غذا برای معده درد – بهترین غذاها برای افراد با ناراحتی معده
اکثر افراد در برخی از مراحل زندگی دچار ناراحتی معده می شوند. این مشکل دلایل بالقوه زیادی دارد. برخی مواد غذایی برای معده درد مفید هستند و از تشدید علائم جلوگیری می کنند.
مسمومیت غذایی و گاستروانتریت ویروسی علل کوتاه مدت یا حاد ناراحتی معده بوده و معمولا علائمی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال ایجاد خواهند کرد.
ناراحتی معده طولانی مدت یا مزمن عللی همچون سندرم روده تحریک پذیر و بیماری های التهابی روده داشته و علائمی از جمله اسهال، یبوست، گاز یا نفخ دارد.
ناراحتی معده خوردن غذاها و مایعات را دشوار می کند. با این حال برای جلوگیری از کم آبی بدن باید مایعات زیادی بنوشید.
برخی از غذاها مانند فیبر نامحلول، غذاهای سرخ شده یا چرب و غذاهای با قند زیاد ناراحتی معده یا بیماری های گوارشی زمینه ای را تشدید می کنند.
مواد غذایی مفید برای معده درد
در ادامه برخی مواد غذایی که برای معده درد یا معده ضعیف مفید هستند و از تشدید علائم جلوگیری می کنند اشاره می کنیم.
مایعات
گاهی مایعات زیادی را در نتیجه اسهال یا استفراغ از دست می دهیم و باید مایعات و الکترولیت هایی که از دست داده ایم را برای جلوگیری از کم آبی بدن جبران کنیم.
پزشکان گاهی رژیم کوتاه مدت مایعات شفاف را برای کمک به رفع ناراحتی معده توصیه می کنند. در ادامه به مایعاتی که به جبران آب و الکترولیت ها بدون ایجاد ناراحتی بیشتر معده کمک می کنند اشاره کرده ایم:
- آب ساده
- آبگوشت شفاف
- آب میوه یا پوره کدو
- بستنی های تهیه شده از آب میوه یخ زده رقیق شده
- نوشیدنی های الکترولیتی
- چای کم رنگ بدون شیر
- دمنوش های گیاهی
- ژله
اگر یبوست دارید، مایعات کافی بنوشید. این کار به نرم شدن و دفع مدفوع کمک کرده و در تنظیم حرکات روده نقش دارد.
آبگوشت
اگر نمی توانید غذا بخورید یا پس از مدت کوتاهی غذا را بالا می آورید بهتر است آبگوشت ساده سبزیجات یا استخوان را امتحان کنید. آبگوشت استخوان حاوی اسید آمینه گلوتامین است.
نتایج یک مطالعه انجام شده در سال 2017 نشان می دهد که گلوتامین در حفظ سد محافظ روده که از بدن در برابر پاتوژن ها و سموم مضر محافظت می کند نقش دارد. این بخش همچنین به جذب آب و مواد مغذی از غذا کمک می کند و معده درد را کاهش می دهد.
بر اساس یک بررسی قدیمی تر در سال 2009، اختلال عملکرد سد محافظ روده، یکی از عوامل اصلی بروز بیماری های التهابی است، مانند:
- حساسیت غذایی
- بیماری التهابی روده
- بیماری سلیاک
بیشتر بخوانید : درمان پولیپ معده + علائم و تشخیص
سس سیب
سیب حاوی غذا محسوب نمی شود اما آنتی اکسیدانی به نام پلی فنول است و برای درد معده بسیار خوب عمل می کند. یک بررسی در سال 2021 نشان داد پلی فنول ها به کاهش التهاب مرتبط با بیماری های التهابی روده کمک کرده و برای درد معده و بهبود عملکردهای زیر نقش دارند:
- تنظیم پاسخ ایمنی بدن و در نتیجه کنترل التهاب
- محافظت از پوشش روده در برابر آسیب
- بهبود میکروبیوم روده، که اصطلاحی برای تریلیون ها میکروارگانیسمی است که داخل دستگاه گوارش زندگی می کنند.
هضم سیب خورشتی یا سس سیب راحت تر از خود میوه است.
موز
موز به جبران پتاسیم و سایر الکترولیت هایی که فرد در نتیجه استفراغ یا اسهال از دست می دهد کمک کند. این میوه بخشی از رژیم غذایی “BRAT” است که برای افراد با ناراحتی معده همراه با اسهال توصیه می شود.
“BRAT” مخفف موز، برنج، سس سیب و نان تست است. این مواد غذایی ملایم هستند و برای پیشگیری از معده درد مفید هستند.
بیشتر بخوانید : عفونت معده یا مسمومیت غذایی
زنجبیل
زنجبیل احساس تهوع را کاهش می دهد. می توان با برش دادن یا رنده کردن زنجبیل تازه و اضافه کردن آب داغ، چای زنجبیل درست کرد. نوشیدن این مخلوط به رفع ناراحتی معده کمک می کند.
زنجبیل همچنین دارای خواص ضد التهابی است که در کاهش بیماری های التهابی روده نقش دارد.
یک مطالعه در سال 2019 اثرات مکمل های روزانه زنجبیل بر روی شرکت کنندگان مبتلا به کولیت اولسراتیو(ناشی از زخم) که نوعی از بیماری التهابی روده است را بررسی کرد.
شرکت کنندگان مبتلا به کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط در طی 12 هفته، روزانه 2 گرم مکمل زنجبیل یا دارونما دریافت کردند.
فعالیت بیماری در شرکت کنندگان گروه مکمل زنجبیل در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده بودند کاهش یافت و بیماران ناراحتی معده کمتری داشتند.
با این حال محققان خاطرنشان می کنند که برای تأیید یافته ها لازم است دانشمندان آزمایشات بالینی بیشتری را با استفاده از دوزهای مختلف مکمل های زنجبیل در مدت زمان های متفاوت انجام دهند.
غذاهای غنی از پروبیوتیک و کاهش ناراحتی معده
پروبیوتیک ها برای سیستم گوارش و ایمنی بدن فواید سلامتی زیادی دارند. می توان مکمل های پروبیوتیک مصرف کرد یا به طور طبیعی غذاهای غنی از پروبیوتیک خورد.
هرچند این مواد غذایی برای افرادی که دچار معده درد همراه با اسهال و استفراغ هستند مناسب نیست. اما پس از بهبودی از این مشکلات می توان از غذای دارای پروبیوتیک ها برای تولید مجدد باکتری های مفید روده و کاهش معده درد استفاده کرد.
غذاهای غنی از پروبیوتیک عبارتند از:
- ماست طبیعی و شیرین نشده
- کفیر
- کلم ترش
- خمیر سویا
- تمپه
- کامبوچا
- کیمچی
بیشتر بخوانید : روش های طبیعی درمان گاز روده و معده
بذر کتان برای یبوست
افرادی که یبوست دارند می توانند همزمان با افزایش مایعات مصرفی، روغن بذر کتان مصرف کنند. این ترکیب مدفوع را نرم و حجیم کرده و عادات روده را منظم می کند.
می توان دانه کتان را روی غلات صبحانه پاشید یا دانه ها را به اسموتی اضافه کرد.
سعی کنید هنگام مصرف بذر کتان آب زیادی بنوشید، در غیر این صورت مدفوع سفت شده و یبوست تشدید می شود.
چه غذایی برای معده درد خوب نیست
در ادامه برخی از غذاهایی که هنگام تجربه ناراحتی معده یا پس بهبودی باید از خوردن آن ها پرهیز کنید آورده شده است.
فیبر نامحلول
دو نوع فیبر محلول و نامحلول وجود دارد. فیبر محلول آب را جذب کرده و پس از خیس شدن لزج یا شبیه ژل می شود. فیبر نامحلول آب زیادی جذب نکرده و قوام آن نیز تغییر چندانی نخواهد داشت.
بر اساس گزارش آکادمی تغذیه و رژیم غذایی، فیبر محلول برای اسهال و یبوست مفید است و زمانی که همراه با آب فراوان مصرف شود مدفوع را نرم و حجیم می کند، همچنین در برخی موارد ناراحتی معده را کاهش می دهد.
افزودن مقداری فیبر نامحلول به رژیم غذایی برای افرادی که یبوست دارند نیز مفید خواهد بود. با این حال، افزودن فیبر نامحلول حرکت غذا در روده را سریع تر کرده و اسهال تشدید می شود.
همچنین علائم مبتلایان به مشکلات گوارشی مزمن بدتر خواهد شد. این بیماران باید قبل از افزایش مقدار فیبر نامحلول در رژیم غذایی با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنند. برخی از منابع غذایی حاوی فیبر محلول عبارتند از:
- سبوس جو دوسر
- جو
- آجیل
- دانه ها
- لوبیا
- عدس
- نخود فرنگی
بیشتر بخوانید : درمان خانگی صدای غرغر شکم و معده
برخی از منابع غذایی فیبر نامحلول عبارتند از:
- سبوس گندم
- غلات کامل
- سبزیجات
- غذاهایی با فودمپ زیاد
فودمپ و تاثیر آن بر ناراحتی معده و التهاب
فودمپ مخفف الیگوساکاریدهای قابل تخمیر، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلیول ها است. غذاهایی که حاوی مقدار زیادی از این مواد هستند علائمی از جمله موارد زیر ایجاد خواهند کرد:
- درد و ناراحتی شکم
- نفخ
- گاز
- تغییر در عادات روده
چند نمونه از غذاهای با فودمپ زیاد که باید از مصرف آن ها اجتناب کرد عبارتند از:
برخی از سبزیجات و میوه هایی مانند:
- سیر
- پیاز
- لوبیا
- مارچوبه
- آووکادو
- گل کلم
- کرفس
- قارچ
- ترشی سبزیجات
- سیب
- گلابی
- هلو
- انواع توت ها
- موز رسیده
- گریپ فروت
- انبه
- هندوانه
بیشتر بخوانید : درمان رفلاکس اسید معده با زردچوبه
برخی غلات و محصولات گوشتی مانند:
- سوسیس و کالباس
- چوریتسو
- محصولات حاوی گندم
- غلات سبوس دار
- عسل
- ملاس
- شیرین کننده ها
- شیر سویا
- چای
محصولات لبنی
لبنیات حاوی قند شیر لاکتوز است. برخی از افراد عدم تحمل لاکتوز داشته و قادر به هضم لاکتوز نیستند. این افراد مدت کوتاهی پس از مصرف لبنیات علائم زیر را تجربه می کنند:
- نفخ
- صدا دادن شکم
- گاز
- درد و گرفتگی معده
- حالت تهوع
- اسهال
افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند باید از مصرف لبنیات از جمله موارد زیر خودداری کنند:
- شیر
- پنیر
- ماست
لبنیات بدون لاکتوز در اکثر سوپرمارکت ها موجود بوده و برای مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز مناسب است.
بیشتر بخوانید : بهترین رژیم غذایی برای کاهش ورم معده
غذاهای چرب و سرخ شده
افرادی که دچار اسهال یا استفراغ می شوند باید از مصرف غذاهای چرب و سرخ شده پرهیز کنند. این نوع مواد غذایی به سختی هضم شده و برای معده درد مناسب نیستند.
نمونه هایی از غذاهای چرب که باید از خوردن آن ها اجتناب کرد عبارتند از:
- فست فودها
- گوشت های پرچرب
- پنیرهای پرچرب از جمله پنیرهای خامه ای
- شیر کامل یا شیری که 2 درصد چربی دارد
- خامه
- خامه ترش
- غذاهایی که به آن ها کره، مارگارین یا روغن اضافه شده است
غذاها و نوشیدنی های با قند بالا
مصرف مواد غذایی با قند بالا منجر به وضعیتی به نام سندرم دامپینگ یا تخلیه سریع معده می شود. در این وضعیت محتویات معده به سرعت به دوازدهه که قسمت بالایی روده کوچک است تخلیه خواهد شد.
افراد مبتلا به سندرم دامپینگ احتمالا دچار اسهال شده و همچنین طی 30 دقیقه تا 2 ساعت پس از خوردن غذاهای پر قند، اثرات قند خون پایین را احساس می کنند.
نمونه هایی از غذاها و نوشیدنی های شیرین که باید از خوردن آن ها خودداری کرد عبارتند از:
- بیسکویت ها
- شیرینی ها
- کیک ها
- بستنی
- شیر کاکائو
- نوشابه های قندی
- نوشیدنی های ورزشی
- آب میوه ها
- ماست های طعم دار
بیشتر بخوانید : ورم معده چیست؟ علل و درمان
در صورت مشاهده علائم مداوم یا بدتر شدن ناراحتی معده باید به پزشک مراجعه کرد و پس از تشخیص علت مشکل تحت درمان مناسب قرار گرفت. برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه و درمان معده درد با کلینیک دکتر فرشاد خسروی تماس بگیرید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
برای مشاهده مقاله ای از مایوکلینیک در رابطه با معده درد، روی لینک زیر کلینیک کنید:
https://www.mayoclinic.org/symptoms/abdominal-pain/basics/causes/sym-20050728?p=1
