درمان انتروکولیت نکروزان در نوزادان + علل
انتروکولیت نکروزان یا NEC نوعی اختلال جدی است که روده نوزادان نارس یا زودرس را درگیر می کند. این اختلال در 2 هفته اول پس از تولد در نوزادانی بروز پیدا می کند که به جای شیر مادر با ترکیبات دیگر تغذیه می شوند. باکتری ها دیواره های روده را درگیر کرده و التهاب اتفاق می‌افتد. در این شرایط دیواره های روده دچار ترک یا شکاف شده و شرایط برای انتقال میکروب ها به فضای شکم فراهم خواهد شد.
NEC اگر به درستی و با سرعت درمان نشود، موجب بروز مشکلات جدی تر و در مواردی مرگ خواهد شد.
علل بروز انتروکولیت نکروزان چیست؟
پزشکان هنوز علت دقیق این بیماری را شناسایی نکردند. کاملاً مشخص است که ریه ها و روده های نوزاد نارس یا زودرس به طور کامل شکل نگرفته و ضعیف تر از سایر نوزادان می باشد.
این یعنی خون و اکسیژن آنطور که باید در میان این اندام‌ها جریان پیدا نمیکند. از طرفی این نوزادان در شکستن ذرات غذا و مبارزه با عفونت ها نیز دچار مشکل هستند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان هستند؟
خوشبختانه انتروکولیت نکروزان یک بیماری نادر است و از هر 2000 تا 4000 نوزاد فقط 1 نفر را درگیر خواهد کرد. اگرچه احتمال بروز آن در میان همه نوزادان وجود دارد، اما غالباً نوزادان نارس کمتر از 3/250 کیلوگرم در معرض خطر قرار دارند.
از دیگر عوامل خطر می توان به این موارد اشاره کرد:
- نوزادان نارسی که با ترکیبی غیر از شیر مادر، چه دهانی و چه وریدی تغذیه می‌شوند.
- نوزادانی که به سختی به دنیا آمده اند یا با افت سطح اکسیژن مواجه هستند.
- نوزادانی که تعداد گلبول های قرمز جریان خون آنها بیش از حد معمول است.
- نوزادان با پیش زمینه عفونت سیستم گوارشی
- نوزادانی که دچار اختلالات جدی هستند و به آنها خون تزریق شده است
علائم بیماری انتروکولیت نکروزان چیست؟
علائم در میان نوزادان متفاوت است، اما نوزادان مبتلا به انتروکولیت نکروزان در 2 هفته اول پس از تولد اغلب چنین علائمی از خود بروز می دهند:
- تورم شکم و نفخ
- ماندن غذا در معده و عدم حرکت آن به سمت روده ها
- وجود مایعات سبز رنگ در معده
- مدفوع خونی
- مشکل در تنفس
- کاهش ضربان قلب یا سستی
مشکلات دیگر گوارشی یا اختلالات عمومی دیگر نیز دارای علائم مشابهی با NEC هستند. اگر نوزاد شما هر یک از این علائم را داشت سریعاً با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : عفونت تنفسی کودکان
تشخیص انتروکولیت نکروزان
پزشک معالج ابتدا از شکم نوزاد عکس برداری کرده، سپس چند نمونه آزمایش خون تهیه میشود که این کار معمولاً در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان انجام خواهد شد.
اگر نوزاد مبتلا به انتروکولیت نکروزان باشد، عکس برداری وجود گاز و حباب های هوا درون روده را نشان می دهد. همچنین پزشک سرنگی را وارد شکم نوزاد می کند. اگر مایعات درون شکم به بیرون نشت کرد این یعنی سوراخی در روده وجود دارد.
آزمایش خون تعداد گلبولهای سفید را مشخص می کند. در واقع تعداد گلبول های سفید نشان دهنده میزان توانایی نوزاد در مبارزه با عفونت است.
روش های درمان انتروکولیت نکروزان کدامند؟
فرآیند درمان به عوامل مختلفی مثل میزان نارس بودن نوزاد، سلامت عمومی نوزاد، سابقه بیماری و میزان شیوع عفونت در بدن بستگی دارد.
پس از مشخص شدن اینها پزشک این روشها را اعمال خواهد کرد:
- متوقف کردن تغذیه
- وارد کردن لوله به بینی و معده نوزاد جهت تخلیه مایعات و خالی کردن فضای معده
- شروع تزریق مایعات وریدی برای سیر نگه داشتن و حفظ رطوبت بدن
- تجویز آنتی بیوتیک جهت مبارزه با عفونت‌ها
- گرفتن عکس های مکرر جهت بررسی شرایط
- فراهم کردن اکسیژن بیشتر یا استفاده از دستگاه اکسیژن در نوزادانی که دچار تورم شدید شکم هستند
- دور کردن نوزاد از دیگران جهت پیشگیری از شیوع
پس از اینکه عفونت برطرف شد ۵( تا ۷ روز بعد) نوزاد می‌تواند دوباره از طریق دهان تغذیه شود. اگر وضعیت بهتر نشد یا روده نوزاد سوراخ بود، نیاز به انجام عمل جراحی است.
در جریان این عمل بافت های آسیب دیده روده یا بافت های نارس جدا میشود. در اغلب موارد پس از جراحی باید روده را به سوراخی که روی شکم ایجاد شده وصل کرد. پزشکان این روش را اصطلاحاً کلوستومی می نامند.
بیشتر بخوانید : تغذیه کامل وریدی در نوزادان
آینده نوزاد مبتلا به انتروکولیت نکروزان چگونه است؟
اغلب نوزادان مبتلا به این اختلال پس از مدتی بهبود می یابند. در برخی موارد روده زخمی یا باریک می شود که در آینده احتمال مسدود شدن دارد.
از طرفی نوزادانی که بخشی از روده آنها جدا شده احتمالا در آینده با مشکل جذب مواد مغذی رو به رو خواهند بود. در مواردی جدی تر نوزاد پس از مدتی برای ادامه حیات نیاز به پیوند روده پیدا می کند.
در حال حاضر روشی برای پیشگیری از انتروکولیت نکروزان وجود ندارد، اما مطالعات نشان می دهد نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند بسیار کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند نوزادان در معرض خطر از همان ابتدا با شیر مادر ولو به مقدار کم تغذیه شوند. بسیاری از انجمن های خیریه برای پیشگیری از شیوع انتروکولیت نکروزان آماده ارائه شیر مادر به نوزادان در معرض خطر هستند.
تحقیقات جدید در مورد یافتن روش‌های درمانی جدید امید بخش است. در این میان استفاده از پروبیوتیک ها که نوعی باکتری زنده هستند، مفید اعلام شده.
پروبیوتیک با فعالیت و رشد باکتری غیر مفید و مسدود شدن اکسید نیتریک مبارزه می کند. اکسید نیتریک نوعی گاز است که در اثر ابتلا به انتروکولیت نکروزان تولید شده و به تخریب دیواره های روده منجر خواهد شد.
بیشتر بخوانید : استفاده از لوله تغذیه یا گاواژ برای نوزادان
اگر نوزاد شما هر یک از علائم عنوان شده در این مقاله را داشت سریعاً با پزشک مشورت کنید. متخصصین ما در کلینیک دکتر خسروی بهترین خدمات درمانی را برای مشکلات گوارشی و اختلالات بلع ارائه می دهند.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
