آناستوموز چیست؟ انواع آن را بشناسید
تعریف : آناستوموز در لغت به معنای پیوند دادن دو جسم است که در حالت عادی نسبت به هم واگرا هستند. در علم پزشکی عبارت آناستوموز یعنی ارتباط و پیوند میان عروق خونی یا دو حلقه روده.
آناستوموز هم به صورت خودکار در بدن اتفاق می افتد و هم امکان ایجاد این نوع پیوند توسط جراح وجود دارد.
آناستوموز طبیعی : آناستوموز طبیعی در حقیقت به پیوندهای عادی و بیولوژیکی درون بدن اشاره دارد. برای مثال بسیاری از عروق و رگها به یکدیگر پیوند خورده اند.
این پیوند و ارتباط کمک می کند تا خون و مواد غذایی در بخش های مختلف بدن جریان داشته باشد.
آناستوموز جراحی : این نوع اتصال در واقع از طریق جراحی و به وسیله پزشک در شرایطی انجام می شود که قسمتی از عروق و رگها یا بخشی از روده مسدود شده باشد.
گاهی برای برداشتن تومور در روده نیز از این نوع پیوند استفاده می شود. جراح تومور یا قسمت مسدود شده را جدا کرده و دو لبه روده را به هم متصل می کند.
آناستوموز ایلئوکولیک چیست ؟ آناستوموز ایلئوکولیک در واقع به اتصال ایلئوم یا انتهای روده کوچک به ابتدای روده بزرگ یا کلون اطلاق می شود.
این نوع پیوند معمولاً در بیماران مبتلا به کرون پس از برداشتن بخشی از روده انجام می شود، به این دلیل که بیشتر انتهای روده کوچک و ابتدای روده بزرگ را درگیر می کند.
پزشکان با استفاده از آناستوموز اقدام به پیوند میان عروق خونی یا دو حلقه روده می کنند. برای استفاده از جراحی آناستوموز و آناستوموز ایلئوکولیک به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
علت انجام آناستوموز ایلئوکولیک چیست؟
این جراحی در واقع برای اتصال مجدد روده کوچک به روده بزرگ انجام می شود. افرادی که به یکی از بیماریهای زیر مبتلا باشند نیاز به برداشتن بخشی از روده و انجام آناستوموز ایلئوکولیک دارند:
- سرطان روده بزرگ
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
- آنتریت یا عفونت روده
- آبسه روده
- دیورتیکول یا وجود غده غیرطبیعی در روده از بدو تولد
- زخم و التهاب شدید روده
- مسدود شدن روده
- توده‌های شبه سرطانی
- آسیب های فیزیکی مثل زخم گلوله
آناستوموز چطور انجام می شود؟
در بیشتر موارد آناستوموز از طریق لاپاراسکوپی صورت می گیرد، به این معنی که جراحی از مجرای شکافی که به وسیله لاپاراسکوپ ایجاد شده انجام می شود.
بیشتر بخوانید : آندوسکوپی در تهران
لاپاراسکوپ لوله باریک و درازی است که در قسمت ابتدایی آن یک منبع نور و دوربین قرار دارد. این دستگاه به جراح کمک می کند تا در حین انجام عمل، فضای درونی بدن را به خوبی رصد کند.
برای انجام آناستوموز ایلئوکولیک روش های مختلفی وجود دارد:
- روش سرتاسری (EEA) : در این روش دو سر روده به هم متصل می شوند.
- روش اتصال لبه ها به هم (SSA) : در این روش به جای اتصال قسمت انتهایی روده به هم، لبه های آن را به هم متصل کرده، منگنه زده یا می دوزند.
- در این روش احتمال باریک شدن مجرای روده بسیار کمتر است.
- روش اتصال لبه ها به انتها (ESA) : در این روش انتهای روده کوچک به لبه روده بزرگ متصل می شود.
این که پزشک برای جراحی از کدام روش استفاده کند کاملا به وضعیت روده و نوع عمل جداسازی بستگی دارد.
تفاوت بخیه با منگنه زدن
پزشک جراح تشخیص می دهد که محل اتصال را به یکدیگر بخیه بزنند یا به هم منگنه کنند. بیش از 100 سال است که از روش بخیه زدن به شکل موفقیت آمیز استفاده می شود.
با این حال منگنه زدن سرعت کار را بیشتر می کند. از طرفی روش های جراحی جدید منگنه زدن را بیش از بخیه کردن مورد تایید قرار می دهد.
روش جراحی سرتاسری (اتصال دو انتهای روده به هم) فقط با کمک بخیه امکان پذیر است. در مقابل روش اتصال لبه ها به هم فقط با منگنه زدن انجام می شود.
خطرات آناستوموز چیست؟
آناستوموز نیز مثل هر جراحی دیگری خطراتی به دنبال دارد که شامل:
- ایجاد لخته خون
- خونریزی
- ایجاد اسکار یا جای زخم
- مسدود شدن مجرا
- باریک شدن غیرعادی مجرا
- آسیب به بافت های اطراف
- عفونت
- نشتی آناستوموز یا نشتی در مکانی که دو قسمت روده به هم متصل شده اند.
بیشتر بخوانید : سرطان روده کوچک
انواع دیگر آناستوموز
در شرایط و موقعیت های پزشکی مختلف ممکن است از انواع مختلف آناستوموز معده استفاده شود:
جراحی بای پس معده: جراحی بای پس در واقع نوعی عمل زیبایی برای کاهش وزن است. پزشکان در این نوع جراحی از دو نوع آناستوموز استفاده می کنند.
در روش اول قسمت بالای معده به یک کیسه کوچک تبدیل می شود. سپس تکه ای از روده کوچک جدا و در نهایت به این کیسه متصل خواهد شد.
این اولین شیوه استفاده از آناستوموز است. در روش بعدی انتهای روده کوچک به ابتدای روده کوچک تر وصل می شود.
برداشتن تومور : یکی از متداول ترین روش های بهره مندی از آناستوموز در برداشتن تومور، عمل جدا کردن پانکراس است. بعد از برداشتن تومور باید دوباره عضو پیوند داده شود.
از این جراحی در موارد دیگری مثل مجرای صفرا، پانکراس، عمل برداشتن کیسه صفرا یا برداشتن بخشی از معده نیز استفاده می شود.
تفاوت آناستوموزیز در برابر کلستومی
پس از اینکه بخشی از روده به هر دلیلی جدا شد پزشک باید دو قسمت باقیمانده را به هم متصل کند. اینکه از میان آناستوموزیز و کلستومی کدام روش انتخاب شود بسته به مقدار جداشده روده و شرایط جراحی دارد.
تفاوت این دو نوع اتصال عبارتند از:
- در اتصال آناستوموزیز، جراح دو لبه انتهایی روده را با بخیه یا منگنه به هم متصل می کند.
- در کلستومی جراح یک سر روده را از طریق دیواره شکم به یک کیسه متصل می کند. در این روش مدفوعی که قرار است به سمت راست روده برود، وارد کیسه داخل شکم شده و به صورت دستی تخلیه می شود.
- کلستومی اغلب به عنوان یک راه حل کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرد و تنها به این دلیل اعمال می شود که برای مدت کوتاهی بخش‌های دیگر روده که تحت عمل جراحی قرار گرفته بهبود یابند.
- به محض بهبودی روده، جراح با آناستوموز دو لبه را به هم وصل می کند. البته در مواردی، شرایط برای انجام اتصال آناستوموز وجود ندارد و کلستومی به عنوان روش دائمی اعمال می شود.
آناستوموز عروقی و گردش خون
آناستوموز عروقی و گردش خون به طور طبیعی در بدن اتفاق می‌افتد. برای مثال در شرایطی که یکی از عروق مسدود شده باشد، بدن مسیر جدیدی را برای گردش خون ایجاد می کند.
اتصال آناستوموز طبیعی در بدن به کنترل دمای بدن هم کمک می کند. البته آناستوموز عروقی با دخالت جراح هم صورت می‌گیرد و پزشک برای بازسازی عروق و شریان های آسیب دیده از آن استفاده می کند.
- آناستوموز عروقی در این شرایط توسط جراح انجام می شود:
- آسیب دیدگی عروق در اثر تروما مثل شلیک گلوله
- عمل بای پس عروق کرونری برای رفع مسدود شدگی عروق
- پیوند عضو و اتصال عضو جدید به سیستم گردش خون
- همودیالیز
به عنوان مثال در جراحی بای پس عروق کرونری پزشک از رگ ها و عروق سایر قسمت‌های بدن استفاده کرده تا آسیب یا گرفتگی عروق را برطرف نماید.
در این شرایط از عروق سالم دیواره قفسه سینه یا پاها استفاده می شود. برخلاف آناستوموز روده ای، در آناستوموز عروقی همیشه روش بخیه زدن به کار برده می شود و منگنه زدن ممنوع است.
بیشتر بخوانید : با سرطان روده ، علائم و علل و درمان آن کامل آشنا شوید
تشخیص و درمان نشتی
اگرچه این اتفاق به ندرت روی می دهد، اما به هر حال نشتی آناستوموز یک شرایط خطرناک است. چنان چه مشخص است، نشتی آناستوموز زمانی اتفاق می‌افتد که محل اتصال به درستی به هم پیوند نخورده و محتویات مجرا از شکاف آن خارج می شود.
بر اساس آماری که در سال 2009 منتشر شد حدود 3 تا 6 درصد از موارد آناستوموز روده دچار نشتی می شود. اما در سال 2014 از 379 جراحی انجام شده، فقط 1/1 درصد آنها درگیر نشتی شد.
از جمله علائمی که نشان می دهد آناستوموز دچار نشتی شده عبارتند از:
- تب
- درد شکم
- کم شدن ادرار
- کاهش تحرکات روده یا ایلئوس
- اسهال
- افزایش غیر عادی تعداد گلبولهای سفید
- پریتونیت یا التهاب صفاق
احتمال بروز نشتی آناستوموز در افرادی که داروهای استروئیدی مصرف می کنند یا چاق هستند بیشتر است. مصرف دخانیات و الکل نیز احتمال بروز نشتی را افزایش می دهد.
درمان نشتی آناستوموز
در شرایطی که محل نشتی کوچک باشد با مصرف آنتی بیوتیک یا اتصال یک زهکش به دیواره روده مشکل برطرف خواهد شد. اما اگر نشتی زیاد بود باید جراحی را دوباره تکرار کرد.
در برخی موارد پس از نشتی باید ضمن انجام کلستومی، روده، معده و کبد را با ترکیب آب و سدیم کلراید شستشو داد.
براساس بررسی هایی که در سال 2006 صورت گرفت، 39 درصد از موارد نشتی آناستوموز منجر به مرگ خواهد شد. هر چه نشتی سریعتر تشخیص داده شود امکان نجات بیمار بیشتر است.
خلاصه مطلب
آناستوموزیز ایلئوکولیک روشی موثر و مطمئن است، اما مثل هر جراحی دیگری خطراتی به دنبال خواهد داشت که نشتی و ایجاد عفونت مهمترین آنهاست.
اغلب افرادی که پس از جراحی روده آناستوموز انجام داده اند پس از مدتی بهبود یافتند. در افرادی که بیماریهای مزمنی مثل کرون داشته باشند، پس از جراحی نیز نیاز به مصرف دارو است.
آناستوموز روش درمانی نیست. پیشرفت های علم پزشکی روش های مختلفی پیش روی جراحان قرار داده که نتیجه بهتر و دوران نقاط نگاهت کوتاه تری به دنبال دارد.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
