لوله پگ چیست
کلمه پگ (PEG) در واقع حروف اختصاری اصطلاح گاستروستومی آندوسکوپیک درون جلدی است.
در این شیوه، از لوله گاستروستومی که لوله ای ایمن است، غذا، مایعات و داروها مستقیم وارد معده می شوند.
آندوسکوپ لوله ای بلند، باریک و منعطف با دوربینی کوچک و چراغی در انتهای آن است که به پزشک تصاویری از داخل شکم نشان می دهد.
در واقع آندوسکوپ به پزشک اجازه می دهد بهترین نقطه معده را جهت قرار دادن لوله پگ انتخاب کند.
از این لوله برای بیمارانی استفاده می شود که مشکل بلع دارند. جاگذاری لوله پگ معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود.

حتما بخوانید : لوله پگ چیست؟
نحوه مراقبت از لوله پگ
پانسمانی کوچک روی محل ورود پگ قرار می گیرد که معمولا بعد از یک یا دو روز برداشته خواهد شد.
سپس محل برش باید با آب و صابون رقیق تمیز و بعد خشک شود. هیچ پانسمان دیگری نیاز نیست.

غذارسانی از طریق لوله پگ چگونه انجام می شود
مایعاتی خاص علاوه بر غذاهایی کاملاً رقیق از طریق لوله پگ وارد معده فرد می شوند. اگر لوله پگ به علت مشکل در بلع کار گذاشته شده (مثلا بعد از سکته)، هنوز هم محدودیت هایی در مصرف غذا از طریق دهان وجود دارد.
در کل برای مصرف برخی مواد غذایی از طریق دهان همراه با استفاده از لوله پگ، با پزشک مشورت کنید.
عوارض استفاده از لوله پگ
لوله پگ عوارضی دارد که شامل درد در محل جایگذاری لوله، نشت محتویات معده به خارج و اطراف محل ورود لوله، جابجایی لوله و مشکل در کارکرد آن می شود.
همچنین عوارضی مثل عفونت نقطه ورود لوله به بدن، آسپیراسیون (پریدن محتوای معده به داخل ریه ها)، خونریزی و سوراخ شدگی دیواره روده می توان اشاره کرد.
لوله های پگ معده چگونه تعویض می شوند
لوله پگ ماه ها یا سال ها استفاده می شود اما با فرسودگی در طول زمان، باید جایگزین شود.
پزشک به آسانی لوله را بدون بی حسی و بیهوشی برداشته و تعویض می کند. گاهی اوقات بی حسی زده می شود که بستگی به ترجیح پزشک و بیمار دارد.
پزشک لوله را محکم کشیده و برمی دارد و یا لوله ای جدید جاگذاری می کند. گاهی هم مجرا را می بندد.
به محض برداشتن دائمی لوله، محل برش در اندک مدتی بسته می شود بنابراین اگر لوله تصادفی بیرون آمد هر چه سریع تر اقدامات لازم را انجام دهید.

علت تعویض لوله پگ معده
معمولا به دلایل زیر تعویض لوله پگ معده انجام می شود:
- شاید فرد دیگر نیاز به لوله پگ نداشته باشد چون قادر به خوردن و نوشیدن از دهان شده است.
- لوله پگ فرسوده و آسیب دیده شده است
برخی لوله ها ۱ تا ۲ سال قابل استفاده هستند در حالی که برخی دیگر مدت زمان بیشتری دوام می آورند.
جای گذاری یا تعویض چند دقیقه طول می کشد و باید اندکی در بخش آندوسکوپی بمانید.
بیشتر بخوانید : آموزش مراقبت از پگ معده
تعویض پگ معده
پزشک بدون بی حسی یا بیهوشی لوله را تعویض می کند. در برخی موارد ترجیح پزشک استفاده از آرامبخشی و آندوسکوپی است.
پزشک با فشاری محکم لوله پگ را برمی دارد و یا این که لوله جدیدی جایگذاری می کند. به محض برداشتن دائمی لوله، محل برش بعد از مدتی بسته می شود.
بنابراین به محض بیرون آمدن تصادفی لوله هر چه سریع تر اقدامات لازم را انجام دهید.
در تعویض لوله پگ معده چه اتفاقی می افتد
- لوله جایگزین فورا بعد از برداشتن لوله قبلی نصب می شود. این لوله اندکی با لوله پگ قبلی متفاوت است.
- دو ساعت بعد از تعویض لوله غذای رسانی انجام می شود
- این نوع لوله تغذیه در منزل و توسط پرستار هر سه ماه یک بار تعویض می شود

برداشتن لوله پگ
اکثر شکاف های شکمی مخصوص لوله پگ بعد از حدود یک تا سه ماه بسته می شوند ولی برخی از آنها تبدیل به فیستول های مزمن گاستروکوتانوس می شوند.
مدیریت این فیستول ها بعد از برداشتن لوله پگ دشوار است و چهار و نیم تا ۴۵ درصد از بیماران دچار این مشکل می شوند.
در کل عوارض مرتبط با استفاده از لوله پگ مستند نشده اند. طول مدت استفاده از لوله های گاستروستومی (بالای شش ماه)، سن کودک (زیر دو سال) و بافت اپیتلیال شده در مسیر لوله همگی عوامل مهمی در بروز فیستول گاستروکوتانوس هستند.
بنابراین اپیتلیال زدایی در درمان موارد مقاوم و سخت بسیار اهمیت دارد. اپیتلیال شدنِ بافت پروسه ای کُند و زمان بر بوده و با سرعت ۷ میلی متر در روز طی چند هفته تا چند ماه رخ می دهد که بستگی به سایز زخم و شرایط موضعی دارد.
تحقیقی موارد موثر زیر را در ایجاد فیستول گاستروکوتانوس بعد از برداشتن لوله پگ مشخص کرد:
- بیمار کوچک تر از ۲ سال باشد
- استفاده از تکنیک گاستروستومی Stamm باز
- لوله پگ سایز بزرگ
- تغییر لوله گاستروستومی به دکمه
- عفونت شدید نقطه ورود لوله
- استفاده طولانی مدت از لوله پگ برای بیش از دو سال
بر پایه یافته های ذکر شده، توصیه های زیر جهت کاهش خطر بروز فیستول بعد از برداشتن لوله پگ مفید خواهند بود:
- استفاده از تکنیک آندوسکوپی پوستی در زمان مناسب
- استفاده از لوله با کوچک ترین سایز ممکن که نیازهای بیمار را رفع می کند
- از بالا بردن سایز لوله پگ یا تغییر نوع قطعه اجتناب کنید مگر اینکه کاملاً ضروری باشد
- آنتی بیوتیک برای رفع عفونت محل برش باید مصرف شود
- در مناسب ترین زمان ممکن لوله پگ را جدا کنید و آن را بی جهت نگه ندارید

روش برش و فشار (Cut and Pressure)
برش و فشار تکنیکی است که از آن برای برداشتن لوله پگ استفاده می شود. این لوله در نزدیکی پوست، بریده شده و قطعه پلاستیکی گرد (سپر داخلی درون شکمی) به داخل شکم فشار داده می شود.
سایز این پلاستیک اندازه یک سکه کوچک است.
آیا روش برش و فشار خطراتی دارد؟
خطر اندکی در ورود سپر داخلی به روده و گیر کردن در آن نقطه وجود دارد. در این صورت انسداد ایجاد شده و توجه کامل پزشکی نیاز است.
به همین علت قبل از شروع جداسازی، پزشک سوالات زیر را می پرسد:
- آیا قبلا جراحی شکم و روده داشته اید؟
- آیا بیماری التهابی روده دارید؟ (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)
- آیا مدام دچار یبوست می شوید؟
اگر جواب فرد به همه سوالات بالا بله است پزشک تصمیم می گیرد روش برش و فشار را برای برداشتن لوله اجرا نکند.
در این صورت لوله پگ از طریق آندوسکوپی برداشته می شود.
بیشتر بخوانید : لوله گاواژ چیست؟
چند نکته مهم
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید با اورژانس تماس بگیرید:
- نفخ و ورم و درد شکم یا حساسیت به لمس
- استفراغ
- یبوست
احتمال گیر کردن سپر داخلی در روده و انسداد وجود دارد. بنابراین به تصویر برداری اشعه ایکس از شکم احتیاج خواهد شد.
سوالات متداول درباره پگ معده
بیمارانی که در بلع مشکل دارند، همچنین بی اشتهایی و ناتوانی در تغذیه کافی و مناسب از راه دهان همگی دلایل استفاده از این شیوه هستند.
سپر داخلی وارد روده شده و با مدفوع خارج می شود.
اگر محل ورود لوله تا هفت روز بعد از نصب نشت داشت، به حدی که پانسمان نیازمند تعویض مداوم بود و یا اگر تب دارید که نشانه عفونت است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا تعویض لوله پگ معده نیز می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینیک ۰۲۱۸۸۵۷۱۵۲۳ و ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.