشت در لیست غذاهای مناسب IBS غافلگیر شوید اما در واقع یکی از ایمن ترین غذاها به شمار می آید.
گوشت حاوی پروتئین هایی است که خوب هضم می شوند. همچنین توسط باکتری های گوارشی تخمیر نمی شوند که یعنی دچار نفخ نخواهید شد.
گوشت بدون چربی یعنی گوشت سفید مثل مرغ و بوقلمون. گوشت بز و گوساله هم مناسب هستند.
از مصرف گوشت های چرب بپرهیزید و در صورت امکان فقط گوشت های ارگانیک خریداری کنید.
رویکردی چندوجهی سندروم روده تحریک پذیر
چون IBS دارای مولفه های چند وجهی روانشناختی، ژنتیکی، محیط و غذایی است بنابراین شیوه درمانی باید شامل پزشکان، روانشناسان و متخصصین تغذیه باشد.
رایج ترین اختلال گوارشی تشخیص داده شده، سندروم روده تحریک پذیر است و زنان دو برابر بیشتر از مردان مبتلا می شوند. برای تشخیص و درمان سندروم روده تحریک پذیر می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
