آزمایش اکو قلب (اکوکاردیوگرافی) + انواع، کاربرد، آمادگی و انتظارات

اکوکاردیوگرافی یک آزمایش سونوگرافی است که ساختارها و عملکرد قلب را بررسی می کند. آزمایش اکو می تواند دامنه ای از عارضه ها از جمله بیماری حفره ها و کاردیومیوپاتی را تشخیص دهد.

چندین نوع آزمایش اکو وجود دارد، مانند ترانس توراسیک و اکوکاردیوگرافی از راه مری (transesophageal).

اکوکاردیوگرافی چیست

آزمایش اکو یک شمای گرافیکی از حرکات قلب ارائه می دهد. طی یک آزمایش اکو ارائه دهنده خدمات درمانی با استفاده از امواج فراصوت ارسال شده از یک ابزار دستی که روی سینه بیمار قرار می گیرد، تصاویری از دریچه ها و حفره های قلب می گیرد. این به پزشک کمک می کند تا عملکرد قلب را هنگام پمپاژ خون بررسی کند.

پزشکان اغلب برای بررسی جریان خون در دریچه های قلب، آزمایش اکو را با سونوگرافی داپلر و روش های داپلر رنگی ترکیب می کنند.

در اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی استفاده نمی شود. این موضوع آزمایش اکو را از تست های دیگری مانند اشعه ایکس و سیتی اسکن ها که در آنها از امواج صوتی استفاده می شود، متمایز می کند.

چه کسی آزمایش اکو را انجام می دهد

تکنسینی که اکو را انجام می دهد سونوگرافر کاردیاک نامیده می شود. آنها در انجام تست های اکو و اکثر تکنولوژی های فعلی آموزش دیده اند. آنها برای کار کردن در محیط های مختلفی چون بیمارستان ها و آزمایشگاه های کاتتریزاسیون قلبی آمادگی دارند.

انواع مختلف اکوکاردیوگرافی

چندین نوع اکوکاردیوگرافی وجود دارد. هر کدام مزایای خاصی را برای تشخیص و کنترل بیماری های قلبی ارائه می دهند. این آزمایشات عبارتند از:

• اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک
• اکوکاردیوگرافی از طریق مری
• استرس اکو یا تست ورزش

در اکوکاردیوگرافی از چه تکنیک هایی استفاده می شود

برای ایجاد تصاویری از قلب می توان از چندین تکنیک استفاده کرد. اینکه کدام تکنیک بهتر است به نوع بیماری و اطلاعاتی که ارائه دهنده خدمات درمانی نیاز دارد بستگی دارد.

این تکنیک ها عبارتند از:

• سونوگرافی دو بعدی : در اغلب موارد از این روش استفاده می شود. این تکنیک تصاویر دو بعدی را ایجاد می کند که به صورت اسلایز در صفحه نمایش کامپیوتر نمایش داده می شود. مرسوم است که با روی هم قرار دادن این اسلایس ها ساختارهای 3 بعدی می سازند.
• سونوگرافی سه بعدی : این تکنیک با تکنولوژی پیشرفته خود تصویربرداری سه بعدی را کارآمد تر و موثرتر کرده است. تکنیک های سه بعدی جدید، جنبه های مختلفی از قلب از جمله نحوه پمپاژ خون را با دقت بیشتری نشان می دهند. استفاده از تکنیک سه بعدی همچنین به تکنسین امکان مشاهده قسمت های مختلف قلب از زوایای مختلف را می دهد.
• سونوگرافی داپلر : این تکنیک میزان سرعت جریان خون و همچنین جهت آن را نشان می دهد.
• سونوگرافی داپلر رنگی : این تکنیک نیز جریان خون را نشان می دهد اما از رنگ های مختلفی برای برجسته کردن جهت های مختلف جریان استفاده می کند.
• تصویربرداری استرین : این تکنیک تغییرات در نحوه حرکات عضلات قلب را نشان می دهد. با این روش می توان نشانه های اولیه برخی از بیماری های قلبی را مشاهده کرد.
• تصویربرداری کنتراست افزوده : ارائه دهنده خدمات درمانی ماده ای به نام عامل کنتراست را به یکی از ورید ها تزریق می کند. این ماده در تصاویر قابل مشاهده است و به نمایش جزئیات قلب کمک می کند. بعضی افراد به ماده کنتراست واکنش آلرژیک نشان می دهند، اما این واکنش ها معمولا خفیف است.

اکوکاردیوگرافی چقدر طول می کشد

یک آزمایش اکوکاردیوگرافی معمولا 40 تا 60 دقیقه طول می کشد. آزمایش اکوی ترنسفاچیل ممکن است تا 90 دقیقه طول می کشد.

تفاوت بین اکوکاردیوگرافی و EKG

هر دو آزمایش اکوکاردیوگرافی و الکتروکاردیوگرافی (EKG یا ECG) قلب را چک می کنند، اما این بررسی ها برای اهداف مختلفی انجام می شوند و انواع متفاوتی از تصاویر را ایجاد می کنند.

اکو ساختار کلی و عملکرد قلب را بررسی می کند. این آزمایش تصاویر متحرکی از قلب ایجاد می کند.

یک آزمایش EKG فعالیت الکتریکی قلب را بررسی می کند. خروجی آزمایش یک گراف است نه تصاویری از قلب. خطوط موجود روی این گراف نرخ و ریتم ضربان قلب را نشان می دهند.

بیشتر بخوانید : ماهیچه دیافراگرام و اختلالات آن

چه زمانی به اکوکاردیوگرافی نیاز است

ارائه دهنده خدمات درمانی به دلایل مختلفی اکو تجویز می کند. در شرایط زیر ممکن است نیاز به اکوکاردیوگرافی باشد:

• علائمی دارید و پزشک می خواهد برای تشخیص مشکل یا رد دلایل احتمالی آن، اطلاعات بیشتری کسب کند.
• پزشک مشکوک به ابتلا به نوعی بیماری قلبی است. از اکو برای تشخیص یک مشکل مشخص و دستیابی به برخی اطلاعات در مورد آن استفاده می شود.
• بررسی دوباره وضعیت یک بیماری از قبل تشخیص داده شده. برای مثال برخی از افراد مبتلا به بیماری دریچه قلب به طور منظم نیاز به انجام آزمایش اکو دارند.
• جهت آمادگی برای انجام یک جراحی یا یک فرایند پزشکی
• جهت بررسی نتیجه یک جراحی یا فرایند پزشکی

اکوکاردیوگرافی چه مواردی را نشان می دهد

یک اکو کاردیوگرافی می تواند انواع مختلف بیماری های قلبی را مشخص کند، مانند:

• بیماری قلبی مادرزادی
• کاردیومیوپاتی که به ماهیچه های قلب آسیب می زند.
• اِندوکاردیت (Endocarditis ) یا التهاب درون‌شامه قلب که عفونتی در حفره ها یا دریچه های قلب است.
• بیماری پریکاردیت قلب که به کیسه دولایه ای که سطح بیرونی قلب را می پوشاند، آسیب می زند.
• بیماری دریچه که به دریچه هایی که حفره های قلب را به هم متصل می کنند، آسیب می زند.

علاوه براین، یک اکو تغییراتی را در قلب نشان می دهد که ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:

• آنوریسم آئورت
• لخته خونی
• تومور قلبی

جزئیات آزمایش

در طول آزمایش اکوکاردیو گرافی ترانس توراسیک، الکترود هایی را روی سینه فرد قرار می دهند و با استفاده از یک ابزار دستی تصاویزی از قلب می گیرند.

 اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک چگونه انجام می شود

یک اکوکاردیو گرافی ترانس توراتیک همان نوعی است که اکثر افراد درباره اکوی قلب می شناسند. همچنین پرکاربردترین نوع اکو است. آزمایش بیرون از بدن انجام می شود.
تکنسین سونوگرافی، برای ارسال امواج رادیویی به قلب، یک ابزار دستی به نام ترنسدوسر را روی سینه فرد قرار می دهد. این امواج صوتی قسمت های مختلف قلب را می لرزاند.

این لرزش ها به شکل تصاویری بر صفحه نمایش کامپیوتر تکنسین سونوگرافی ظاهر می شود. این تصاویر را می توان برای نشان دادن به کاردیولوژیست و پزشک بیمار برای انجام بررسی های بعدی ذخیره کرد.

آماده شدن برای ترانس توراسیک اکو

برای این نوع اکو نیاز به آمادگی خاصی ندارید. به طور کلی:

• هیچ محدودیتی برای خوردن و نوشیدن قبل از ترانس توراسیک اکو وجود ندارد.
• می توانید داروهایتان را طبق روال قبل مصرف کنید.
• می توانید هر چه دوست دارید بپوشید.
• بهتر است وسایل ارزشمندتان را در خانه بگذارید. در طول آزمایش یک کمد کوچک به شما داده می شود.

بیشتر بخوانید : تست نوار مغز و هر آنچه باید بدانید

در طول ترانس توراسیک اکو چه می شود

ترانس توراسیک اکو شامل مراحل زیر است:

1. از شما خواسته می شود که لباس خود را از کمر به بالا درآورید و لباس بیمارستان بپوشید.
2. تکنسین چندین الکترود را روی قفسه سینه شما قرار می دهد. این الکترودهای کوچک، مسطح و چسبنده هستند. الکترودها به مانیتور الکتروکاردیوگرافی (EKG) متصل می شوند. EKG فعالیت الکتریکی قلب را در طول آزمایش ثبت می کند.
3. روی تخت آزمایش دراز خواهید کشید. تکنسین از شما می خواهد در صورت امکان به پهلوی چپ بخوابید.
4. تکنسین سونوگرافی یک مبدل امواج صوتی را روی چندین ناحیه از قفسه سینه شما قرار می دهد. مقدار کمی ژل در انتهای مبدل می زنند که به پوست آسیبی نمی رساند. این ژل به ایجاد تصاویر واضح تر کمک می کند.
5. ممکن است در طول آزمون صداهای سوئیچ بشنوید. این بدان معناست که هنگام دریافت صدا در مبدل، صدای جریان خون در قلب تان را می شنوید.
6. در طول آزمایش، تکنسین ممکن است از شما بخواهد که نفس خود را برای چند ثانیه نگه دارید. همچنین ممکن است لازم باشد بدنتان را در وضعیت دیگری قرار دهید.
7. شما نباید در طول آزمایش احساس ناراحتی کنید. ممکن است از ژل روی ابزار، روی پوست خود احساس خنکی کنید. همچنین فشار خفیفی از مبدل به قفسه سینه خود احساس می کنید.

اکوکاردیوگرافی از طریق مری چگونه انجام می شود

یک اکوی مری تصاویری از درون سینه می گیرد. این اکو در مقایسه با اکوی ترانس توراسیک می تواند قلب و دریچه ها را با جزئیات بیشتری نشان دهد. علت عدم وجود استخوان ها و بافت ها در میان مبدل و قلب است.

برای این تست، تکنسین مبدل کوچکی را با استفاده از یک لوله بلند و انعطاف پذیر، به سمت پایین گلو و مری (لوله غذا) هدایت می کند. این رویه حداقل تهاجمی، ممکن است موقتا کمی ناراحت کننده باشد. اما خطر بروز مشکلات جدی پس از آن کم است.

این نوع اکو معمولا در موارد زیر استفاده می شود:

• وقتی پزشک نیاز به بررسی آئورت یا پشت قلب داشته باشد ( به خصوص دهلیز چپ یا بطن چپ)
• برای بررسی وجود لخته خونی
• برای بررسی دریچه میترال با آئورت
• در صورت چاق بودن یا وجود اختلالات ریوی
• عدم امکان انجام اکوی ترانس توراسیک

بیشتر بخوانید : فلورسکوپی چیست؟

مراحل آزمایش اکوکادیوگرافی به این ترتیب است:

• شما باید لباس هایتان را از کمر به بالا در آورید و لباس بیمارستان بپوشید.
• ارائه دهنده خدمات درمانی الکترودهای کوچک و چسبنده را روی سینه شما قرار می دهد. این الکترودها به تکنسین امکان نظارت بر فعالیت الکتریکی قلب را می دهند.
• تکنسین یک کاف فشار خون را روی بازو و یک پالس اکسیمتر روی انگشت قرار می دهد.
• باید یک محلول بی حس کننده گلو غرغره کنید. همچنین یک داروی ضد درد در گلوی شما اسپری می کنند.
• برای راحتی بیشتر به شما یک داروی آرامبخش تزریق می شود تا آرام شوید. کمی بعد احساس خواب آلودگی خواهید کرد.
• ممکن است لوله ای را برای فراهم کردن اکسیژن به بینی تان وارد کنند.
• بر روی تخت آزمایش به پهلوی چپ دراز خواهید کشید.
• تکنسین یک آندوسکوپ به دهان شما وارد می کند. آندوسکوپ یک لوله بلند، باریک و انعطاف پذیر است که مبدلی در سر آن وجود دارد. لوله را از گلو و مری عبور می دهند. برای اینکه آسانتر به سمت پایین سر بخورد، آن را چرب می کنند. اگرچه این کار آزاردهنده است اما ضرری ندارد. شاید لازم بشود برای قرار گیری مبدل در مکان درست (درست در پشت قلب)، آن را قورت بدهید.
• تکنسین عکس هایی می گیرد. در این مرحله چیزی حس نخواهید کرد.
• پس از گرفتن عکس های مورد نیاز، لوله را از گلوی شما خارج می کنند. کمی بعد می توانید لباس هایتان را بپوشید و به خانه بروید.

مواردی که قبل از اکو قلب از طریق مری باید به پزشک خود اطلاع دهیم

اگر قرار است اکو انجام دهید و شرایط زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:

• مشکلات مری، مانند فتق هیاتال
• مشکلات بلع
• آپنه خواب
• مصرف داروهای تزریقی

همچنین مهم است که در صورت مصرف دارو برای موارد زیر پزشک را مطلع کنید:

• مشکلات خواب
• اضطراب
• درد

بیشتر بخوانید : عمل استنت گذاری مری

جهت آمادگی برای روز آزمایش اکو

• کسی را پیدا کنید که شما را بعد از آزمایش به خانه برساند. به این دلیل که به شما داروی آرام بخش داده می شود و نمی توانید طی 24 ساعت آینده رانندگی کنید.
• حداقل 6 ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید و ننوشید. ممکن است ارائه دهنده خدمات درمانی دستورالعمل های بیشتری را در مورد خوردن و نوشیدن به شما بدهد. حتما باید دقیق به آنها عمل کنید.
• از ارائه دهنده خدمات درمانی بپرسید که چه زمانی می توانید داروهای معمول تان را مصرف کنید. شاید بتوانید آنها را طبق معمول همراه با کمی آب مصرف کنید.
• اگر دیابت دارید، از ارائه دهنده خدمات درمانی بپرسید که چه زمانی و چگونه می توانید داروهای دیابت خود را مصرف کنید.
• وسایل شخصی ارزشمندتان را همراه خود نیاورید. طی آزمایش کمد کوچکی به شما می دهند تا وسایل خود را در آن نگه دارید.
• هر چه برایتان راحت است بپوشید. قبل از شروع آزمایش اکو به شما لباس بیمارستان می دهند.

تست ورزش چگونه انجام می شود

استرس اکو که تست ورزش نیز نامیده می‌شود، نحوه عملکرد قلب را زمانی که تحت فشار است، نشان می‌دهد.

این تست شبیه یک تست استرس ورزشی معمولی است. تکنسین تست ورزش ضربان، ریتم قلب و همچنین فشار خون را کنترل می کند (این روش استانداردها یک تست استرس است). اما آنها همچنین از تصویربرداری اکو استفاده کنند (معمولاً در طول تست استرس استفاده نمی شود).

این آزمایش نشان می دهد که قلب شما چقدر می تواند فعالیت را تحمل کند. تکنسین قبل از شروع ورزش و سپس بلافاصله پس از انجام ورزش عکس هایی می گیرد.

در برخی موارد، ورزش نخواهید کرد. درعوض، ارائه‌دهنده خدمات درمانی دارویی به شما می‌دهد تا قلب‌تان بیشتر کار کند، مثل اینکه در حال ورزش هستید. هدف فشار آوردن به قلب برای مصرف اکسیژن بیشتر است.

وقتی قلب تحت استرس است، تکنسین می تواند جزئیاتی را ببیند که اگر فقط روی تخت معاینه دراز کشیده بودید، قابل مشاهده نبود. مشکلات عروق کرونر یا پوشش داخلی قلب از جمله این جزئیات هستند.

بیشتر بخوانید : آزمایشات دستگاه گوارش و تاثیر آن بر سلامت

آماده شدن برای تست ورزش

ارائه دهنده خدمات درمانی دستورالعمل های دقیقی را در مورد نحوه آماده شدن برای این تست به شما می دهد. یک تست ورزش در مقایسه با سایر انواع تست اکو نیاز به آمادگی بیشتری دارد. برای مثال:

• حداقل چهار ساعت قبل از آزمایش چیزی به جز آب نخورید یا ننوشید.
• در روز آزمایش سیگار نکشید.
•  از 24 ساعت قبل از آزمایش کافئین مصرف نکنید (قهوه، چای، نوشیدنی‌های بدون کافئین و برخی از داروهای مسکن بدون نسخه).
• از ارائه دهنده خود بپرسید که چه زمانی و چگونه داروهای معمول خود را مصرف کنید. ممکن است لازم باشد از مصرف برخی داروهای قلبی در روز آزمایش خودداری کنید.
• ممکن است لازم باشد دوز داروی دیابت خود را تغییر دهید. راهنمایی های ارائه دهنده خدمات درمانی خود را به دقت دنبال کنید.
• به شما آرامبخش داده نمی شود، اما باز هم بهتر است از کسی بخواهید که شما را در رفتن به محل آزمایش و ترک آنجا همراهی کند زیرا بعد از آزمایش احساس خستگی می کنید.
• لباس و کفش راحتی بپوشید. در طول آزمایش باید پیاده روی کنید یا دوچرخه ثابتی را سوار شوید، بنابراین لباسی را بپوشید که برای شما راحت است.

در طول تست ورزش چه انتظاری باید داشت

تست ورزش شامل مراحل زیر خواهد بود:

1. تکنسین الکترودها (برچسب های کوچک) را روی قفسه سینه قرار می دهد. این الکترودهای چسبنده به مانیتور EKG متصل می شوند تا ضربان و ریتم قلب را در طول آزمایش بررسی کنند.
2. ضربان و ریتم قلب و فشار خون قبل از شروع فعالیت اندازه گیری می شوند.
3. روی تخت معاینه دراز می کشید تا تکنسین بتواند از قلب عکس بگیرد. آنها یک ابزار دستی (نوعی که معمولاً برای آزمایش اکو استفاده می شود) را در قسمت بیرونی قفسه سینه در نقاط مختلف قرار می دهند.
4. سپس، زمان شروع حرکت است. روی تردمیل راه می روید یا با دوچرخه ثابت رکاب می زنید. شدت به تدریج افزایش می یابد. تا زمانی که خسته شوید ادامه خواهید داد. این مرحله معمولاً هفت تا 12 دقیقه طول می کشد.
5. همانطور که در حال ورزش هستید، تکنسین از شما می پرسد که چه احساسی دارید. همه علائمی را که متوجه شدید به آنها بگویید. آنها همچنین قلب شما را روی مانیتور EKG تماشا می کنند.
6. حرکت را متوقف خواهید کرد و آزمایش اکو دیگری انجام خواهید داد.
7. سپس کمی بدن تان را خنک می کنید ( انجام پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری آهسته) و ارائه‌دهنده خدمات درمانی علائم حیاتی‌تان را تا زمان رسیدن به حالت عادی، کنترل می‌کند.

اگر دارویی برای تحت فشار قرار دادن قلب به شما داده شود، روند کمی متفاوت خواهد بود. شما روی تردمیل یا دوچرخه نخواهید رفت. با ارائه دهنده خدمات درمانی خود صحبت کنید تا از نحوه کار و احساسی که در طول این نوع آزمایش خواهید داشت، آگاه شوید.

چگونه می توانم نتایج آزمایش خود را دریافت کنم

پس از اینکه متخصص قلب، آزمایش را بررسی کرد، نتایج را در پرونده پزشکی الکترونیکی شما وارد می کند. ارائه دهنده مراقبت های اولیه شما نیز به نتایج دسترسی خواهد داشت. با یکی یا هر دوی این ارائه دهندگان خدمات درمانی در مورد نتایج صحبت خواهید کرد.

هر سوالی که در مورد تصاویر و معنی آنها دارید را بپرسید. ارائه‌دهنده خدمات درمانی توضیح می‌دهد که تصاویر چه چیزی را نشان می‌دهند و آیا به آزمایش‌های بعدی یا درمان نیاز دارید یا خیر.

سوالات متداول

قبل از انجام اکوکاردیوگرافی چه کارهایی را نباید انجام داد؟

بستگی به نوع آزمایش اکو دارد. با ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید تا دقیقاً بدانید از چه مواردی باید اجتناب کنید. مواردی که ممکن است لازم باشد قبل از اکو اجتناب کنید عبارتند از:

• خوردن یا آشامیدن
• سیگار کشیدن یا استفاده از هر محصول نیکوتینی
• نوشیدن قهوه یا هر چیزی که در آن کافئین وجود دارد. این شامل نوشیدنی‌های بدون کافئین می‌شود که همچنان حاوی مقدار کمی کافئین هستند. همچنین شامل داروهای بدون نسخه حاوی کافئین نیز می شود.

ممکن است لازم باشد برنامه دارویی خود را قبل از اکو تغییر دهید. قبل از مشورت با ارائه دهنده خدمات درمانی خود، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.

اکوکاردیوگرافی یک آزمایش مهم است که می تواند اطلاعات زیادی در مورد ساختار و عملکرد قلب ارائه دهد. ممکن است به بیش از یک اکو یا چندین آزمایش با تکنیک‌های مختلفی نیاز داشته باشید تا ارائه‌دهنده خدمات درمانی بتواند اطلاعات کافی در مورد ساختار قلب به دست آورد. برای انجام تست اکوکاردیوگرافی در تهران زیر نظر متخصص قلب و عروق با شماره تلفن های زیر تماس بگیرید.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.