مشکلات بلع و مدیریت آنها
در زندگی روزانه، بلع همانند تنفس، امری طبیعی است. پیش از صدها بلعی که در هر روز انجام می دهیم، به ندرت به آن فکر می کنیم. مشکلات بلع می تواند به دلایل مختلف، از کاهش آب بدن گرفته تا بیماری رخ دهد.
اغلب موارد، خیلی دوام ندارند اما گاهی نیاز به درمان یا مراقبت های خانگی به خصوص است.
در صورت وجود اختلال بلع، انجام ارزیابی توسط کادر درمانی حائز اهمیت است. در برخی موارد، اختلالات بلع، ناشی از مشکلات جدی است.
چرا مشکلات بلع ایجاد می شوند
در اغلب موارد، مشکلات بلع جدی نیستند. مشکلات بلع، دلایل بسیاری دارند، شامل از دست دادن آب بدن یا جویدن ناکافی یا برداشتن لقمه های غذایی بسیار بزرگ.
مشکلات دیگر بلع از بیماری رفلاکس معده-مری (GERD) نشات می گیرند. در این بیماری، صفرا یا اسید معده به داخل مری بر می گردد.
بیشتر بخوانید : مشکل بلع (دیسفاژی) به دلیل رفلاکس اسید معده
بسیاری از داروها باعث اختلال بلع می شوند، مانند نیترات ها، مسدودکننده های کانال کلسیمی، دوکسی سایکلین، آسپرین، NSAID، پتاسیم، قرص های آهن و ویتامین C.
دلایل دیگر شامل آلرژی ها و حتی سرماخوردگی است.
در موارد نادر، مشکلات بلع با یک بیماری جدی مرتبط هستند. برای مثال، سکته مغزی، پارکینسون یا آلزایمر مرحله آخر می تواند بلع را دشوار کند و منجر به خفگی شود.
دیابت، بیماری تیروئید، وجود تومور در دهان یا گلو یا فشار خون بالا و مشکلات تارهای صوتی نیز می توانند نقش داشته باشند.
موارد دیگری که می تواند بر چگونگی بلع تاثیر بگذارد شامل نصب لوله تنفسی، جراحی دهان یا گلو یا پرتو درمانی است.
باریک شدگی مری در اثر سرطان، بیماری رفلاکس معده-مری یا بیماری های دیگر نیز می تواند باعث اختلالات بلع شود.
اغلب عارضه ای آلرژیک به نام التهاب مری ائوزینوفیلی باعث مشکلات بلع می شود. اختلال در انقباضات مری نیز می تواند مشکل ساز شود.
علائم مشکلات بلع
لازم است نسبت به این علائم اختلال بلع هوشیار بود:
- احساس وجود برآمدگی در گلو
- خشن شدن صدا
- احساس اینکه غذا یا مایعات در گلو یا پشت استخوان سینه گیر کرده است
- درد یا تنگی در گلو یا قفسه سینه
- کاهش وزن یا عدم دریافت مواد غذایی لازم به دلیل مشکلات بلع
- خفگی یا سرفه ناشی از گیر کردن لقمه غذا یا نوشیدنی در گلو
- اوغ زدن
چه افرادی در معرض خطر مشکلات بلع قرار دارند؟
فاکتورهای ریسک مربوط به مشکلات بلع ، شامل عارضه های مزمن از جمله پارکینسون، آلزایمر، سکته مغزی، بیماری رفلاکس معده-مری یا آلرژی است.
سایر فاکتورهای ریسک شامل آسیب به مری در اثر لوله گذاری، جراحی گلو یا پرتودرمانی است.
مشکل زمینه ای، چگونه پیدا می شود
اختلال بلع می تواند نشانه ای از یک مشکل زمینه ای باشد. کادر درمانی، سابقه سلامت فرد را بررسی خواهد کرد و معاینه ای فیزیکی انجام خواهد داد.
احتمال دارد تست هایی مانند اندوسکوپی نیز انجام شود. طی این فرآیند، متخصص بیماری های معده و روده، یک لوله باریک را در داخل مری و معده قرار می دهد تا به جستجوی تغییرات در مری بپردازد و در صورت نیاز، نمونه برداری انجام دهد.
روش دیگر برای کشف مشکل، بلع باریم است. در این تست، در هنگام بلع یک محلول باریمی، تصویربرداری اشعه ایکس صورت می گیرد.
گاهی اوقات در حالی که فرد در حال بلع مایعات مختلف است، در حضور یک بلع درمان مجرب، ویدئویی از آن تهیه می شود.
سایر تست ها شامل تست تحرک برای بررسی انقباض و انبساط مناسب مری است.
مشکل، چگونه درمان می شود
درمان بر اساس علت زمینه ای مشکل بلع خواهد بود. درمان شامل تغییرات سبک زندگی، دارو یا همکاری با یک گفتار درمان یا کار درمان است. در موارد نادر، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
زمان مراجعه به پزشک
مشکلات بلع، به ندرت جدی هستند. بنابراین اطلاع از اینکه چه زمانی نیاز به کمک وجود دارد، دشوار است. با پزشک خود تماس بگیرید:
- اگر مشکل، به سرعت حل نشد
- اگر غذا در گلویتان گیر کرده است
- اگر مشکلات بلع باعث خفگی، سرفه یا اختلال تنفس شده است
- اگر دچار کاهش وزن یا اختلال در خوردن شده اید
در مورد مشکلات بلع، چه کاری می توان کرد
در صورتی که مشکلات بلع با بیماری جدی تری مرتبط نباشد، می توان اقدامات ساده ای را در خانه انجام داد تا خوردن و آشامیدن، ساده تر شود.
اگر مشکلات، ناشی از بیماری رفلاکس معده-مری باشد، می توانید برای کنترل علائم رفلاکس اسید از ضد اسیدها استفاده کنید.
وعده هایی غذایی کوچکتری بخورید و 3 ساعت پیش از خواب، هیچ غذایی نخورید. تنباکو، الکل و کافئین نیز با بیماری رفلاکس معده-مری مرتبط هستند. عدم مصرف آن ها نیز می تواند مفید باشد.
چاقی و استرس با بیماری رفلاکس معده-مری ارتباط دارند. بنابراین ورزش و فعالیت های کاهنده استرس مانند یوگا می تواند علائم را کاهش دهد.
نحوه خوردن و نوشیدن می تواند باعث مشکلات بلع شود. لقمه های کوچکتری بردارید و کاملا بجوید. آرام تر بخورید تا بلع آسان تری داشته باشید.
در صورتی که مشکل، ناشی از آسیب سیستم عصبی حاصل از سکته مغزی باشد، گفتار درمان یا کار درمان می تواند به یادگیری دوباره بلع کمک کند.
در مشکلات خوردن ناشی از بیماری آلزایمر، یک متخصص می تواند روش های غذا خوردن را نیز آموزش دهد.
این روش ها شامل استفاده از یک قاشق کوچک تر است. همچنین افزودن یک غلیظ کننده مخصوص به مایعات، خصوصا آب، نوشیدن مایعات بدون خفگی را آسان تر می کند.
این امکان وجود دارد که مشکلات بلع، ناشی از بیماری جدی دیگری مانند سرطان باشند. در این صورت، نیاز به برنامه درمانی جامع به همراه مصرف دارو یا جراحی وجود دارد.
در صورتی که با مشکل و یا اختلال بلع مواجه هستید با کلینک تخصصی دکتر فرشاد خسروی جهت درمان قطعی اختلال بلع تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
