گاستروانتریت ائوزینوفیلیک (EGE) چیست؟ علائم، علل و درمان
گاستروانتریت ائوزینوفیلیک (EGE) نوعی اختلال گوارشی نادر است که نوع خاصی از گلبول های سفید خون به نام ائوزینوفیل را درگیر می کند. در این اختلال، تعداد زیادی ائوزینوفیل در معده و روده کوچک تشکیل شده و باعث التهاب و آسیب به بافت این اندام خواهد شد.
فرد مبتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک علائم مختلفی مثل درد شکمی، تهوع، استفراغ و ضعف را تجربه می کند. به منظور درمان علائم و التهاب موجود، روش های درمانی متعددی در دسترس است.
گاستروانتریت ائوزینوفیلیک چیست؟
نوعی اختلال نادر گوارشی است که باعث رشد غیرعادی گونه ای از گلبول های سفید خون در اندام های مثل معده و روده کوچک می شود و التهاب و آسیب به بافت را در پی دارد.
این اتفاق معمولاً چنین علائمی از خود بروز می دهد:
- تهوع
- استفراغ
- درد شکمی
به گفته محققان احتمال وقوع اختلالات ائوزینوفیلیک در هر قسمتی از بدن وجود دارد. در واقع نوع بیماری بسته به محل تشکیل توده گلبول سفید متفاوت است. گاستروانتریت ائوزینوفیلیک در مقایسه با سایر بیماری های ائوزینوفیلیک شیوع بیشتری دارد.
این محققان، اختلالات ائوزینوفیلیک را بسته به محل وقوع شان به 4 دسته تقسیم می کنند که عبارتند از:
- ائوزینوفیلیک کولیت در روده بزرگ
- ائوزینوفیلیک مری
- ائوزینوفیلیک گوارشی در معده
- گاستروانتریت ائوزینوفیلیک در معده و روده کوچک
ائوزینوفیل چیست؟
نوعی گلبول سفید خون است که نقش مهمی در واکنش های ایمنی بدن ایفا می کند. این گلبول ها اغلب با عفونت ها، به ویژه عفونت های انگلی مبارزه می کنند.
ائوزینوفیل 5 درصد از گلبولهای سفید موجود در جریان خون را تشکیل می دهد. در صورتی که مقدار گلبول های سفید موجود در خون و سیستم گوارشی بیش از حد معمول باشد پزشک نسبت به اختلالات ائوزینوفیلیک مشکوک خواهد شد.
علائم گاستروانتریت ائوزینوفیلیک
علائم گاستروانتریت ائوزینوفیلیک بسته به میزان آسیبی که گلبول های سفید به بافت ها وارد کرده‌اند در میان افراد متفاوت است. اما به طور کلی علائم EGE شامل:
- تهوع
- استفراغ
- درد شکمی که کسل کننده و شدید است
- مشکل در خوردن غذا
- کاهش وزن
- کم خونی
- ضعف عمومی
- اختلال در رشد، بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می شود
گاهی اوقات ائوزینوفیل به لایه ها و بافت های زیرین معده و روده کوچک هم نفوذ می کند. در این شرایط مایعات جمع می شود و درد شکمی و احساس سنگینی به سراغ بیمار می آید.
به گزارش موسسه تحقیقات گوارشی کانادا بیمار مبتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک گاهی چندین سال باید منتظر تشخیص صحیح باشد، زیرا علائم این بیماری شباهت زیادی با دیگر اختلالات گوارشی از جمله کرون و کولیت زخمی دارد.
علل گاستروانتریت ائوزینوفیلیک
کارشناسان علت اصلی ابتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک را به درستی شناسایی نکردند، اما به نظر می رسد واکنش های آلرژیک در این زمینه نقش داشته باشند. به گفته محققان موسسه ملی بیماری های نادر، حساسیت غذایی و واکنش های مربوط به آنها در میان افراد مبتلا به EGE شایع است.
افرادی که به صورت ارثی یکی از شرایط زیر را داشته باشند بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک قرار دارند:
- آسم
- تب یونجه
- اگزما
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک قرار دارند؟
به نظر می رسد همه افراد در همه سنین با همه قومیت ها در معرض خطر ابتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک قرار دارند. با این حال احتمال ابتلا در این دسته افراد بیشتر است:
- مردها : گاستروانتریت ائوزینوفیلیک در مردان شیوع بیشتری دارد.
- بزرگسالان : احتمال وقوع EGE در بزرگسالان 20 تا 50 ساله بیشتر است.
- افراد دارای حساسیت : 70 تا 80 درصد از افراد درگیر گاستروانتریت ائوزینوفیلیک قبلا درگیر حساسیت بودند.
تشخیص گاستروانتریت ائوزینوفیلیک
جهت تشخیص گاستروانتریت ائوزینوفیلیک پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد و سپس سابقه بیماری و دارویی فرد را بررسی می کند.
در صورتی که نسبت به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک تردید داشته باشد انجام این آزمایشات را توصیه خواهد کرد:
آندوسکوپی
آندوسکوپی روشی است که در آن لوله باریکی از طریق دهان و مری وارد معده می شود و دیواره های آن را از لحاظ وجود زخم و آسیب بررسی می کند. از این روش همچنین برای نمونه برداری از بافت بخشی از سیستم گوارشی هم استفاده می شود.
جراحی برای نمونه برداری
این روش نمونه بزرگتری از معده یا روده را به جهت بررسی دقیق تر در اختیار پزشک قرار می دهد. در صورتی که فرد درگیر گاستروانتریت ائوزینوفیلیک باشد بافت جدا می شود و التهاب موجود در عضو گوارشی را نشان خواهد داد.
آزمایش حساسیت
در این آزمایش وضعیت فرد از لحاظ داشتن حساسیت بررسی می شود. این بررسی هم شامل حساسیت های پوستی است هم حساسیت های غذایی. در این روش پزشک مقداری از ماده مشکوک به ایجاد واکنش در فرد را روی بازوی وی قرار می دهد و منتظر بروز علائم می ماند.
در آزمایش حساسیت غذایی مقداری از غذای حساسیت زا به دفعات و با مقادیر مختلف به فرد خورانده می شود.
در صورت وجود حساسیت علائم ظاهر خواهد شد.
بیشتر بخوانید : آندوسکوپی معده با بیهوشی
درمان گاستروانتریت ائوزینوفیلیک
تاکنون درمان خاصی برای گاستروانتریت ائوزینوفیلیک ارائه نشده است. با این حال یک سری روش ها جهت کنترل علائم اعمال می شود. استفاده از دارو به شدت بیماری و علائمی که فرد بروز می دهد بستگی دارد. گزینه های درمانی موجود عبارتند از:
- دارو برای کنترل التهاب : پزشک ممکن است جهت کنترل التهاب در معده و روده از داروهای ضد التهابی و استروئیدی کمک بگیرد.
- تغییر در رژیم غذایی : باید غذاهایی که علائم را تشدید کرده و احتمال بروز واکنشهای حساسیت زا را بالا می برد، شناسایی و از رژیم غذایی حذف کرد.
- مصرف مکمل : افرادی که در اثر ابتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک دچار سوء تغذیه می شوند نیاز به مصرف مکمل آهن و سایر مکمل های غذایی دارند. در برخی شرایط خاص، پزشک یک رژیم غذایی المنتال تجویز می کند که در آن تمام مواد مغذی از یک نوشیدنی فرمول شده خاص تامین می شود. این مایعات اغلب از طریق دهان قابل خوردن نیست و باید از طریق سرم وارد خون شود. البته چنین روشی برای درمان بلند مدت توصیه نخواهد شد.
دورنمای درمان
گاستروانتریت ائوزینوفیلیک نوعی اختلال گوارشی مزمن است، به این معنی که علائمش دائمی نیست و هر چند وقت یکبار بروز پیدا می کند.
هنوز محققان روش درمانی خاصی برای این اختلال ارائه ندادند و هنوز جزئیات بیشتر آن در حال بررسی است. اما توصیه شده که بیماران تحت نظارت گروه های مختلف پزشکی قرار داشته باشند، گروه هایی مثل:
متخصص گوارش که بیماری های گوارشی را تشخیص، بررسی و کنترل می نماید. متخصص حساسیت که به تشخیص و کنترل حساسیت کمک می کند.
متخصص تغذیه که وعده های غذایی مغذی را برنامه ریزی خواهد کرد.
به عبارتی یک تیم متشکل از پزشکان متخصص به فرد مبتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک کمک می کنند تا علائم بیماری کنترل شده و سلامت کلی سیستم گوارش تقویت شود.
ارتباط با پزشک
هر فردی که علائم گاستروانتریت ائوزینوفیلیک را تجربه کرده باشد باید با پزشک در این مورد مشورت کند، به ویژه اگر سابقه خانوادگی حساسیت دارد. علائم این اختلال اغلب پایدار نیست. پس بهتر است در مورد تمام جزئیات علائم با پزشک صحبت کنید.
خلاصه
گاستروانتریت ائوزینوفیلیک نوعی بیماری مزمن گوارشی است که در اثر رشد بیش از حد نوعی گلبول سفید به نام ائوزینوفیل در معده و روده کوچک به وجود آمده و التهاب و آسیب به بافت ها را در پی دارد.
فرد مبتلا به گاستروانتریت ائوزینوفیلیک علائم مختلفی مثل درد شکمی، تهوع و استفراغ را تجربه می کند. سوء تغذیه ناشی از گاستروانتریت ائوزینوفیلیک گاهی ضعف عمومی به دنبال خواهد داشت.
محققان علت اصلی بروز این اختلال را شناسایی نکرده اند، اما به نظر می رسد حساسیت، خطر ابتلا گاستروانتریت ائوزینوفیلیک را افزایش می دهد.
انجام آزمایش حساسیت به تشخیص این بیماری کمک می کند. آندوسکوپی و نمونه برداری از بافت از دیگر روش های تشخیصی است.
اگر چه گاستروانتریت ائوزینوفیلیک روش درمان خاصی ندارد اما رعایت یک سری نکات به کنترل علائم منجر می شود. مصرف داروهای ضد التهابی، تغییرات غذایی و استفاده از مکمل ها از جمله روش های درمانی است که پزشک به بیماران توصیه می کند. متخصصین ما در کلینیک دکتر خسروی پس از بررسی وضعیت و تشخیص بیماری، یک برنامه درمانی جامع مناسب با شرایط خاص شما را ارائه می دهند و در طول درمان همراه شما خواهند بود.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
