سرطان پانکراس یا لوزالمعده – علت، علائم و درمان
سرطان پانکراس یا لوزالمعده
سرطان پانکراس یکی از شکل های مهلک بیماری های مرتبط با پانکراس است. امروزه سرطان پانکراس تبدیل به یکی از رایج ترین سرطان ها شده که در میان سالمندان، مردان و افراد سیگاری بیشتر دیده می شود.
سرطان پانکراس در بافت های این عضو آغاز می شود یعنی بافت هایی که مسئول آنزیم های شکست غذاها و هورمون ها جهت کنترل سطح قند خون هستند.
سرطان لوزالمعده شکلی از سرطان است که به نسبت سایر سرطان ها به اندام های مجاور بسیار سریعتر گسترش می یابد و به ندرت در سطوح اولیه قابل تشخیص است.
به همین علت انجام تست های غربالگری، در صورت وجود این بیماری در خانواده و همچنین وجود کیست های پانکراس ضروری است.
علت سرطان پانکراس
برخی فاکتورهای ژنتیکی و بیماری ها هم در بروز سرطان پانکراس دخیل هستند. اگر در خانواده درجه یک، فردی با سابقه ابتلا به سرطان پانکراس داشته باشید احتمال بروز این سرطان در شما بسیار افزایش می یابد.
همچنین افرادی که پانکراتیت مزمن و التهاب پانکراس دارند هم در خطر بالایی برای ابتلا به سرطان پانکراس قرار دارند.
هنوز هم تحقیقات بسیاری باید برای تشخیص علت اصلی سرطان لوزالمعده انجام شود. همان طور که می دانیم، یکی از علل بروز این سرطان جهش سلول ها است.
بنابراین برخی فاکتورهای خطرساز مشخص فرد را بیشتر در معرض سرطان پانکراس قرار می دهند.
عوامل خطرساز قابل اصلاح سرطان پانکراس
- کشیدن سیگار
- اضافه وزن
- عدم فعالیت های فیزیکی
- دیابت
- پانکراتیت
عوامل خطرساز غیرقابل اصلاح سرطان پانکراس
- سن
- جنسیت
- نژاد
- سابقه خانوادگی
- استعداد ژنتیکی
- فیبروز کیستی
- کیست های پانکراس
بیشتر بخوانید : سرطان ناروفارنکس چیست + علائم، تشخیص و درمان
علائم اولیه سرطان پانکراس
تشخیص سرطان لوزالمعده در سطوح اولیه بسیار چالش برانگیز است چون این سرطان هیچ علامت و نشانه ای در سطوح اولیه ندارد.
همچنین علائم بسیار نامفهموم هستند و به همین علت تشخیص آن بسیار دشوار خواهد بود. اگر فکر می کنید علائمی که در زیر آمده برای مدت طولانی دارید با پزشک خود مشورت کنید.
سرطان پانکراس در سطح ابتدایی خود هیچ علامتی ندارد. با پیشرفت، احتمالا متوجه علائم و نشانه هایی خواهید شد.
علائم اولیه سرطان پانکراس عبارتند از:
- خارش پوست
- ادرار تیره
- از دست دادن اشتها
- درد بالای شکم و پشت
- تهوع و استفراغ
- مدفوع غیرطبیعی
- لخته خون
- کیسه صفرای متورم
- دیابت
سایر علائم سرطان پانکراس
سایر علائم شایع سرطان پانکراس که به آسانی قابل مشاهده هستند عبارتند از:
بزرگ شدن کبد یا کیسه صفرا
تجمع صفرا در کبد به علت انسداد مجرای صفرابر باعث بزرگ شدن کیسه صفرا می شود.
گسترش سرطان به کبد هم منجر به افزایش سایز کبد خواهد شد. معاینه فیزیکی می تواند بزرگی کیسه صفرا و کبد را به شکل یک توده در زیر سمت راست دنده ها تشخیص دهد.
همچنین از انواع تصویربرداری هم استفاده می شود.
درد شکم و پشت
سرطانی که در مرکز بخش انتهایی لوزالمعده ایجاد می شود ابعاد بزرگی دارد. همین امر سبب بروز فشار روی سایر اندام های بدن می شود و درد به وجود می آید.
همچنین اگر سرطان به عصب های اطراف برسد منجر به کمر درد خواهد شد.
زردی (یرقان)
زردی چشم و پوست شایع ترین علامت سرطان هایی است که نزدیک نقطه بالایی پانکراس ایجاد می شوند و مجرای صفراوی را مسدود می کنند.
علت این امر، وجود ماده ای زرد-قهوه ای به نام بیلی روبین است که در کبد آزاد می شود و از طریق مجرای صفراوی وارد روده کوچک می شود.
این ماده چربی های انباشته در کبد را می شکند. بنابراین بیلی روبین از طریق مدفوع از بدن خارج نمی شود و تجمع آن سبب زردی پوست و چشم ها خواهد شد.
ادرار تیره، خارش پوست، مدفوع با رنگ روشن از علائم شایع بیماری زردی هستند.
کاهش وزن بی دلیل
اختلال در هضم چربی که به علت سرطان پانکراس ایجاد می شود همیشه به فرد احساس سیری کاذب می دهد.
همین امر اشتها را کم کرده و منجر به کاهش وزن بی دلیل می شود.
مشکلات مربوط به هضم
سرطان پانکراس می تواند منجر به مشکلات گوارشی همچون استفراغ و تهوع شود. علت این امر ایجاد فشار توسط سرطان بر روی بخش انتهایی معده و مسدود کردن بخشی از آن است.
بنابراین غذا نمی تواند عبور کند و تهوع، استفراغ و در برخی موارد درد ایجاد خواهد شد.
بیشتر بخوانید : معرفی 7 ماده غذایی برای مبارزه با سرطان
دیابت
سرطان لوزالمعده می تواند سلول های تولید کننده انسولین را از بین ببرد و به همین علت افزایش قند خون و دیابت را شاهد خواهیم بود.
بنابراین ممکن است علائم شایع دیابت مثل افزایش اشتها، عطش و نیاز مکرر به دفع ادرار را تجربه کنید.
لختگی خون
اولین علامتی که به پزشک در تشخیص سرطان پانکراس کمک می کند لختگی خون است. سرطان پانکراس منجر به شکل گیری لخته خون، بیشتر در پاها می شود.
این مشکل ترومبوز عمیق رگ یا DVT نام دارد. رایج ترین علامت DVT شامل قرمزی، ورم، درد و گرما در پاها است.
اگر لخته خون به ریه ها برسد امبولیسم ریوی یا PE ایجاد می شود.
درمان سرطان پانکراس
برعکس سایر انواع سرطان، تشخیص شامل معاینه دستی نمی شود (به علت عمیق بودن پانکراس).
معاینه دستی یک روش اصولی اما موثر است که باعث تشخیص زود هنگام تومورهای بدخیم در زمان چکاپ های روتین می شود.
در هر صورت پزشک بعد از شنیدن درباره علائم و تاریخچه پزشکی، تست های تشخیصی مناسب را تجویز می کند.
این تست ها متشکل از ترکیبی از سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، آندوسکوپی، آزمایش خون ( برای شناسایی تومور مارکرها در جریان خون) و در صورت لزوم بیوپسی (از بافت مشکوک در پانکراس برای تحلیل آزمایشگاهی) است.
وقتی جواب تشخیص سرطان لوزالمعده مثبت شد، درمان هر چه سریع تر آغاز می شود. ترجیح یک درمان بر دیگری بستگی به مکان، سایز، درجه، گستردگی، سن، سلامت کلی بدن و بسیاری از فاکتورهای دیگر دارد.
گزینه درمانی اول معمولا عمل جراحی است اما در صورتی که سرطان در یک نقطه متمرکز باشد و گسترش نیافته باشد.
در این صورت می توان عمل را بدون به خطر انداختن یکپارچگی اندام های مجاور انجام داد. معمولا عمل جراحی شامل برداشتن بخشی از پانکراس یا همه آن است.
زندگی بدون پانکراس یا بخشی از آن امکان پذیر است اما باید تا آخر عمر انسولین و سایر هورمون ها را مصرف کنید (چون مهم ترین هورمون ترشح شده از پانکراس است و قند خون را می کاهد).
همچنین هورمون های جایگزین گوارشی که دیگر بدن قادر به تولید نیست هم باید جایگزین شوند. مشکل این است که تقریبا تشخیص ها وقتی انجام می شوند که سرطان از قبل گسترش یافته است.
وقتی سرطان منحصرا در لوزالمعده باشد هیچ علامتی ندارد. به همین علت در اکثر موارد بعد از متاستاز تشخیص صورت می گیرد و باید شیمی درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی (تزریق داروهایی که فعالیت سیستم ایمنی را تحریک می کند) و یا اینکه ترکیبی از چندین روش به کار گرفته خواهد شد.
خوشبختانه و به رغم این حقیقت که درمان های ذکر شده برای اکثر سرطان ها موثر هستند، اما تشخیص خوب و به موقع انجام نمی شود.
بنابراین نرخ حیات افراد مبتلا به سرطان پانکراس فقط 34 درصد است یعنی از هر 100 بیمار مبتلا به این سرطان فقط 34 نفر زنده می مانند.
مشکل این است که در موارد گسترش سرطان به ساختارهای اطراف، این رقم به 12 درصد کاهش می یابد. در صورت متاستاز به اندام های حیاتی، احتمال زنده ماندن فقط 3 درصد است.
سرطان پانکراس فقط حدود 3 درصد از تمامی سرطان ها را تشکیل می دهد. مثل تمامی سرطان ها، تشخیص زود هنگام این سرطان همیشه بهترین راه جهت شروع درمان است. برای تشخیص و درمان سرطان پانکراس می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
