علائم بیماری های روده بزرگ
وظیفه روده بزرگ چیست
اصلی ترین عملکرد روده بزرگ (کولون) ذخیره اضافه غذا و جذب آب است. بین آنچه می نوشیم و آنچه به معده و روده کوچک جهت جذب غذا ترشح می شود، حدود پنج گالن مایع هر روز به روده بزرگ بیرون ریخته می شود.
بخش اعظمی از این مایع باید دوباره جذب شود تا از کم آبی بدن پیشگیری شود. این پروسه زمان بر بوده و در نتیجه حدود ۹۵ درصد از انقباضات روده بزرگ غیر هم فاز هستند.
این انقباضات، محتویات روده بزرگ را میکس کرده اما به جلو هدایت نمی کند. در نتیجه این الگوی حرکتی، مواد اضافی غذا در روده بزرگ حدود ۳۰ ساعت می ماند و باکتری های بسیاری تولید می شوند.
میزان باکتری ها طبق نوع غذا و استفاده از آنتی بیوتیک ها مختلف است اما گاهی بیش از نیمی از وزن مدفوع را تشکیل می دهند.
دومین و یکی از مهم ترین انواع شیوه های حرکتی در روده بزرگ، انقباضات انتشار با دامنه بالا (HAPC) است.
این انقباضات در افراد سالم شش تا هشت بار در روز رخ می دهد اما بسیار شدید هستند. انقباضات ذکر شده در اولین قسمت از روده بزرگ آغاز شده و بعد به مقعد می رسد.
همچنین محتوای روده بزرگ را به جلو می رانند و در نهایت نیاز به دفع در فرد ایجاد می شود.
انقباضات بسیار آرام، مثل آنهایی که در بخش بالایی معده به وجود می آیند (تغییر تون عضلانی) هم در روده بزرگ رخ می دهند اما علت بروز آن هنوز کشف نشده است.
انواع بیماری های روده بزرگ
یبوست
یبوست معمولا به صورت کاهش حرکات روده (کمتر از سه بار دفع در هفته)، دفع مدفوع سفت و گاهی اوقات مشکل در عبور مدفوع توصیف می شود.
احساسات مرتبط با یبوست عبارت است از نیاز مداوم به دفع (اما عدم دفع)، حس نفخ یا پُری شکم.
در کودکان، یبوست اغلب منجر به بی اختیاری مدفوع می شود. یبوست مزمن به سه دسته، طبق علت فیزیولوژیکی آن دسته بندی می شود:
- یبوست نرمال ترانزیت (Normal Transit)
- اختلال عملکرد کف لگن
- یبوست Slow Transit
اسهال
علائم اسهال عبارتند از مدفوع شل، مکرر و یا آبکی و احساس نیاز مداوم به دفع. فرد دارای اسهال، مدام نگران خروج بی اختیار مدفوع است.
انقباضات بیش از حد و دامنه بالا می تواند علت اسهال باشد. در واقع مدت زمان باقی ماندن غذا در روده بزرگ برای جذب دوباره آب کاهش می یابد.
تغییر در حرکت پذیری روده کوچک ممکن است رخ دهد اما اطلاعات اندکی در این باره وجود دارد.
بیماری هیرشپرونگ
بیماری هیرشپرونگ یک مشکل مادرزادی نادر است که به علت فقدان سلول های عصبی (گانگلیون) در مقعد و / یا روده بزرگ ایجاد می شود.
معمولا این مشکل تنها بخش انتهایی کولون را درگیر می کند اما در عده ای کل روده بزرگ و حتی بخشی از روده کوچک درگیر این بیماری خواهد شد.
بخشی از روده که فاقد سلول های عصبی است نمی تواند مدفوع را به خوبی به مقعد برساند و بنابراین منجر به انسداد، یبوست شدید و التهاب (انترکولیت) می شود.
با این که علائم معمولاً طی چند روز بعد از تولد خود را نشان می دهند اما عده ای تا کودکی و بزرگسالی آن را تجربه نمی کنند.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
اصطلاح سندرم روده تحریک پذیر برای توصیف گروهی از علائم استفاده می شود که با هم رخ می دهند.
این علائم شامل درد شکم، تغییر عادات روده، یبوست، اسهال و نفخ می شود. علائم IBS تا حدی به علت حرکات غیر طبیعی است.
در این بیماری عملکرد حرکتی روده واکنش بیش از حد به محرک هایی همچون غذاها یا استرس نشان می دهد.
این واکنش سبب می شود روده کوچک بیش از حد فعال شده و یا اصلا فعال نباشد.
در سندرم روده تحریک پذیر (IBS) عملکرد طبیعی روده ها تحت تاثیر قرار گرفته و به خوبی کار نمی کنند.
گاهی اوقات حرکات زیاد یا کم هستند و عصب های روده، بیشتر به کشش حساس می شوند. همین امر درد بیشتری را در پی خواهد داشت.
در واقع هیچ مورد غیر طبیعی ای در اندوسکوپی و تصویربرداری دیده نخواهد شد.
علائم و نشانه های بیماری های روده بزرگ
انواع علائم اختلالات روده بزرگ بستگی به محل درگیری روده بزرگ دارد. این علائم از خفیف تا شدید متغیر بوده و در دوره هایی زیاد یا کم می شوند.
علاوه بر این ها، مشکلات روده با سایر علائم همراه می شوند که بستگی به بیماری زمینه ای مورد نظر دارد.
برخی علائم شایع تر بیماری های روده بزرگ عبارتند از:
- درد شکم
- ورم، نفخ شکم
- مدفوع خونی (خون ممکن است قرمز، سیاه یا بافتی قیر مانند داشته باشد)
- یبوست
- اسهال
- خستگی
- تب و لرز
- نفخ
- ناتوانی در دفع مدفوع یا گاز
- تهوع با یا بدون استفراغ
سایر علائم همراه با اختلال روده بزرگ که روی سلامت کلی فرد تاثیر می گذارند عبارتند از:
- اضطراب
- افسردگی
- از دست دادن اشتها
- سوء تغذیه
- بیماری های پوست و مو
- کاهش وزن بی دلیل
- ضعف (کاهش قدرت)
ارزیابی های تشخیصی بیماری های روده بزرگ
حدود ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به بیماری کرون، در ایلنوم انتهایی و کولون راست درگیری دارند.
در کودکان (حدود ۲۰ درصد) این بیماری بیشتر محدود به روده کوچک می شود. نوزادان و کودکان با سنین بسیار پایین اغلب در روده بزرگ دچار مشکل و بیماری می شوند.
در بیشتر مواقع، بیماری کرون گوارشی یا اثنی عشر به صورت بیماری زخم معده مقاوم به درمان ظاهر می شود.
بیایید آنورکسیا و بولیمیا را در بیماران مشکوک به بیماری التهابی روده و سندرم روده تحریک پذیر در نظر بگیریم.
نه تنها دل درد، کاهش وزن و استفراغ در این بیماری ها ثابت هستند بلکه سندرم روده تحریک پذیر اغلب در اواخر دوران نوجوانی و اوایل جوانی تشخیص داده می شود که سال های پیک آنورکسیا و بولیمیا هم هست.
بیشتر بخوانید : تشخیص و درمان پولیپ روده بزرگ یا کولون
خلاصه
روده به عنوان بخشی از سیستم گوارشی، به شکل لوله ای بزرگ و خالی در انتهای مسیر گوارشی است که در آن مدفوع ذخیره می شود.
بسیاری از اختلالات و بیماری ها روی توانایی روده بزرگ تاثیر می گذارند از جمله:
- سرطان کولورکتال
- پولیپ روده بزرگ – رشد بافت اضافه در روده بزرگ که ممکن است سرطانی شود
- کولیت اولسراتیو- زخم هایی در روده بزرگ و راست روده
- دیورتیکولی – التهاب یا عفونت کیسه های روده
- سندرم روده تحریک پذیر – بیماری ای اذیت کننده که سبب بروز کرمپ شکم و سایر علائم می شود.
درمان بیماری های روده بزرگ تا حد بسیاری بستگی به بیماری و شدت آن دارد. درمان شامل رژیم غذایی، داروها و در برخی موارد جراحی می شود. برای تشخیص و درمان انواع اختلالات روده بزرگ به کلینیک خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
