علائم باکتری روده ای کولای
برخی از باکتری های ای کولای (e.coli) بی ضرر هستند و برخی هم برای بدن مفید به شمار می آیند، علائم وجود باکتری ای کولای در بدن به صورت اسهال خونی یا آبکی، عفونت دستگاه ادراری و درد شکم ظاهر می شوند.
باکتری اشرشیاکلی چیست
اشرشیاکلی به گروهی از باکتری های بی ضرر گوارشی اطلاق می شود. این باکتری ها معمولاً در بخش تحتانی سیستم گوارش زندگی می کنند یعنی در روده بزرگ انسان های سالم و حیوانات خون گرم.
برخی انواع ای کولای نه تنها برای انسان ها مضر نیستند بلکه مفید هم هستند. این نوع از باکتری ها باعث هضم بهتر و محافظت از بدن در برابر میکروب های مضر می شوند.
سایر انواع ای کولای بسیار بیماری زا هستند که در این بیماری ها دستگاه گوارش و ادراری درگیر می شوند.
نوعی از ای کولای که اکثر افراد با آن آشنا هستند، بیماری اسهال مسافران ایجاد می کند. همچنین سمی در شکم به وجود می آورد که باعث از دست رفتن حجم بالایی از آب روده ها می شود.
نوع دیگری از ای کولای یعنی آنتروهموراژی ای کولای (EHEC)، مسئول مسموم سازی غذا است. EHEC بافت معده را تخریب کرده و اسهال خونی ایجاد می کند.
علت بروز عفونت ای کولای
بیش از ۷۰۰ سویه از ای کولای وجود دارد. اکثر سویه ها ساکنین طبیعی روده کوچک و روده بزرگ هستند و بیماری زا به حساب نمی آیند (پاتوژنیک نیستند).
با این حال، ای کولای غیربیماری زا با گسترش در خارج از روده بیماری ایجاد می کند مثلاً اگر وارد دستگاه ادراری شود (که باعث بروز عفونت های مثانه و کلیه می شود) و یا اینکه وارد جریان خون شود.
سایر گونه های ای کولای مسمومیت یا اسهال ایجاد می کنند حتی اگر درون روده بمانند و سموم یا التهاب روده به وجود بیاورند.
۴ تا ۶ گروه از زیر شاخه ای کولای EEC را تشکیل می دهند. این نام ها از توصیفات ویژگی هایی گرفته شده اند که آنها را از دیگر گروه ها متمایز می کنند.
- EHEC (آنتروهموراژیک ای کولای)
- ETEC (آنتروتوکسی ژنیک ای کولای)
- EAEC (آنتروادهرنت ای کولای)
- EPEC (آنتروپاتوژنیک ای کولای)
- EIEC (آنترواینوسیو ای کولای)
- EAggE (آنترواگرتیو ای کولای)
ای کولای ابتدا توسط تی. اشریش در سال ۱۸۸۵ ایزوله شد و نامش را از این فرد گرفت.
بیش از ۷۰۰ زیر شاخه با تغییرات کوچک آنتی ژنی در سطح آنتی ژن های O شناسایی شد (لیوپولی ساخارید ها یا مولکول های روی سطح باکتری با باکتری های گِرم منفی) مثلاً ای کولای 0157 یا ای کولای 055.
این زیر شاخه ها توسط تست های ایمونولوژی و با استفاده از آنتی بادی های آنتی ژن شناسایی می شوند. آنتی ژن های پروتئین H (انواع متفاوت تاژک که باعث حرکت یافتن باکتری می شود) بیشتر باعث تفاوت سویه های ای کولای شد.
در نتیجه یک گونه خاص ای کولای به عنوان H شناسایی می شود و بعد عدد قرار می گیرد مثلاً ای کولای H7:0157.
با اینکه قدر پیچیده به نظر می رسد، محققان از این شناسایی کنندگان آنتی ژنیک برای پیگیری سویه خاص از ای کولای استفاده می کنند که عامل ایجاد بیماری است.
علائم بیماری ایجاد شده توسط باکتری ای کولای
باکتری ای کولای علائم مختلفی دارد که شایع ترین آن عبارتند از:
- اسهال آبکی یا خونی
- کرمپ شکم و درد
- حساسیت به لمس شکم
- تهوع
- استفراغ
- معده درد و کرمپ معده
- تب بالای ۳۸ درجه
- کاهش اشتها
- دهیدراسیون خفیف
ممکن است ۱۰ روز تا شروع علائم طول بکشد و گاهی این زمان به ۳ تا ۵ روز هم می رسد.
اکثر بزرگسالان سالم حدود یک هفته بعد از اولین علائم بهبود می یابند. حدود ۱۰ درصد از تمامی عفونت ها منجر به بروز علائم شدیدی می شوند که باید به بیمارستان ارجاع داده شوند.
در این موارد، امکان مرگ و میر هم وجود دارد.
بیشتر بخوانید : گاستروانتریت باکتریایی یا بیماری باکترایی گوارشی
علائم شدید عفونت ای کولای
اسهال هموراژیک (خونی)
خونریزی شدید از مقعد که منجر به دهیدراسیون (کم آبی بدن) مهلک می شود.
سندروم همولیتیک اورمیک (HUS)
علائم همولیتیک اورمیک عبارتند از: کبود شدن پوست، خونریزی بینی، رنگ پریدگی پوست، ورم دست ها و پاها، زردی و کاهش ادرار.
HUS حدود یک هفته تا ۱۰ روز بعد از شروع علائم آغاز می شود. کودک زیر ۱۰ سال در خطر بیشتری برای ابتلا قرار دارد.
سموم، مخصوصاً سم شیگا به رگ های خونی کلیه آسیب وارد می کند و منجر به نارسایی کلیه، تشنج و حتی مرگ می شود.
فرد باید در بیمارستان بستری شده تا وضعیت نارسایی کلیه بررسی بشود.
پرپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP)
این مشکل وقتی رخ می دهد که سموم ایجاد شده توسط ای کولای پلاکت های خون را نابود کنند. این بیماری نادر بوده و بیشتر در کهنسالان مشاهده می شود.
علائم عبارتند از:
- ضعف پیشرونده
- کبود شدن به آسانی
- نارسایی کلیه
- هذیان گویی
کبودی های بدون دلیل روی شکم هم از ویژگی های TPP است. نرخ مرگ و میر حدود TPP ۱۰ درصد به شمار می آید.
چه کسی به علت ای کولای بیمار می شود
با اینکه هر فردی می تواند به علت ای کولای بیمار شود، برخی افراد بیشتر احتمال ابتلا به بیماری ها و مشکلات جدی در زمینه سلامت دارند. این افراد یعنی:
- بزرگسالان بالای ۶۵ سال
- کودکان زیر ۵ سال
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف
- مسافران کشورهای مختلف
عوامل خطرساز
همه علائم عفونت ای کولای و خود عفونت به علت بلع این باکتری است. چون ای کولای در روده حیوانات و انسان ها زندگی می کند، پس با دفع از بدن آنها خارج می شود.
اگر این مدفوع غذا یا آب را آلوده کند، در معرض باکتری ای کولای قرار گرفته اید. غذا یکی از رایج ترین عوامل خطرساز است.
حدود ۶۵ درصد از موارد شیوع بیماری ها با منشا ای کولای به علت آب و غذای آلوده است.
آیا ای کولای مسری است
تماس فرد به فرد یا تماس با حیوانات مزرعه، غذا دادن به حیوانات باغ وحش یا پارک، ۲۰ درصد از موارد ابتلا به ای کولای را تشکیل می دهد.
اگر مدفوع فرد آلوده به ای کولای وارد بدن فرد دیگر شود، ابتلا قطعی است.
مواد غذایی دارای باکتری ای کولای
پرخطرترین غذاهای حاوی ای کولای عبارتند از:
- گوشت گوساله علت بروز ۵۵ درصد از عفونت های ای کولای است (گوشت چرخ کرده گاو و بعد استیک)
- سبزیجات برگ دار ۲۱ درصد از عفونت ها را تشکیل می دهند.
- لبنیات علت ۱۱ درصد از عفونت ها است.
- سایر انواع گوشت ها عامل ۶ درصد از عفونت ها هستند.
هر کس در خطر مواجهه با ای کولای قرار دارد اما چند فاکتور خطرساز این احتمال را بیشتر می کند:
- سن : بزرگسالان و جوانان بیشتر به ای کولای مبتلا می شوند
- رژیم غذایی : اگر به گوشت و مخصوصاً گوشت گاو علاقه دارید، در خطر بالاتری برای ابتلا قرار دارید. این خطر با مصرف گوشت نیم پز بیشتر می شود.
- پاکسازی بدن : شیوع ای کولای بین ماه های خرداد تا شهریور بیشتر می شود. علت این امر خارج ساختن باکتری ها همراه با مدفوع از بدن حیوانات است.
بیشتر بخوانید : علت، علائم و درمان بیماری التهابی روده
نحوه مدیریت علائم و تسریع روند بهبودی عفونت ای کولای
در حالی که هیچ درمانی برای ای کولای وجود ندارد اما می توانید از روش های طبیعی برای مبارزه با عفونت و رفع عفونت ای کولای استفاده کنید.
مصرف آب کافی
وقتی عفونت ای کولای دارید، در خطر بسیار بالایی برای دهیدراسیون قرار می گیرید. پس تا جای ممکن مایعات مصرف کنید.
هیدراته نگه داشتن بدن مزایای بسیاری برای بدن در زمان بروز عفونت ها دارد. تمامی مایعاتی که می نوشید به خارج ساختن باکتری ها و سموم از بدن کمک می کند.
از مصرف غذاهای محرک بروز علائم بپرهیزید
با وجود اسهال، تهوع یا کرمپ شدید شکمی، نباید غذاهای پرفیبر، چرب و سنگین و لبنیات میل کنید. این غذاها علائم باکتری ای کولای را بدتر می کنند.
دمنوش مصرف کنید
طبق تحقیقات صورت گرفته، بسیاری از دمنوش های گیاهی مزایای دارویی دارند و علائم باکتری ای کولای مثل تهوع را از بین می برند.
دیگر مزایای دمنوش ها عبارتند از:
- هم چای نعنا فلفلی و هم چای ریشه زنجبیل باعث بهبود هضم و آرامش معده می شوند.
- چای بابونه خاصیت آرامبخشی و ضد التهابی دارد که به آرام سازی کرمپ شکم کمک می کند.
مصرف پروبیوتیک ها
عفونت ای کولای توازن باکتریایی شکم را بر هم می زند. پروبیوتیک ها به آرام سازی علائم باکتری ای کولای با افزایش رشد باکتری های سالم کمک می کند.
در این صورت افزایش ای کولای و سایر باکتری های مضر متوقف می شوند. اسیدوفیلوس یکی از بهترین پروبیوتیک ها برای ای کولای است.
این باکتریِ دوست، ترکیبات آنتی باکتریال در شکم تولید می کند و این ترکیبات خاص، جلوی رشد باکتری های مضر مثل سالمونلا، ای کولای و حتی قارچ کاندیدا را می گیرند.
سرکه سیب
سرکه سیب، درمانی سنتی برای انواع بیماری ها است. عفونت ای کولای هم از این قاعده مستثنی نیست. در واقع سرکه سیب خاصیت ضد میکروبی دارد که برای درمان ای کولای مفید است.
افزودن دو قاشق چای خوری سرکه سیب به یک فنجان آب ولرم و نوشیدن آن چند بار در روز توصیه می شود.
مصرف زرشک
قرن ها است که از زرشک در طب سنتی برای درمان ای کولای استفاده می شود. در تست های آزمایشگاهی بربرین (ماده فعال موجود در گیاه) به باکتری ای کولای مقاوم به دارو اضافه شد.
نتایج نشان دادند بربرین ممکن است به عنوان آنتی باکتریالی خوب در مقابل مقاومت دارویی ای کولای عمل کند. در آزمایشات حیوانی بر روی خرگوش و موش، بربرین رشد ای کولای را در روده حیوانات متوقف کرد.
برای تشخیص و درمان انواع عفونت های روده و بیماری های گوارشی می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : 02188073136 و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره 09337836820 در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک 02188571523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
